مسیر تازه‌ای برای حفظ منافع ملی در دولت کانادا

به گزارش مجله خبری نگار، هنگامی که چند روز قبل از «مارک کارنی» نخست‌وزیر کانادا، دربارهٔ توقف مذاکرات تجاری آمریکا–کانادا و آخرین صحبتش با «دونالد ترامپ» پرسیده شد، او پاسخ داد «چه اهمیتی دارد؟ این درمورد جزئیات است. وقتی مهم باشد دوباره با او صحبت می‌کنم.»

نشریه «تایم» تعامل با کاخ سفید را برای کانادا یک مسالهٔ وجودی در حوزه‌های حاکمیتی، امنیت اقتصادی و راهبرد ژئوپولیتیک دانست. شاید همین حساسیت واکنش تند کارنی را قابل درک کند. ترامپ ماه گذشته تهدید کرد که به خاطر یک تبلیغات تلویزیونی علیه وی در رسانه کشور همسایه، ۱۰ درصد تعرفهٔ اضافی بر کالا‌های کانادایی اعمال می‌کند. آن آگهی ترامپ را خشمگین کرد و او آن را یک «فریبکاری» نامید. کارنی از آن آگهی عذرخواهی کرد و ترامپ نیز کم‌کم از اعمال تعرفهٔ جدید عقب نشست.

تهدید‌های ترامپ، چالش‌های کارنی و کانادا را برجسته کرده است. یک سال پیش، زمانی که ترامپ برای بازگشت به کاخ سفید آماده می‌شد، وی ایده تبدیل کانادا به «پنجاه‌ویکمین ایالت» را مطرح کرد. تهدید‌های ترامپ برای کشوری که بیش از ۷۵درصد صادراتش به آمریکا می‌رود و تجارت دو سوم تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل می‌دهد، چالشی جدی هستند.

کارنی که در ماه مارس (اسفند-فروردین) به قدرت رسید، تلاش دارد تعرفه‌های آمریکا را پیش از بازنگری توافق تجاری سه جانبه میان مکزیک، کانادا و آمریکا (USMCA) کاهش دهد یا حذف کند، اما دستیابی به توافق همچنان دشوار به نظر می‌رسد. قرار است کارنی برای مراسم قرعه‌کشی جام جهانی فوتبال به آمریکا برود و با ترامپ دیدار کند. اما وی تأکید دارد نمی‌خواهد بیش از حد علامت (امتیاز) بدهد و آمریکا هنوز «دوباره وارد مذاکرات تجاری» نشده است.

به نوشته تایم، با کاهش احتمال دستیابی به توافق با ترامپ، نخست وزیر کانادا گام‌هایی برای حفظ بخش‌های حیاتی اقتصاد برداشته و دولتش در حال تعمیق روابط با کشور‌های دیگر است. نمونه قابل توجه، خبر ازسرگیری مذاکرات تجاری با هند و با هدف دو برابر کردن تجارت دوجانبه تا ۵۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ است. این تغییر قابل توجهی نسبت به دو سال پیش و زمان دولت «جاستین ترودو» نخست‌وزیر سابق است که دولت هند را به دخالت در ترور یک شهروند سیک کانادایی در خاک کانادا متهم کرد. این بحران موجب شد دو کشور دیپلمات‌های یکدیگر را اخراج کنند.

همچنین، کارنی ماه گذشته با «شی جین‌پینگ» رهبر چین، دیدار کرد (اولین تعامل در این سطح طی هشت سال) تا اختلافات تجاری که از سال ۲۰۱۸ و بازداشت مدیر ارشد هوآوی و دو شهروند کانادایی در چین آغاز شده بود را حل کند. هر سه نفر در سال ۲۰۲۱ آزاد شدند، اما تنش‌ها همچنان پابرجاست.

این نشریه تاکید دارد کانادا امروز ناچار است روابط تجاری خود را با کشور‌های بیشتری گسترش دهد، اما حتی در این زمینه، تنوع‌بخشی تجاری در کوتاه‌مدت نمی‌تواند وابستگی شدید کانادا به بازار آمریکا را جبران کند. کانادا باید خطوط قرمز و اولویت‌های تجاری خود را مشخص کند و تصمیم بگیرد با چه کشور‌هایی و تا چه حد تجارت داشته باشد، به جای آنکه فقط به اقدامات ترامپ واکنش نشان دهد.

«آنیتا آناند» وزیر خارجهٔ کانادا، در توصیف تغییر لحن کانادا در روابطش با هند گفت که این وضعیت رویکرد جدیدی را به سیاست خارجی نشان می‌دهد که به محیط اقتصادی جهانی که در آن قرار دارد پاسخگو است. این اظهارات به فشار‌های ترامپ و فروپاشی نظام تجارت آزاد جهانی اشاره دارند.

تایم درپایان آورده است که تمام نشانه‌ها حاکی از آن است که کانادا وارد عصر رئال‌پولیتیک می‌شود؛ عصری کمتر اصول‌محور نسبت به سیاست خارجی و تجاری سال‌های گذشته، اما با تمرکز بیشتر بر رفاه ملی و اقتصاد.