متخصص گوش، حلق و بینی: ذات‌الریه نتیجه‌ بی‌توجهی به علائم اولیه عفونت‌های تنفسی است

به گزارش مجله خبری نگار، نوید نوری‌زاده با بیان اینکه بیماری ذات‌الریه (Pneumonia) یکی از جدی‌ترین عفونت‌های دستگاه تنفسی است، اظهار کرد: در فصول سرد سال و پس از موج‌های بیماری‌های ویروسی مانند آنفلوآنزا و کووید-۱۹، این بیماری شیوع پیدا می‌کند. در سال جاری، در ایران و بسیاری از کشورهای منطقه، افزایش موارد ذات‌الریه ناشی از ویروس‌ها و باکتری‌های فصلی گزارش شده است.

وی درخصوص بیماری‌ ذات‌الریه بیان کرد: ذات‌الریه یک عفونت التهابی در بافت ریه‌ها است که در آن کیسه‌های هوایی پر از مایع، عفونت یا عوامل التهابی می‌شوند. در حالت طبیعی، این کیسه‌ها هنگام تنفس با هوا پر می‌شوند، اما در ذات‌الریه، پر شدن آنها از مایع، باعث اختلال در تبادل اکسیژن و دی‌اکسید کربن می‌شود. به همین دلیل، بیمار دچار تنگی نفس، سرفه، تب بالا و ضعف شدید می‌شود. در موارد شدید، اکسیژن‌رسانی خون به اندام‌ها مختل و خطر نارسایی تنفسی ایجاد می‌شود.

این متخصص گوش، حلق و بینی با بیان اینکه عوامل ایجادکننده ذات‌الریه، ویروس، باکتری و یا حتی قارچ‌های بیماری‌زا هستند، گفت: در حال حاضر، ویروس‌های آنفلوآنزا A و B، ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)، آدنوویروس، پاراآنفلوانزا و به‌ویژه سویه‌های جدید اومیکرون از ویروس کرونا از مهم‌ترین علل ویروسی هستند که موجب التهاب ریه یا زمینه‌ساز عفونت باکتریایی ثانویه نیز می‌شوند.

نوری‌زاده افزود: شایع‌ترین باکتری، استرپتوکوک پنومونیه است. علاوه بر آن، هموفیلوس آنفلوآنزا، استافیلوکوک اورئوس، کلیبسیلا و مایکوپلاسما پنومونیه نیز می‌توانند موجب این عارضه شوند. در بیماران بستری، باکتری‌های مقاوم‌تر مانند سدوموناس و آسینتوباکتر ممکن است عامل این بیماری باشند. در فصل پاییز و زمستان، عفونت ویروسی و باکتریایی شایع است. مثلا فرد ابتدا به آنفلوآنزا مبتلا می‌شود و سپس به‌دلیل ضعف ایمنی، ذات‌الریه باکتریایی ثانویه ‌نیز می‌تواند صورت گیرد.

وی با اشاره به گروه‌های در معرض خطر این بیماری، بیان کرد: در افراد دارای نقص ایمنی یا بیماران تحت شیمی‌درمانی، قارچ‌هایی مانند آسپرژیلوس و پنوموسیستیس ژیرووسی می‌توانند ذات‌الریه شدید ایجاد کنند. همچنین گروه‌های پرخطر، کودکان زیر ۵ سال و سالمندان بالای ۶۵ سال، مبتلایان به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، آسم، نارسایی قلب و کلیه، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف (سرطان، HIV، مصرف‌کننده کورتون یا داروهای سرکوبگر ایمنی)، سیگاری‌ها و کسانی که در محیط‌های شلوغ یا با تهویه نامناسب زندگی می‌کنند جزو گروه‌هایی هستند که حتی یک عفونت ویروسی ساده می‌تواند به ذات‌الریه منجر شود.

این متخصص گوش، حلق و بینی با اشاره به نشانه‌های اصلی بیماری ذات‌الریه، خاطرنشان کرد: از نشانه‌های اصلی این بیماری به تب بالا، سرفه مداوم، درد قفسه سینه، تنگی نفس، تنفس سریع، لرز و تعریق زیاد می‌توان اشاره کرد. در سالمندان، ممکن است علائم تنفسی خفیف ولی گیجی یا بی‌حالی شدید دیده شود. در صورت بروز این علائم باید به پزشک یا اورژانس مراجعه کرد، چراکه درمان زودهنگام با داروهای مناسب می‌تواند از بستری شدن یا نارسایی تنفسی جلوگیری کند.

نوری‌زاده در خصوص روش‌های درمانی بیماری ذالت‌الریه، بیان کرد: درمان در نوع بیماری ذات‌الریه ویروسی (مانند آنفلوآنزا یا کووید)، درمان حمایتی شامل استراحت، تب‌بر، اکسیژن و مایعات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در موارد خاص از داروهای ضدویروسی مانند اوسلتامیویر یا پکسلوید که در کشور ما هنوز موجود نیست و یا غیره استفاده می‌شود. در ذات‌الریه باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌های مناسب تجویز می‌شود. انتخاب دارو بر اساس سن، شرایط بالینی و نتایج آزمایش انجام می‌شود. در بیماران با کمبود اکسیژن یا ضعف عمومی، بستری و گاهی تهویه مکانیکی لازم است.

وی با اشاره به مهم‌ترین راهکار پیشگیری بیماری ذات‌الریه، افزود: پیشگیری، کلید اصلی کنترل ذات‌الریه است. اقدامات موثر شامل؛ تزریق واکسن آنفلوآنزا به‌صورت سالانه به‌ویژه برای سالمندان، بیماران مزمن و کادر درمان، واکسن‌های پنوموکوک برای گروه‌های در معرض خطر، رعایت بهداشت فردی، تهویه مناسب، استفاده از ماسک در فصول پرخطر و پرهیز از خوددرمانی و تکمیل دوره درمان در صورت تجویز پزشک از جمله راه‌های پیشگیری این بیماری هستند.

این متخصص گوش، حلق و بینی ادامه داد: هوشیاری عمومی، تزریق واکسن‌های فصلی و مراجعه سریع در صورت تب یا تنگی نفس، بهترین سپر دفاعی در برابر این بیماری بالقوه خطرناک است.