مغز انسان خاطرات منفی را بیشتر دوس دارد!

به گزارش مجله خبری نگار/برنا،تحقیقات روانشناسی نشان می‌دهد مغز انسان تمایل دارد خاطرات منفی را با دقت بیشتری نسبت به خاطرات مثبت به یاد بیاورد؛ پدیده‌ای که به آن سوگیری منفی گفته می‌شود. این روند شناختی اغلب توسط پدیده‌ای همراه به نام غلبه احساس منفی تشدید می‌شود و باعث می‌شود افراد خاطرات ناخوشایند یا اشتباهات گذشته را بار‌ها مرور کنند، اما تعریف یا تمجید‌های کوتاه گذشته را به سختی به خاطر بیاورند.

کارشناسان معتقدند این رفتار مغز یک ویژگی طبیعی و محصول تکامل است و نه یک مشکل شخصیتی. مغز انسان طی هزاران سال برای بقا شکل گرفته و همواره نسبت به تهدید‌ها و خطرات احتمالی حساس بوده است؛ حتی امروز هم رد انتقاد، ترس‌های مالی یا عدم اطمینان مانند تهدیداتی بالقوه در نظر گرفته می‌شوند. ساختار مهمی در مغز به نام آمیگدالا نقش کلیدی در پردازش احساسات دارد و به ویژه نسبت به محرک‌های تهدیدآمیز واکنش شدیدی نشان می‌دهد.

سه دلیل اصلی تمرکز مغز بر افکار منفی

۱. مغز برای اولویت دادن به تهدیدات شکل گرفته است

انسان‌ها پیش از وجود تلفن همراه، شبکه‌های اجتماعی یا فشار‌های مدرن تنها یک هدف داشتند: بقا. مغز برای تشخیص خطرات محیطی مانند صدای حرکت در بوته‌ها یا اثرات حیوانات وحشی تکامل یافته است. به همین دلیل مغز حتی امروز هم نسبت به تهدیدات احتمالی حساس است و ممکن است یک لحن عصبی همکار یا اشتباه گذشته را بار‌ها مرور کند حتی زمانی که در امنیت کامل هستیم.

۲. افکار منفی برای جلوگیری از اتفاقات ناخوشایند عمل می‌کنند

مطالعات روانشناسی نشان داده‌اند که خاطرات منفی عمیق‌تر ثبت می‌شوند و وزن عاطفی بیشتری نسبت به خاطرات مثبت دارند. این مکانیسم با فعال کردن آمیگدالا باعث می‌شود انسان‌ها جزئیات منفی را دقیق‌تر به خاطر بسپارند و از ضرر‌های احتمالی جلوگیری کنند. به همین دلیل ممکن است یک نقد کوچک را بار‌ها به یاد بیاورید، اما تعریف‌های کوچک را فراموش کنید. همچنین این روند تصمیم‌گیری، انگیزه و خودپنداره فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود مغز برای جلوگیری از تجربه‌های منفی آینده آماده باشد.

۳. افکار منفی حلقه‌های بازخورد عاطفی ایجاد می‌کنند

افکار منفی منجر به فعال شدن پاسخ استرس در بدن می‌شوند و هورمون کورتیزول را آزاد می‌کنند که حساسیت مغز به محرک‌های منفی را بیشتر می‌کند. این چرخه می‌تواند به مرور باعث تقویت اضطراب و افسردگی شود، زیرا مغز انتظار خطر را حفظ کرده و هر بار واکنش قوی‌تری نشان می‌دهد.

بیشتر بخوانید

مدل کاملا مصنوعی مغز انسان برای اولین بار ساخته شد

خاطره چگونه ماندگار می‌شود؟ +فیلم

مغز انسان پنج دوران دارد؛ بزرگسالی واقعی تا ۳۰ سالگی آغاز نمی‌شود

چگونه می‌توان چرخه افکار منفی را شکست؟

اگرچه نمی‌توان افکار منفی را به‌طور کامل از بین برد، اما می‌توان با تمرینات ذهنی و آگاهانه پاسخ مغز را تغییر داد:

• ذهن‌آگاهی و تمرکز بر لحظه حال: افکار خود را بدون قضاوت مشاهده کرده و جایگاه منفی‌نگری را به چالش بکشید.

• تمرکز بر شکرگزاری و نکات مثبت: ثبت روزانه نکات مثبت و سپاسگزاری فعالیت بخش‌های مرتبط با رفاه مغز را افزایش می‌دهد و پاسخ استرس را کاهش می‌دهد.

• بازسازی شناختی: با تکنیک‌های رفتاردرمانی شناختی، تعبیر‌های منفی را بازبینی کنید و ببینید آیا واقعا نیت منفی وجود داشته یا فقط سوءتفاهم است.

تحقیقات نشان می‌دهد با تمرین آگاهانه و ایجاد حلقه‌های مثبت ذهنی می‌توان سوگیری منفی را کاهش داد و مغز را به یادآوری تجربه‌های مثبت تشویق کرد. مغز افکار منفی را نگه می‌دارد تا ما را محافظت کند، اما با شناخت مکانیسم‌های آن می‌توانیم تعادل بهتری در ذهن خود ایجاد کنیم.