با علائم و روش تشخیص بیماری خطرناک ریه سیاه آشنا شوید

به گزارش مجله خبری نگار،این بیماری که به نام پنوموکونیوز کارگران زغال سنگ یا ریه معدن چی نیز شناخته شده از بیماری‌های مرتبط با کار طولانی مدت است و به ندرت افراد عادی را درگیر می‌کند.

ریه سیاه چیست؟

ریه سیاه نوعی بیماری مرتبط با کار است که به دلیل استنشاق گرد و غبار معدن زغال سنگ اغلب در افرادی که در معادن کار می‌کنند اتفاق می‌افتد و به ندرت در افراد و شرایط عادی ایجاد می‌شود.

ریه سیاه در حال حاضر نیز در میان کارگران زغال سنگ شایع است و در صورت عدم درمان می‌تواند به عوارض جدی مانند نارسایی قلبی، سل و سرطان ریه منجر شود.

علائم ریه سیاه

نوع و شدت علائم ریه سیاه به سطح قرار گرفتن در معرض گرد و غبار معدن زغال سنگ بستگی دارد.

علائم ممکن است طی سالیان متمادی ایجاد شوند و اکثر افراد مبتلا تا زمانی که به سنین بازنشستگی نزدیک شوند علائم این عارضه را نشان نمی‌دهند.

علائم شایع بیماری ریه سیاه عبارتند از:

سرفه کردن
تنگی نفس
مشکل نفس کشیدن
تنگی قفسه سینه
تولید مخاط سیاه
کاهش تحمل فعالیت بدنی
در برخی موارد نیز ممکن است علائم واضحی ایجاد نشود.

علت سیاهی ریه

علت اصلی سیاه شدن ریه، استنشاق غبار زغال سنگ در طولانی مدت است و در درجه اول افرادی را که در معادن زغال سنگ کار می‌کنند تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عارضه به ندرت در افرادی که به طور مرتب در معرض گرد و غبار زغال سنگ قرار نمی‌گیرند ایجاد می‌شود.

ناگفته نماند گرد و غبار زغال سنگ از ذرات حاوی کربن تشکیل شده که برای ریه‌ها مضر می‌باشد. در برخی موارد کارگران زغال سنگ ممکن است ذرات حاوی سیلیس نیز استنشاق کنند.

با استنشاق گرد و غبار زغال سنگ، ذرات در آلوئول‌های ریه ته نشین می‌شود، این کیسه‌های هوایی کوچک به ریه‌ها در دریافت اکسیژن کمک می‌کنند. در صورتی که گرد و غبار زغال سنگ وارد آلوئول شود، بافت ریه تلاش می‌کند تا با ذرات مبارزه کرده و آن‌ها را از بین ببرد.

این مسئله به التهاب مزمن ریه منجر می‌شود که به مرور زمان می‌تواند اسکار ایجاد کند.

انواع ریه سیاه

ریه سیاه به دو نوع زیر دسته بندی می‌شود:

نوع ساده: در این حالت مقدار کمی اسکار در بافت ریه تشکیل شده که به صورت برجستگی‌های دایره‌ای کوچک در عکس قفسه سینه یا سی تی اسکن دیده می‌شود
نوع پیچیده: این نوع شامل اسکار شدید است و ناحیه وسیع تری از ریه را تحت تاثیر قرار می‌دهد
علاوه بر کسانی که در معادن زغال سنگ کار می‌کنند افراد شاغل در نواحی زیر نیز در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند:

اپراتور‌های استخراج مداوم

اپراتور‌های ماشین شاتل

افرادی که دریل سطوح انجام می‌دهند یا در زمینه انفجار در معادن هستند
معدن کاران در معادن دیوار بلند و درز‌های باریک

تشخیص ریه سیاه

ریه سالم صورتی رنگ است، اما ریه‌ای که در معرض گرد و غبار معدن زغال سنگ قرار گرفته باشد به رنگ سیاه تغییر پیدا می‌کند و گره‌های سیاه رنگی در آن ایجاد می‌شود. با تشدید جای زخم، ناحیه سیاه بزرگ‌تر می‌شود.

هیچ آزمایشی برای تشخیص ریه سیاه وجود ندارد، اما پزشک می‌تواند از روش‌های مختلف برای تشخیص این که آیا فرد به این بیماری مبتلا شده یا خیر استفاده کند، از جمله:

سابقه پزشکی: از آن جا که ریه سیاه با مشاغل خاص مرتبط است، پزشک درباره سابقه شغلی فرد اطلاعات بیشتری دریافت می‌کند و سوالاتی در مورد علائم آن خواهد پرسید
معاینه فیزیکی: این کار به پزشک امکان می‌دهد تا ناحیه قفسه سینه را بررسی کرده و به صدای تنفس فرد گوش دهد
تست‌های تنفسی: این آزمایش‌ها میزان استنشاق اکسیژن توسط ریه‌ها را اندازه گیری می‌کنند
تصویر برداری: استفاده از اشعه ایکس قفسه سینه یا سی تی اسکن به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل ریه‌های فرد را بررسی کرده و به دنبال جای زخم و التهاب باشد

درمان ریه سیاه

ریه سیاه حدود ۱۶ درصد از کارگران زغال سنگ جوان و مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این بیماری هیچ درمان قطعی ندارد، اما با کمک برخی تکنیک‌ها می‌توان به کاهش علائم و خطر بروز عوارض آن کمک کرد.

برخی روش‌های درمانی عبارتند از:

دارو: پزشک احتمالا دارو‌هایی تجویز می‌کند که التهاب ریه‌ها را کاهش داده و از تنفس پشتیبانی می‌کنند
توان بخشی ریوی: در این تکنیک بیمار تمریناتی برای بهبود قدرت ریه و توانایی‌های تنفسی خود یاد می‌گیرد که به فرد کمک می‌کند تا فعال بماند و بهتر نفس بکشد
اکسیژن درمانی: در این روش درمانی از دستگاهی استفاده می‌شود که اکسیژن اضافی را به ریه‌ها می‌رساند. این تکنیک برای موارد شدید این بیماری کاربرد دارد
پیوند ریه: در این روش یک یا هر دو ریه با ریه‌های اهدایی جایگزین می‌شود و فقط در موارد بسیار شدید استفاده می‌شود 

منبع:سومیتا