علم: شکل مرموزی از کاهش بینایی ممکن است از روده سرچشمه بگیرد

به گزارش مجله خبری نگار،در برخی از بیماران مبتلا به گلوکوم، علی‌رغم درمان، از دست دادن بینایی به طرز مرموزی پیشرفت می‌کند و تحقیقات جدید از چین نشان می‌دهد که سلول‌های ایمنی از دستگاه گوارش به چشم‌ها مهاجرت می‌کنند.

این سلول‌های محور روده-شبکیه به یک پروتئین خاص متصل می‌شوند و به بافت حساس به نور چشم دسترسی پیدا می‌کنند، جایی که به سلول‌های گانگلیونی شبکیه (RGCs) آسیب می‌رسانند.

گلوکوم، که به عنوان گروهی از بیماری‌های نورودژنراتیو طبقه‌بندی می‌شود، یک اصطلاح عمومی برای بیماری‌های چشمی ناشی از از بین رفتن سلول‌های شبکیه چشم (RGCs) است، آکسون‌هایی که عصب بینایی را تشکیل می‌دهند و اطلاعات بصری را به مغز منتقل می‌کنند.

گلوکوم، یکی از علل اصلی نابینایی، در حال حاضر غیرقابل درمان است؛ درمان با هدف متوقف کردن پیشرفت بیماری انجام می‌شود.

محققان در مقاله خود که در مجله Science Translational Medicine منتشر شده است، نوشتند: «یافته‌های ما اهمیت محور روده-شبکیه را در پاتوژنز گلوکوم و برای توسعه استراتژی‌های درمانی برجسته می‌کند.»

فشار داخل کره چشم، که به عنوان فشار داخل چشمی بالا (EIOP) شناخته می‌شود، عامل خطر اصلی برای گلوکوم است. کاهش EIOP هدف اصلی درمان است، اما همیشه پیشرفت بیماری را متوقف نمی‌کند.

مطالعات قبلی نشان داده‌اند که سلول‌های T سیستم ایمنی ممکن است در آسیب گلوکوم نقش داشته باشند، اما مکانیسم اساسی آن مشخص نبود.

تیم تحقیقاتی به رهبری ایمونولوژیست‌های بالینی چونگ هی، ونبو شو، کین‌یوان چن و کان پنگ از دانشگاه علوم و فناوری الکترونیک خاطرنشان می‌کند: «سلول‌های T و سایر سلول‌های ایمنی در گردش معمولاً اجازه ورود به شبکیه را ندارند.»

چهار دانشمند در مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ شرکت کردند که نشان داد زیرمجموعه‌ای از سلول‌های T CD۴+ یک گیرنده‌ی روده‌ای به نام اینتگرین β۷ را بیان می‌کنند که به نحوی با کمک پروتئینی به نام مولکول چسبندگی سلول مخاطی ۱ (MAdCAM-۱) وارد شبکیه می‌شود.

در مطالعه جدید خود، هی، شیو و تیمشان ارتباط بین سلول‌های T CD۴+ بیان‌کننده اینتگرین β۷، MAdCAM-۱، و شدت بیماری در بیماران مبتلا به گلوکوم را تأیید کردند.

مرحله اول شامل آزمایش نمونه‌های خون از ۵۱۹ بیمار مبتلا به گلوکوم و ۱۸۹ فرد سالم بود. درصد قابل توجهی بالاتر از سلول‌های T CD۴+ بیان‌کننده β۷ در بیماران گلوکوم در مقایسه با گروه کنترل سالم یافت شد و بیماران گلوکومی که تعداد بیشتری از این سلول‌ها را در خون خود داشتند، آسیب چشمی شدیدتری داشتند.

محققان سپس با استفاده از یک مدل گلوکوم القا شده توسط EIOP در موش‌ها، نشان دادند که برای دسترسی به شبکیه، سلول‌های T β۷+ CD۴+ در این موش‌های مبتلا به گلوکوم در مراحل اولیه باید از روده عبور کنند.

این تیم تحقیقاتی دریافت که سلول‌های T β۷+ CD۴+ در موش‌های القا شده با EIOP در روده دوباره برنامه‌ریزی شدند تا بتوانند از اینتگرین β۷ به عنوان نوعی مجوز استفاده کنند و با آمادگی عملکردی برای سفر به شبکیه، به جریان خون بازگردند.

در حالی که سلول‌های T طبیعی قادر به اتصال به MAdCAM-۱ در شبکیه نیستند، سلول‌های روده‌ای توانستند این کار را انجام دهند و به آنها اجازه دسترسی به بافت چشمی را دادند که «در نهایت منجر به التهاب عصبی شد».

دانشمندان توضیح می‌دهند: «توانایی القای بیان MAdCAM-۱ در عروق شبکیه ممکن است یکی از مکانیسم‌هایی باشد که سلول‌های T β۷+ CD۴+ روده‌ای از طریق آن از سد خونی-مغزی عبور کرده و وارد شبکیه می‌شوند.»

برای بررسی ارتباط بین این سلول‌ها و پروتئین‌های مشکوک و آسیب گلوکوم، تیم تحقیقاتی آنتی‌بادی‌هایی را به موش‌ها تزریق کرد که تعامل سلول‌های T β۷+ CD۴+ با MAdCAM-۱ را مسدود می‌کرد. مهار ارتباط با MAdCAM-۱ به طور قابل توجهی آسیب مرتبط با گلوکوم را کاهش داد.

نویسندگان می‌نویسند: «مطالعه ما نقش سلول‌های T β۷+ CD۴+ دارای مجوز روده و MAdCAM-۱ را در تخریب سلول‌های گانگلیونی شبکیه نشان می‌دهد.»

دانشمندان توضیح دادند که هنوز مشخص نیست که EIOP چگونه سطح این سلول‌های T β۷+ CD۴+ را در خون افزایش می‌دهد و چگونه آنها در روده دوباره برنامه‌ریزی می‌شوند، بنابراین تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

این تیم نتیجه می‌گیرد که آزمایش‌های بالینی می‌توانند بررسی کنند که آیا آنتی‌بادی‌های مورد استفاده در مطالعه‌شان می‌توانند گلوکوم را درمان کنند یا خیر، و می‌گویند که کار آنها همچنین نقش بالقوه سیستم ایمنی در بیماری‌هایی مانند گلوکوم را نشان می‌دهد.