به گزارش مجله خبری نگار،تنها ۲ متر زیر سطح پلایا د پالما، باستانشناسان یک کشتی تجاری رومی را که تقریباً ۱۷۰۰ سال پیش غرق شده بود، کشف کردند که به طرز چشمگیری سالم مانده است. این کشتی که "سس فونتانل" نام دارد و در یکی از محبوبترین سواحل توریستی مایورکا پیدا شده است، دریچهای منحصربهفرد به دنیای تجارت، کشتیسازی و زندگی روزمره اواخر دوران روم در غرب مدیترانه ارائه میدهد. پلتفرم آنلاین Arkeonews این خبر را گزارش داد.
این کشتی توسط یکی از ساکنان محلی به نام فلیکس آلارکون مشاهده شد. او در طول شنای صبحگاهی خود، قطعاتی از یک درخت باستانی را که از بستر دریا بیرون زده بود، مشاهده کرد و با مقامات میراث فرهنگی محلی تماس گرفت. پس از بررسی، کارشناسان کشف یک کشتی ۱۲ متری را که قدمت آن تقریباً به اواسط قرن چهارم میلادی برمیگردد، تأیید کردند.
باستانشناسان معتقدند که این کشتی از کارتاخنا، یک بندر بزرگ رومی در ساحل جنوبی اسپانیا، حرکت کرده و حامل روغن زیتون، شراب و گاروم - یک سس ماهی تخمیر شده که به طور گسترده در امپراتوری روم مصرف میشد - بوده است. سکهای که در شهر سیسیا (کرواسی امروزی) حدود سال ۳۲۰ میلادی ضرب شده و در زیر دکل کشتی پیدا شده است، به تعیین زمان دقیق غرق شدن کشتی کمک کرد.
به گفته انریکه گارسیا، استاد دانشگاه جزایر بالئارس، وضعیت نگهداری کشتی استثنایی است. او تأکید کرد که پس از غرق شدن، کشتی به سرعت با شن پوشانده شد که آن را از اکسیژن محروم کرد و از تجزیه بیولوژیکی جلوگیری کرد.
دهها آمفورا مهر و موم شده باقی ماندند و بخشهایی از بدنه و تختههای عرشه در وضعیت اولیه خود باقی ماندند. در میان یافتهها، یک جفت کفش چرمی، یک مته نجاری که احتمالاً برای تعمیرات داخل کشتی استفاده میشده، و یک چراغ نفتی با تصویر الهه دیانا - نمادی از شکار و ماه - وجود داشت. برخی از آمفوراها دارای مونوگرامهای مسیحی هستند که منعکس کننده دوره گذار زمانی است که ادیان بتپرستی و مسیحی در اواخر جهان روم در کنار هم وجود داشتند.
این محموله حاوی شواهد غنی کتیبهشناسی بود. بسیاری از آمفوراها با "picti tituli" - کتیبههای تصویری که سازنده، محتویات و کدهای مالیاتی را نشان میدادند - مشخص شده بودند. محققان دانشگاه کادیز، به رهبری پروفسور داریو برنال، این مجموعه را یکی از بزرگترین مجموعههای کشف شده در اسپانیا توصیف کردند.
برنال تأکید کرد: «این کتیبهها شبکههای اداری و تجاری را که از تجارت رومی پشتیبانی میکردند، آشکار میکنند. حداقل هفت نفر در برچسبگذاری ظروف دخیل بودند و به ما ایدهای از مقیاس سازمان صنعتی پشت تجارت مدیترانه میدهند.»
تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی نشان میدهد که خاک رس موجود در آمفوراها از جنوب شرقی اسپانیا سرچشمه میگیرد. این موضوع نقش مورسیا را به عنوان مرکز تولید روغن و سس ماهی در اواخر دوران باستان تأیید میکند.
کشتیهای غرقشده از اواخر امپراتوری روم بسیار نادر هستند. اکثر کشتیهای مربوط به دورانهای اولیه، مدتها قبل از ظهور روشهای سیستماتیک حفاظت، نابود یا از هم جدا شدهاند، و این امر، سس فونتانل را به یک کپسول زمان منحصربهفرد برای مطالعه فناوریهای کشتیسازی، تدارکات تجاری و زندگی روزمره دریانوردانی که در دریاهای بین ایبریا، شمال آفریقا و جزایر بالئارس تردد میکردند، تبدیل میکند.
این کشف همچنین به ما کمک میکند تا تاریخ رومی خود مایورکا را درک کنیم. پس از فتح جزیره توسط کوینتوس سیسیلیوس متلوس بالئاریکوس در سال ۱۲۳ پیش از میلاد، مایورکا به یک نقطه استراتژیک در غرب مدیترانه تبدیل شد. در قرن چهارم، منطقه پلایا د پالما پناهگاهی در تالاب بود که بعدها گل و لای آن را فرا گرفت و کشتیها در برابر طوفانها به آنجا پناه میبردند - احتمالاً جایی بود که تاجر نگونبخت قبل از غرق شدنش سعی در رسیدن به آن داشت.
بقایای چوبی کشتی زیر یک لایه محافظ شن در جای خود باقی مانده است، در حالی که آمفوراها و سایر مصنوعات برای حفاظت منتقل شدهاند. به گفته دکتر کارلوس د خوان از دانشگاه والنسیا، در حال حاضر مقدمات برای برداشتن بدنه کشتی به صورت تکه تکه، و نه به طور کامل، در حال انجام است، زیرا تیرک کشتی در طوفانهای قبلی جدا شده بود.
پس از بازیابی، هر قطعه چوب تحت فرآیند نمکزدایی در مخازن آب شیرین در قلعه سن کارلوس (پالما) قرار خواهد گرفت تا نمک و آثار خوردگی از آن حذف شود و سپس عملیات اصلاح و تثبیت انجام شود. حفاظت و مرمت کامل حداقل پنج سال طول خواهد کشید و پس از آن کشتی به قطعه مرکزی موزه میراث دریایی مایورکا تبدیل خواهد شد.
پیش از این، در ۱۲ ژوئن، ایستگاه رادیویی فرانس اینفو از کشف لاشه یک کشتی متعلق به قرن شانزدهم در دریای مدیترانه در سواحل فرانسه خبر داد. گزارش شده بود که لنگر، توپهای دفاعی جلو و عقب و دو دیگ بخار بزرگ تقریباً کاملاً سالم هستند. گزارشهای اولیه نشان میدهد که این کشتی احتمالاً از بندری در شمال غربی ایتالیا حرکت کرده است، اما مقصد و علت غرق شدن آن هنوز مشخص نشده است.
منبع: iz