به گزارش مجله خبری نگار، معمولا وقتی حرف از بازنشستگی به میان میآید ناخودآگاه تصویری از مردان میانسال در ذهنمان تداعی میشود که البته خیلی هم بیربط نیست، زیرا هم شمار مردان بازنشسته بسیار بیشتر از زنان است و هم اینکه زنان شاغل به تناسب نقشی که در خانه و خانه داری دارند، حضور پررنگشان همواره در خانواده احساس میشود و عملا بازنشستگی، از آنها تصویری متفاوت القا نمیکند؛ پس بیدلیل نیست که واژه بازنشستگی بیشتر به مردها میآید و اتفاقا بیشتر هم آنها را در معرض مزایا و آسیبها قرار میدهد، چون گرچه بعد از ۳۰ سال خدمت در هر شغل و منصبی، رهایی از دغدغههای روزمره کاری و کمی فراغ بال حسابی میچسبد، اما به هرحال بازنشستگی، فصل جدیدی از زندگی است که نباید اجازه دهیم سلامت جسم و روح بازنشستهها متاثر از این تغییر به خطر بیفتد. در این گزارش قصد داریم با استناد به توصیه کارشناسان روانشناسی، نکاتی را به خانوادهها گوشزد کنیم تا بر کیفیت زندگی میانسالان در دوران بازنشستگی افزوده و آنها را از آسیبهای احتمالی دور نگه دارد.
قبل از هرچیز باید بدانید که بازنشستگی به معنای خانه نشینی نیست و حضور مداوم بازنشستهها در خانه یک تصور کاملا اشتباه است و به ویژه همسران نباید چنین انتظاری از همسر بازنشسته خود داشته و او را یک «با زن نشسته» مطلق بدانند. اتفاقا بازنشستهها فارغ از تایم و اجبار کاری میتوانند برای زندگیشان برنامه ریزی متنوعی داشته و روی دیگری از زندگی را ببینید. حضور در جامعه به سبب برنامههایی مثل نمازجماعت، پارک، باشگاه، استخر و…، برنامههای دورهای با همکاران و دوستان، ترتیب برنامههای سفر، دنبال کردن علایقی که از جوانی در وجودشان بوده، اما هیچ وقت فرصتش را نداشتهاند و…، هریک شانسی برای ارتقای روحیه بازنشسته هاست که البته شاید خودشان خیلی به دنبال آن نروند، اما خانوادهها باید توجه ویژهای به تشویق و ترغیب آنها داشته و مانع از خانه نشینی و انزوای احتمالی بازنشستههای خانه شوند.
گرچه خانهنشینی برای بازنشستگان سم است، اما به هر حال یک فرد بازنشسته به سبب اقتضای سنی ممکن است تمایل چندانی برای ورود به فضاهای اجتماعی و ایجاد روابط جدید نداشته باشد، بنابراین بهتر است که خودتان دست به کار شده و با شناسایی موقعیتهای مناسب اجتماعی متناسب با طیف علاقه فرد بازنشسته، کاری برای حضور اجتماعی آنها انجام دهید. پیداکردن برنامههایی از جمله دورهمیهای سالمندان، محفلهای ادبی و هنری، تورهای یکروزه و…، از نمونه برنامههایی هستند که معمولا در محلات مختلف برپا میشوند و فقط کافی است که آنها را شناسایی کرده و به والدین خود پیشنهاد دهید. همچنین تشویق آنها به سفر و پیداکردن تورهای متناسب با بودجه آنها از دیگر اقداماتی است که به زندگی بازنشستهها تنوع میبخشد.
قدیمیها میگفتند «کار برای مرد است و مرد برای بیرون» راست هم میگفتند! اگر دقت کرده باشید مردها خیلی طاقت خانه نشینی ندارند و اغلب بعد از بازنشستگی، کلافه و بیحوصله میشوند؛ حتی گاهی کار به اختلافات زناشویی سر موضوعات پیش پاافتاده میکشد که همه اینها آلارمی برای سروسامان دادن به خانه نشینی بازنشسته هاست؛ پس فکر نکنید که اگر فردی بعد از بازنشستگی و به میل خود دوباره وارد فضای کار شود، درحق او ظلم شده یا تصمیم اشتباهی گرفته است. اتفاقا اگر فرد بازنشسته از شرایط سنی و جسمی مناسبی برخوردار باشد، یک شغل پاره وقت، سلامت روحی او را تضمین میکند و نمیگذارد حس مفید بودن در وجودش کشته شود.
شکی در احترام و تکریم والدین نیست و قطعا فرزندان ملزم به یاری آنها خصوصا در سنین بالاتر هستند، اما باید حواسمان باشد که در خلال این محبت ها، فرصت فعالیت در خانه را از آنها نگیریم. تمام کارشناسان سلامت با «مامان جان، بابا جان شما بلند نشو بزار ما انجام میدیم» مخالفند و اعتقاد دارند که پدر و مادرها تا جایی که توانایی دارند، باید کارهای خانه را خودشان انجام دهند، زیرا در غیر این صورت سلامت جسمی و روحی آنها به خطر میافتد؛ پس لطفا دور دوستی خاله خرسه را خط بکشید، مثل مهمان با آنها رفتار نکنید و استقلالشان را نگیرید. درست است که عمری برای خانه و خانواده زحمت کشیده و حالا وقت استراحتشان است، اما زندگی جریان دارد و بازنشستگی نباید آنها را یکجانشین کند.
افراد شاغل به لحاظ ارتباط روزانه با طیف وسیعی از آدمها، غالبا به شلوغ بودن دور و برشان عادت دارند و طبعا وقتی بازنشسته میشوند، به ناگهان بخش مهمی از روابط اجتماعیشان قطع میشود که این مسئله میتواند آنها را در لاک تنهایی خود فرو برد؛ خصوصاً اگر افرادی برونگرا باشند که دیگر اوضاع وخیمتر هم میشود؛ بنابراین لازم است علاوه بر ترغیب بازنشستهها به فعالیتهای اجتماعی، آنها را به حال خود رها نکرده و با سر زدنهای زود به زود شرایطی را مهیا کنید تا کمتر دلتنگ محیط کار شوند. نگذارید نگرانی بابت به هم خوردن آرامش آن ها، مانع از سرزدنهای زود به زود شود، زیرا همین سرزدن هاست که آنها را از فضای یکنواخت خانه دور میکند. حتی لازم است گاهی فرزندانتان را به آنها بسپارید تا حس مفیدبودن در وجودشان تقویت شود. فقط حواستان به افراط و تفریط باشد تا آرامش معمول آنها به خطر نیفتد.
در اکثر مواقع حقوق بازنشستگی محدودیتهایی را برای فرد بازنشسته به همراه دارد و حتی ممکن است او را با یک سری دغدغههای مالی مواجه کند، بنابراین لازم است که دورادور حواسمان به پدر و مادر بازنشسته خود باشد تا مبادا کمبودهای مالی آنها را که تمام عمر برای امرار معاش ما تلاش کردهاند به چالش بیندازد. اگر میبینید خرج و مخارج زندگی پدر و مادرتان با هم جور درنمی آید، برای آنکه غرورشان خدشه دار نشود، میتوانید کمکهای مالی خود را در مناسبتهای مختلف به عنوان هدیه تقدیم کنید و یا با شیوههای غیرمستقیم مثل تهیه نسخ دارویی، خرید اقلام مصرفی در سرزدن زود به زود به آن ها، تهیه هدایایی همچون پوشاک و... کمک خرج آنها باشید؛ اما حواستان باشد که حتی اگر در شرایط مالی سختی هستند، هیچ وقت با رد کردن هدایای آن ها، باعث خدشه دار شدن غرورشان نشوید.