به گزارش مجله خبری نگار/برنا، کرملین روز جمعه اعلام کرد مذاکرات بین روسیه و اوکراین برای پایان دادن به جنگ «متوقف شده است»، در حالی که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، تأکید کرد هدف همتای روس او «اشغال کامل اوکراین» است. از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، که ماههاست تلاش میکند به سریعترین شکل به خطرناکترین درگیری اروپا از زمان جنگ جهانی دوم پایان دهد، هشدار داد که «صبرش در برابر ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، بهسرعت در حال پایان یافتن است».
همزمان، روسیه و متحدش بلاروس روز جمعه مانورهای مشترک نظامی خود را آغاز کردند؛ اقدامی که پس از ورود بیسابقه پهپادهای روسی به حریم هوایی لهستان، نگرانی همسایگان عضو ناتو را برانگیخت. فرانسپرس مینویسد، در طول سه سال و نیم جنگ، دهها هزار نفر کشته شدهاند، میلیونها نفر آواره شدهاند و بخشهای بزرگی از شرق و جنوب اوکراین ویران شده است. مذاکراتی که اوایل سال جاری در استانبول برگزار شد، به جز توافقی محدود بر سر تبادل اسیران جنگی، پیشرفت واقعی نداشت. مواضع دو طرف همچنان درباره شروط پایان جنگ، آتشبس، یا دیدار سران دو کشور به شدت دور از هم به نظر میرسد. در همین حال، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز جمعه گفت: «مذاکرهکنندگان ما فرصت ارتباط از طریق کانالها را دارند، اما در حال حاضر بهتر است بگوییم مذاکرات متوقف شده است.» او نسبت به خوشبینی بیش از حد برای دستیابی سریع به نتیجه هشدار داد.
زلنسکی روز جمعه در یک کنفرانس در کییف هشدار داد: «هدف پوتین اشغال کامل اوکراین است. فارغ از آنچه به دیگران میگوید، آشکار است که او ماشین جنگی را چنان به کار انداخته که به سادگی نمیتواند متوقف شود، مگر اینکه به تغییر اساسی در اهداف شخصیاش وادار شود.» او از متحدان غربی خواست بر چین فشار بیاورند تا بر روسیه اعمال فشار کند و به جنگ پایان دهد. رئیسجمهور آمریکا نیز به طور مبهم از احتمال تحریمهای تازه علیه روسیه سخن گفت، بیآنکه تعهد مشخصی ارائه کند. زلنسکی بارها خواستار دیدار مستقیم با پوتین شده، اما کرملین تاکنون این پیشنهاد را رد کرده و خواستار حضور او در مسکو شده است، خواستهای زیر سایه بیاعتمادی محض زلنسکی رد شد.
اختلافات اصلی دو کشور بر سر واگذاریهای سرزمینی موجب بروز چالش میان آمریکا، روسیه و اروپاییها شده است. روسیه حدود ۲۰ درصد از خاک اوکراین را در اختیار دارد. مسکو پایان جنگ را مشروط به آن کرده که کییف از چهار منطقه دونتسک، لوهانسک، زاپوریژیا و خرسون (که بخشی از آنها تحت اشغال روسیه است) و همچنین از شبهجزیره کریمه (الحاقشده در ۲۰۱۴) صرفنظر کند، تسلیحات غربی نپذیرد و از پیوستن به ناتو چشمپوشی کند. کییف این شروط را رد کرده و خواستار استقرار نیروهای غربی برای حفاظت در برابر حملات آینده است؛ طرحی که روسیه غیرقابل قبول میداند.
پرواز حدود ۲۰ پهپاد در آسمان لهستان در شب سهشنبه، تنش تازهای ایجاد کرد و واکنش شدید ورشو و متحدان غربی را در پی داشت؛ اقدامی که غرب آن را «تحریکآمیز» خواند. روسیه ضمن رد اتهام، لهستان را متهم کرد که مدرک کافی برای روسی بودن پهپادها ارائه نکرده است. روزنامه آلمانی «ولت»، با استناد به منابع سرویسهای لهستان و ناتو نوشت، پنج پهپاد روسی بهطور عامدانه به سمت یک پایگاه ناتو در لهستان پرواز کردند که نقطه کلیدی برای انتقال تجهیزات نظامی به اوکراین است.
رهبران اروپایی نیز تاکید دارند که بر ادامه حمایت خود از لهستان پایبند هستند. امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، در این خصوص در شبکه اجتماعی ایکس یا توییتر سابق اعلام کرد که این کشور سه جنگنده رافال برای کمک به حفاظت از حریم هوایی لهستان اعزام میکند.
مارک روته، دبیرکل ناتو، روز جمعه اعلام کرد این ائتلاف با کمک کشورهای عضو از جمله دانمارک، فرانسه، بریتانیا و آلمان، دفاع خود را در جناح شرقی تقویت خواهد کرد.
در سازمان ملل متحد در نیویورک، لهستان به همراه حدود ۴۰ کشور دیگر، روز جمعه از روسیه خواستند از «اقدامات تحریکآمیز بیشتر» خودداری کند. این درخواست پیش از نشست اضطراری شورای امنیت بود که ورشو آن را خواستار شد. مارتچین بوساتسکی، معاون وزیر خارجه لهستان، در بیانیهای به نمایندگی از این کشورها گفت: «اقدامات بیپروا و خطرناک روسیه، تنشی بیسابقه ایجاد کرده و منطقه را بیش از هر زمان در سالهای اخیر به آستانه یک درگیری گسترده نزدیک کرده است.»
همزمان با این تنشها، روسیه و بلاروس مانور نظامی بزرگ «زاپاد–۲۰۲۵» را آغاز کردند که تا روز سهشنبه در خاک بلاروس و روسیه، همچنین در دریای بالتیک ادامه خواهد داشت. بخشی از این رزمایش در منطقه «گرودنو» بلاروس در نزدیکی مرز لهستان و لیتوانی انجام میشود.
تصاویر منتشرشده نشاندهنده مشارکت تجهیزات سنگین از جمله خودروهای زرهی، بالگردها و کشتیها در این رزمایش است. مسکو و مینسک میگویند این مانورها اهداف تهاجمی ندارد، اما لهستان، لیتوانی و لتونی، اعضای ناتو در همسایگی بلاروس، محدودیتهایی بر تردد هوایی اعمال کردهاند.
لهستان مرز خود با بلاروس را بسته و اعلام کرده است حدود ۴۰ هزار سرباز در نزدیکی این منطقه طی رزمایش حضور خواهند داشت. با این حال، ناتو تأکید کرده است که هیچ «تهدید نظامی مستقیم» از این تمرینات مشاهده نمیکند.