انتقاد وزیر علوم از نگاه مصرفی به وزارتخانه‌های متولی علم و آموزش

به گزارش مجله خبری نگار، دکتر محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در سی‌وسومین اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور که امروز (هجدهم شهریور) به میزبانی دانشگاه علم و صنعت برگزار شد، ضمن قدردانی از تلاش‌های رؤسای دانشگاه‌ها و دانشگاهیان گفت: به لطف مدیریت خوب همه رؤسای دانشگاه‌ها و تلاش‌های جهادی دانشگاهیان و خانواده بزرگ وزارت علوم، امروزه در عرصه‌های علمی، فناوری، آموزشی و پژوهشی حرف برای زدن داریم و شما رؤسای محترم به خوبی توانستید دانشگاه‌ها را مدیریت و هدایت کنید و بهترین دلیل آن پذیرفتن محصولات دانشگاه‌های ایران در سراسر دنیا است، این امر نشان می‌دهد استاندارد‌ها در دانشگاه‌های بزرگ کشور رعایت شده است.

وی افزود: اگر چه این مسأله که ما نخبگان خود را تحویل کشور‌های پیشرفته بدهیم حسن محسوب نمی‌شود، اما می‌خواهم این نتیجه را بگیرم که مدیریت شایسته دانشگاه‌ها، تلاش خانواده بزرگ دانشگاهیان و رعایت استاندارد‌های علمی در وزارت علوم یک واقعیت است، به همین دلیل من تمام مدیریت‌های دوره‌های گذشته را تقدیر می‌کنم و خدمتشان دست مریزاد عرض می‌کنم. ما یادمان نرفته از کجا شروع کرده‌ایم و الان به کدام نقطه رسیده‌ایم یک زمانی ۱۷۰ هزار دانشجوی کارشناسی‌ارشد، کارشناسی و کاردانی داشتیم و دوره‌های دکتری در کشور نبود، الان در اکثر دانشگاه‌های مراکز استان‌ها و دانشگاه‌های بزرگ تقریباً در بیشتر رشته‌ها مقاطع دکتری وجود دارد. همچنین در زمینه علمی برج علم ایران در منطقه خودنمایی می‌کند و همه این‌ها نشان می‌دهد که وزرا و مدیریت‌های پیشین به خوبی کار خود را انجام داده‌اند و من قدردان همه تلاش‌های صورت گرفته هستم.

دکتر زلفی‌گل با بیان اینکه ما اعتقاد به پژوهش آموزش محور داریم، خاطرنشان کرد: عمده‌ترین وظیفه دانشگاه‌های ما بحث آموزش است، آموزش پژوهش محور و پژوهش آموزش محور، حتی ما اگر بحث پژوهش را هم مد نظر داشته باشیم باید گفت از طریق پژوهش داریم شیوه پژوهش و کار علمی را به دانشجویان یاد می‌دهیم، به همین دلیل ما اعتقاد به پژوهش آموزش محور داریم. از طریق رساله کارشناسی‌ارشد و دکتری باید به دانشجویان بیاموزیم که چگونه پژوهش و مسأله تعریف کنند، به پیشینه تحقیق دست یابند، راه‌های متفاوت را بیازمایند، از مشورت اهل فن استفاده کنند و راهکار‌های دیپلماسی علمی و کار تیمی را فرا بگیرند. دانشجویان ما اگر می‌خواهند موفق شوند باید بتوانند از دانش افراد مختلف بهره‌مند شوند، پس ما نباید اجازه دهیم که هیچگاه نگاه مصرفی به دانشگاه‌ها وجود داشته باشد. اگر چه این حرف درستی است که باید نقش دانشگاه‌ها در جامعه پررنگ‌تر و قوی‌تر باشد، اما سخت اعتقاد دارم که در طی سالیان گذشته و بر اساس اهداف وزارت علوم، خوب کار شده است و از این به بعد نوع نگاه ما تغییر پیدا خواهد کرد و می‌گوئیم افزون‌بر تولید علم، آموزش پژوهش محور و پژوهش آموزش محور انتظار داریم بخش قابل توجهی از پتانسیل‌های علمی و تحقیقاتی دانشگاه‌ها در راستای نیاز‌های جامعه تعریف شود.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ادامه داد: برای اینکه این هدف تحقق پیدا کند باید برنامه‌ریزی کرد و سیستم ارائه داد، ما دانشگاهیان باید به دیگر نهاد‌ها و سازمان‌ها یاد دهیم که اگر می‌خواهیم موفق شویم باید سیستم‌های مورد نظر را ایجاد کنیم. بنابراین، با کمک همه دانشگاهیان و خانواده بزرگ آموزش عالی کشور تلاش خواهم کرد که سیستمی را در وزارت علوم ایجاد کنم که این سیستم سنجشی و انگیزشی کمک کند که بخش قابل توجهی از رساله‌های دکتری و پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد در راستای نیاز‌های جامعه باشند.

وی با اظهار اینکه پیشرفت و توسعه با توصیه به دست نمی‌آید و توسعه با قانون و سیستم تحقق پیدا می‌کند، تصریح کرد: با یک نگاه اجمالی در پایگاه‌های استنادی متوجه می‌شویم که دانشمندان ما در دنیا حرف برای گفتن دارند، بیش از ۷۰ هزار سند علمی منتشر می‌شود و یافته‌های استادان و دانشمندان ایرانی در کتاب‌های درسی بین‌المللی وجود دارد، پس ما نمی‌توانیم این همه زحمات دانشمندان و دانشجویان را نادیده بگیریم، اما برای اینکه بخش قابل توجهی از پتانسیل‌های جامعه را جهت نیاز‌های آن هدایت کنیم به دنبال این هستیم که ضمن تکریم و صیانت از برنامه‌ها و یافته‌های گذشته یک سیستم و نظام انگیزشی جدیدی را ایجاد کنیم. به‌رغم همه محدودیت‌ها، امکانات بسیاری در دانشگاه‌ها ایجاد شده است که از توفیقات بزرگ نظام بوده است که نباید نادیده گرفته شود. به لطف خداوند و با کمک همه دانشگاهیان تلاش می‌کنیم تا در این دوره سیستمی را ایجاد کنیم که در زمینه تحقیقات کاربردی و فناوری نیز بتوانیم موفقیت‌هایی را همچون عرصه تولیدات علمی داشته باشیم.

دکتر زلفی‌گل با تأکید بر اینکه وظیفه داریم از ساحت دانشگاه و دانشگاهیان نه تنها به خوبی دفاع کنیم بلکه این جایگاه را به خوبی تبیین نیز کنیم، گفت: کسانی‌که نوع نگاه آن‌ها شایسته دانشگاهیان نیست، باید دید خود را تغییر دهند. باید به آن‌ها گفته شود که شما مجوز قرار گرفتن در مسند‌های اجرایی و مسئولیتی را از همین دانشگاه‌ها و وزارتخانه‌های متولی علم و آموزش به دست آورده‌اید و هیچ موقع نمی‌توانید نسبت به دانشگاه‌ها نگاه دیگری داشته باشید. همچنین به بحث فرهنگی و سیاسی دانشگاه‌ها نیز باید توجه ویژه کرد چرا که آینده‌سازان کشور در دانشگاه‌ها تجربه کسب می‌کنند. همه بزرگان کشور را دانشگاه‌ها تحویل جامعه می‌دهند، سرکلاس درس ما انسان‌های بسیار بزرگی می‌نشینند، مسئولان کشور باید نوع نگاه خود را نسبت به دانشگاه‌ها تغییر دهند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: لازم است در این دوره درمانگاه‌ها و مراکز بهداشت دانشگاه‌ها فعال باشند تا با هماهنگی وزیر بهداشت، واکسن در اختیار این درمانگاه‌ها قرار داده شود تا در این زمینه کمک شود تا سرعت واکسیناسیون افزایش پیدا کند و بتوانیم در اولین فرصت تعداد بیشتری از دانشجویان را به‌صورت تدریجی در دانشگاه‌ها و تلفیقی از آموزش حضوری و مجازی داشته باشیم. سعی می‌کنیم از این تجربیات دوران کرونا در پساکرونا به خوبی استفاده کنیم، زیرا از شیوه تدریس مجازی می‌توان به‌عنوان بسته‌های کمک آموزشی برای ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش بهره‌مند شد.

وی در پایان سخنان خود گفت: نگاه من به همه رؤسای دانشگاه‌ها در ادوار مختلف نگاه سرمایه‌ای است و شما سرمایه‌های نمادین کشور هستید. سرمایه نمادین یعنی هر شخص تأثیرگذار و دانشمندی که در هر جایی قرار بگیرد آنجا ارزش پیدا می‌کند و من برای همه آرزوی توفیق دارم و این واقعیت را باید پذیرفت که با تغییر دولت‌ها طبیعی است که تغییراتی صورت بگیرد. ما همانند ورزشکاری هستیم که تا جایی که توان دارد می‌دود و مشعل المپیک را تحویل نفر بعدی می‌دهد، طبیعی است توان افراد متفاوت است، اما آنچه که باید به آن توجه کرد این است که در این تغییرات باید حواسمان باشد تا احترام یکدیگر را حفظ کنیم و بدانیم که این عزیزان بهترین سال‌های عمر خود را برای تربیت فرزندان این مرز و بوم صرف کرده‌اند این احترام را باید حفظ کنیم و دیدگاه ما به تغییر مدیریت‌ها دمیدن روح و انرژی تازه باشد و زحمات و تلاش‌های انجام شده را پاس بداریم. من به همه شما رؤسای محترم دانشگاه‌ها خسته نباشید عرض می‌کنم و آرزوی توفیق دارم.

لازم به یادآوری است که در این اجلاس که با حضور رؤسای دانشگاه‌ها، رئیس کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی، مسئولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و با دستور جلسه بررسی مسائل بودجه سال ۱۴۰۰، نامه دیوان محاسبات و مسأله همسان‌سازی و سقف حقوق و چالش‌های پیش رو در ترم جدید تحصیلی برگزار شد، از زحمات و تلاش‌های دکتر مسعود شمس‌بخش و و دکتر عبدالرضا باقری تقدیر و تشکر به‌عمل آمد.

بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه تهران؛ در ادامه این نشست، دکتر محمود نیلی احمدآبادی، رئیس دانشگاه تهران ضمن تبریک انتصاب شایسته دکتر زلفی گل، بعنوان وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، با اشاره به سوابق تشکیل اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور و فعالیت‌های صورت گرفته به تبیین دستور جلسه سی‌وسومین اجلاس رؤسای دانشگاه‌های بزرگ کشور پرداخت.