به گزارش مجله خبری نگار، با زلزله روز گذشته ژاپن یکبار دیگر، فناوریهای مرتبط با این رخداد طبیعی، مورد توجه قرار گرفته است. بهطور کلی ۳ دسته فناوری در ارتباط با زلزله در حال توسعه است: دسته اول مربوط به پیش از زلزله است که بارزترین آن سنسورهای هشداردهنده هستند. گروه دوم فناوریهای حین زلزله است که کارآمدترین آن فناوریهای مربوط به مقاومت ساختمان است و دسته سوم هم مربوط به پس از وقوع زلزله است که شاخصترین آن روباتهای زنده یاب هستند. در این میان ژاپن بهعنوان کشوری زلزله خیز که در فناوریهای مرتبط با زلزله پیشتاز است، شرایط آرام و مناسبی را برای مردمش ایجاد کرده است.
سیستمهای هشدار اولیه برای مدیریت ریسک و آمادگی در برابر بلایا ضروری است. آنها به نجات جان انسانها و کاهش اثرات بالقوه بلایایی مانند زلزله کمک میکنند.
گوگل الرت، مشهورترین سیستم هشدار زلزله محسوب میشود. گوگل با توسعه یک سیستم هشدار روی سیستمهای عامل اندروید، این امکان را فراهم کرده که لحظاتی پیش از وقوع زلزله، کاربران مطلع شوند. این قابلیت روی گوشیهای اندروید با عنوان هشدارهای فوری بیسیم (wireless emergency alerts) برای کاربران فراهم شده است.
سیستم هشدار سونامی ژاپن هنگامی که موج سونامی در میان اقیانوس حرکت میکند، فشار آب را محاسبه میکند. این روش میتواند هنگام عبور سونامی، ارتفاع موجها را براساس فشاری که حسگرها شناسایی کردهاند، تخمین بزند. در این فناوری جدید، از حسگرهای دریایی استفاده شده که با یک کابل فیبر نوری به هم متصل شدهاند و امکان انتقال داده به رایانهها را فراهم میکنند. این روش میتواند دقایقی پیش از سونامی، وقوع آن را اعلام کند.
تلاشهای بسیاری برای استفاده از ماهواره صورت گرفتهاند. ازجمله پروژه «دیمیتر» فرانسه. بهنظر میرسد ماهواره «آیات» ایران هم از همان روش پایش اختلالات الکترومغناطیسی قبل از زلزلهها در یونسفر استفاده میکند.
پروژه artEmis که مبتنی بر فیزیک هستهای است، با کمکهای مالی اتحادیه اروپا به میزان ۲ میلیون یورو تا سال ۲۰۲۷ در دست اجراست و قرار است پایه و اساس یک سیستم هشدار اولیه قابل اعتماد برای زلزلهها گذاشته شود. این سیستم شبکهای از حسگرهاست که سطوح رادون و سایر پارامترها در منابع آبی انتخاب شده در اروپا را اندازهگیری میکنند و ممکن است قادر به تشخیص زلزلهها از چند روز قبل باشند.
هوش مصنوعی که این روزها تبدیل به بحث داغ همه مردم شده است، میتواند به پژوهشگران و دانشمندان کمک کند که از تکنیک «یادگیری ماشین» بهره ببرند. این تکنیک امکان تجزیه و تحلیل تغییرات نامحسوس زمین شناسانه را فراهم میکند. به این ترتیب پیشبینی زودتر زلزله، حتی در حد ۳۰ ثانیه، میتواند انسانهای بسیاری را نجات دهد.
شبکههای اجتماعی
شبکههای اجتماعی ازجمله ایکس (توییتر سابق) به کاربرانی که در محل وقوع بلایای طبیعی خاص قرار دارند، اجازه میدهد تا با یکدیگر در ارتباط باشند.
اپلیکیشنهای زلزله
اپلیکیشنهای موبایلی برای هشدار زلزله از سوی چند شرکت توسعه یافتهاند. این اپلیکیشنها به مردم کمک میکند که در هنگام زلزله ایمن بمانند. Life۳۶۰ و FEMA فقط ۲ نمونه از این اپلیکیشنها هستند.
روباتهای زنده یاب
روباتهای سنسوردار و دوربین دار به حفرههای بسیار کوچکی وارد میشوند و مشخصات دقیقی از وضعیت افرادی که زیر آوار ماندهاند، ارائه میکنند. این روباتها میزان جراحت، نوع جراحت و محل دقیق قربانیان را به امدادگران میدهند تا نتیجه مطلوبی حاصل شود.
پهپادها
یکی از تأثیرگذارترین فناوریها در هنگام زلزله، پرنده بدون سرنشین است که تصاویر ۳۶۰ درجهای از محل فاجعه میگیرد و قبل از رسیدن امدادگران، کمکهای مختلف ازجمله کمکهای پزشکی را ارائه میدهد.
یادآور فوکوشیمای ۲۰۱۱
زمینلرزهای قدرتمند روز دوشنبه (دیروز) مرکز ژاپن را لرزاند و هشدارهایی را برای ساکنان این کشور برای تخلیه برخی مناطق در سواحل غربی این کشور بهوجود آورد. شبکه تلویزیونی NHK گزارش داد که زمینلرزه با قدرت اولیه ۷.۶ ریشتر، امواجی به بزرگی حدود یک متر را در امتداد بخشهایی از سواحل دریای ژاپن بههمراه داشت که انتظار میرود موج بزرگتری داشته باشد. زمینلرزه سال ۲۰۱۱ فوکوشیما، سونامی با امواج ۱۵ متری ایجاد کرده بود. در زلزله و سونامی سال ۲۰۱۱، نیروگاه هستهای فوکوشیما دایچی بهشدت آسیب دید.
منبع: همشهری