به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز به نقل از مفدا، روز ۱۳ آوریل مصادف با ۲۴ فروردین به عنوان روز جهانی آگاهی در مورد اختلال عملکرد عصب شناختی یا اختلال علائم عصبی عملکردی نام گرفته است. اختلال عصب شناختی عملکردی که قبلا با نام اختلال تبدیلی شناخته میشد، نوعی اختلال در عملکرد بدن است که با مفاهیم کنونی مربوط به آناتومی و فیزیولوژی دستگاههای عصبی مرکزی یا محیطی مطابقت نمیکند. اختلال تبدیلی یکی از بیماریهای روانی است، اما بهجای آنکه علائم روانی داشته باشد، نشانههای جسمی دارد. این اختلال در زمینه استرس رخ میدهد به طوریکه علایم جسمی ناخودآگاه بروز میدهد و ایجاد این علایم به حل استرس بیمار کمک میکند.
اختلال علائم عصبی عملکردی یا اختلال تبدیلی یک وضعیت روانی نادر است که در آن یک درگیری عاطفی ناخودآگاه با تغییر یا از دست دادن عملکرد فیزیکی بیان میشود. هر گونه معاینه فیزیکی یا روانی نمیتواند این علائم یا نشانهها را توضیح دهد. این در درجه اول یک اختلال عصبی در بدن است که در آن مغز نمیتواند سیگنالها را به درستی ارسال یا دریافت کند، در نتیجه بیمار احساس ناتوانی در استفاده از حواس خود میکند. دلیل استفاده از کلمه تبدیل نیز همین است که بیمار آنچه را منشأ روانی دارد با علائم جسمانی بروز میدهد.
روانشناسان معتقدند که نشانههای این اختلال نوعی واکنش ناخودآگاه بدن به استرس و فشار روانی برطرف نشدهاند. به بیان دیگر، بدن با درگیرکردن برخی از اندامها به درد و عوارض دیگر، خود را از درد روانی خلاص میکند. اکثر علائم این اختلال بهصورت نشانههای حرکتی و تأثیر بر حواس پنجگانه بروز میکنند؛ اما توجیه پزشکی و فیزیکی برای آنها وجود ندارد. برخی از نشانههای شایع این اختلال عبارتاند از:
• مشکل در راهرفتن و لرزش دست و پا
• نابینایی یا دوبینی
• ناشنوایی
• ناهماهنگی اندامهای حرکتی مختلف
• واکنش نشانندادن موقتی به محرکهای محیطی
• ازدستدادن تعادل هنگام ایستادن
• ازدستدادن حس بویایی
• از کار افتادن حس لامسه
• ازدستدادن قدرت تکلم
• بیحسی اندام بدن
• تشنج
• مشکل بلع یا احساس گیرکردن چیزی در گلو
• احساس ضعف و فلج در دستها و پاها
اکثر محققان بر این باورند که اختلال تبدیلی نحوهای است که مغز برای مقابله با استرس عاطفی انتخاب میکند؛ بنابراین استرس در کنار اختلالات روانی باعث ایجاد اختلال تبدیلی در بزرگسالان میشود.
زنان بیشتر از مردان از اختلال تبدیلی رنج میبرند. همچنین احتمال بروز این اختلال در افرادی که سابقه طولانی استرس عاطفی دارند و نمیتوانند در مورد احساسات خود صحبت کنند و مسائل را حل کنند بیشتر است.
بسیاری از متخصصان با بهره گیری از درمانهایی، چون تلقین، هیپنــوز، نارکوآنالیز، آرامسازی عضلانی، دارودرمانی، درمان پارادوکس، روان درمانی، بایوفیدبک و ... استفاده میکنند تا علایم این بیماری را در مبتلایان به حداقلترین میزان خود برسانند. در بسیاری از موارد هرکدام از این روشهای درمانی با توجه به تاثیراتی که در بیماران مورد درمان ایجاد کردهاند بهبودی قابل توجهی را در درمان این بیماران داشتهاند