علوم روزی که دام‌پروری را پایدار می‌کند

به گزارش مجله خبری نگار، درحالی‌که بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان درزمینهٔ تولید غذا فعالیت می‌کنند، تغییرات اقلیمی و عدم توسعه پایدار در سیستم‌های دامی کاهش عملکرد محصولات را به همراه داشته است.

کارشناسان حوزه تحقیقات جهاد کشاورزی معتقدند که تو‌سعه پایدار در سیستم‌های دامی شامل حفظ عملکرد سیستم بدون به خطر انداختن ظرفیت و منابع در آینده است و در حوزه‌ی دام‌پروری، تغییرات آب و هوایی بر رشد دام، تولید فرآورده‌های دامی، عملکرد تولیدمثل، نرخ مرگ‌ومیر و خوراک دام تأثیر می‌گذارد.

طبق آمار جهاد کشاورزی گیلان مربوط به سال ۱۴۰۱، این دارای ۱۵۷ واحد پرورش گاو شیری با ظرفیت هشت هزار و ۶۵۶ رأس گاو و ۱۶۳ واحد پرورش گوساله گوشتی با ظرفیت ۱۵ هزار و ۱۵۶ رأس دام است.

کارشناسان زیست محیطی نیز نظر جالبی در حوزه زیست دام دارند؛ آنها می‌گویند: «دام، یک عامل ایجاد تغییرات اقلیمی است و بخش زیادی از کل انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را تولید می‌کند واز طرف دیگر دام‌پروری بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آب است و بنابراین بیشترین ردپای آب را دارد که هنوز مقدار دقیق آن مشخص نیست.» 

با این تفاسیر می‌توان گفت که آب، بیشترین سهم مربوط به تولید فرآورده‌های حیوانی است که باید موردتوجه بیشتری قرار گیرد.

حامد کیومرثی پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی گیلان با بیان اینکه بهترین روش برای دام‌پروری توجه به طبیعت و تقلید از آن است، می‌گوید: «انتخاب دام‌های مناسب ازنظر ژنتیکی برای هر منطقه، شناسایی منابع غذایی موجود برای دام در آن منطقه و توجه به منشأ خوراک اهمیت بسزایی در توسعه دام‌پروری پایدار دارد.»

به گفته وی، مصرف آب مربوط به رشد محصول خوراکی در هر منطقه متفاوت است و از سوی دیگر کنسانتره‌ها دارای ردپای آب بزرگ‌تری نسبت به علوفه هستند.»

پژوهشگر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی گیلان می‌گوید: استفاده از نژاد‌ها و گونه‌هایی که قدرت سازگاری با تغییرات اقلیمی را دارند، می‌تواند مفید باشد. این نژاد‌ها توانایی مقابله با شرایط آب و هوایی متغیر مانند خشک‌سالی، برودت یا گرما را دارند.

انتخاب رقم‌های علوفه‌ای و محصولی که در شرایط آب و هوایی متغیر بهره‌وری بهتری دارند، می‌تواند به تأمین تغذیه مناسب برای دام‌ها کمک کند.

آن‌گونه که کیومرثی بیان کرده، استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر مانند پنل‌های خورشیدی برای تأمین برق و توربین‌های بادی می‌تواند به کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و هدر رفت انرژی در سیستم‌های دام‌پروری کمک کند.

البته باید نگاه جامع‌تری به تولیدات دامی داشته باشیم چراکه برای مثال کود در کنار شیر محصولی ارزشمند از گاو است که می‌تواند برای حاصلخیزی خاک و تولید علوفه مجدد برای مصرف دام و همچنین تولید انرژی مورداستفاده قرار گیرد.