اقدام نظامی ترامپ در پی بستن حریم هوایی ونزوئلا

به گزارش مجله خبری نگار، هشدار امروز «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا مبنی بر ضرورت دور شدن تمامی پرواز‌ها از حریم هوایی ونزوئلا در شبکه اجتماعی تروث‌سوشال که متعلق به خودش است، موجی از گمانه‌زنی‌ها را در مورد اهداف پشت این پیام ایجاد کرده است. هشدار وی به کاراکاس مبنی بر بستن فضای هوایی بر فراز و اطراف ونزوئلا، که خطاب به «شرکت‌های هواپیمایی، خلبانان، قاچاقچیان مواد مخدر و قاچاقچیان انسان» صادر شد، از سوی بسیاری به‌عنوان نشانه‌ای از احتمال اقدام نظامی ناگهانی و شدید در سیاست خارجی آمریکا تلقی شده است.

با توجه به اینکه ترامپ در دوره رقابت‌های انتخاباتی وعده داده بود مداخله نظامی را در درگیری‌های خارجی انجام نخواهد داد و با همین شعار هم به قدرت بازگشته بود، چنین هشداری توجه و نگرانی قابل‌توجهی را در داخل ایالات متحده و جهان ایجاد کرده است.

تارنمای نشریه بریتانیایی «میرور» نوشت «دونالد ترامپ اعلامیه‌ای شوم منتشر کرد که می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای دیده شود مبنی بر اینکه او قصد دارد اقدام شدیدی انجام دهد. این برخلاف آن چیزی است که او قول داده بود.»

طبق همین تحلیل، یکی از مهم‌ترین جنبه‌های این پیام، زمان‌بندی آن است. هشدار ترامپ در شرایطی منتشر شد که «پیت هگست» وزیر جنگ او، به‌دلیل گزارش‌هایی مبنی بر صدور دستور غیرقانونی برای کشتن بازماندگان یک قایق غرق‌شده توسط ارتش آمریکا در نزدیکی ونزوئلا، با موجی از انتقادات روبه‌رو بود. این هم‌زمانی سبب شده برخی تحلیلگران تصور کنند هشدار ترامپ می‌تواند تلاشی برای تغییر تمرکز افکار عمومی، یا حتی مقدمه‌سازی برای توجیه اقدامات نظامی قبلی باشد. در چنین فضایی، اخطار درباره فضای هوایی ممکن است نوعی پیام سیاسی برای مدیریت پیامد‌های این بحران داخلی نیز تلقی شود.

اما مهم‌تر از همه، پیام ترامپ پرسش‌هایی جدی را درباره احتمال اقدام نظامی یک‌جانبه علیه ونزوئلا ایجاد کرده است.

به نوشته میرور، برخی ناظران هشدار ترامپ را نشانه‌ای از آمادگی برای استفاده از نیروی نظامی با هدف سرنگونی «نیکولاس مادورو» رئیس جمهور ونزوئلا، می‌دانند. چنین برداشتی بر این فرض استوار است که اعلام رسمی بسته بودن فضای هوایی کشور دیگر، به طور معمول مقدمه‌ای برای آغاز عملیات هوایی یا محدودسازی حرکات نیرو‌های دشمن است.

اگرچه فضای هوایی ونزوئلا از قبل نیز کمتر توسط پرواز‌های تجاری استفاده می‌شد، اما هشدار مستقیم رئیس‌جمهور آمریکا این مساله را از یک توصیه امنیتی به سطحی سیاسی و تنش‌آفرین ارتقا می‌دهد.

عامل دیگری که احتمال اقدام نظامی را تقویت می‌کند، تغییر شرایط امنیتی منطقه است. اداره هوانوردی فدرال آمریکا به تازگی هشدار داد که افزایش فعالیت‌های نظامی در آسمان ونزوئلا و اختلال در GPS، خطراتی را برای پرواز‌ها در همه ارتفاعات ایجاد کرده است.

این هشدار مستقل از پیام ترامپ صادر شده بود، اما در کنار اخطار جدید ترامپ، می‌تواند این تصور را شکل دهد که آمریکا در حال آماده‌سازی محیط برای اقدامی بزرگ‌تر است. چنین اقداماتی زمانی صورت می‌گیرد که دولت آمریکا روند تحرکات نظامی را پیش‌بینی‌پذیر کند تا در صورت وقوع حادثه، زمینه برای توجیه یا دفاع از عملیات فراهم باشد.

برخی کارشناسان نیز پیام ترامپ را بخشی از فشار سیاسی یا روانی علیه دولت مادورو ارزیابی می‌کنند. تهدید به بستن فضای هوایی، حتی اگر به اقدام نظامی منجر نشود، می‌تواند به‌عنوان یک ابزار بازدارنده یا فشار دیپلماتیک عمل کند. این اقدام همچنین ممکن است پیامی برای بازیگران غیرحکومتی از جمله قاچاقچیان مواد مخدر و شبکه‌های قاچاق انسان باشد که ترامپ به طور مستقیم به آنها اشاره کرده و هشدار داده است که اقدامات خود را به موضوعات امنیتی و سیاست خارجی گره نزنند.