به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: «رحم اجاره ای» هم ماجراها و دنیای خودش را دارد؛ افرادی که اجاره گیرنده رحم هستند، کسانی اند که احتمالا همه راهها و اقدامات پزشکی و شاید مسیر فرزند خواندگی را هم گذرانده اند و نهایتا تصمیم شان پدرشدن و مادرشدن با رحم اجارهای است. اما کسانی که دراین ماجرا، نقش مادر را اجرا میکنند، قریب به اتفاق نیاز مالی است که آنان را وادار به این تجربه کرده است.
اما آن چه گاهی در موضوع رحم اجاره ای، توجه رسانهها را به خود جلب میکند مسئله قیمت و بهای این روش فرزنددار شدن است. در چند کانال در فضای مجازی جست وجو میکنیم و جدا از این که مطالعه آگهیهای کانال خودش به تنهایی یک دنیای متفاوتی است و ممکن است دقایق طولانی معطلش شوی، اما نکات و اطلاعات متعدد موجود در این آگهیها همچون شرایط خانم ها، قیمت، وضعیت تاهل، تعداد نوبتهای بارداری، گروه خون و... یک بخش مهم قصه است. برخی گزارشها حتی تا قیمت ۹۰۰ میلیون تومان را هم گزارش کرده اند که دلیل عمده بالا بودن قیمت، به ظاهر و چهره فرد اجاره دهنده مربوط میشود. چند نمونه را با هم مرور کنیم:
«اجاره دهنده رحم هستم؛ ۲۷ ساله وزن ۷۸ قد ۱۶۸ از... دارای ۲ فرزند، متاهل، حضور در شهر دیگر اگر ... و... باشد میتوانم بروم. غیر از این دو شهر، ۴ ماه آخر به محل اقامت میروم. گروه خون: B+ قبلا یک بار رحم شدم و دوقلو تحویل دادم سزارین بود بدون کوچکترین مشکل. همه آزمایشها هم موجود است.
مبلغ: ۳۰۰ میلیون ماهی ۵ میلیون - هزینه معرفی: ۴۵۰ تومان
«اجاره دهنده رحم و ۲۶ ساله با وزن ۵۵ و قد ۱۷۰ از شهر ... هستم. یک فرزند ۳ ساله دارم و مطلقه ام. گروه خون: A+ شهر دیگری نمیتوانم بروم. رنگ پوست روشن وچهره خوب. زایمان اولم سزارین بوده و عقد موقت برای بارداری قبول نمیکنم.
مبلغ: ۲۳۵ میلیون، ماهانه ۵ میلیون تومان - هزینه معرفی: ۳۹۰ تومان
با مشاور و راهنمای یکی از این کانالها تماس میگیرم. از او علت تفاوت قیمتها را که از ۲۵۰ تا ۴۵۰ میلیون تومان است جویا میشوم. میگوید: علتهای مختلفی میتواند در این تفاوت قیمت دخیل باشد. از شهر و محل سکونت تا چهره فرد، میتواند در این موضوع دخیل باشد. مواردی که در کلان شهرها هستند، طبیعی است که قیمت آنها نسبت به سایرین بیشتر باشد که طبیعتا آن هم به هزینه زندگی در این شهرها مربوط میشود. اما آن چه مهم است، همه موارد از ابتدا در دفتر اسناد ثبت و قانونی میشود و مراحل پزشکی در مرکز ناباروری صورت میگیرد.
یکی از نکاتی که در آگهیها میتواند جلب توجه کند، سن و سال افرادی است که برای اجاره رحم اعلام آمادگی کرده اند. در این آگهی ها، از سن ۲۰ تا ۳۵ سال مشاهده میشود و حتی کسانی که آخرین نوبت زایمان آنها دو سال قبل بوده است. برخی از این افراد، سابقه اهدای تخمک نیز داشته اند و از بخشی از این آگهی این طور برمی آید که ظاهرا تعدادی از این افراد، این کار را یک حرفه میبینند.
چقدر دردناک به نظر میآید که آن سوی قرارداد اجاره رحم، یک دهه هشتادی باشد. این موضوع هم از غصههای تلخ ماجرای رحم اجارهای است. اگرچه اغلب افرادی که به این عرصه وارد میشوند در شمار دهه هفتادیها هستند، اما عاطفه رحیمی، پرستار یکی از زایشگاههای خصوصی تهران به تجارت نیوز یک گزارش دردناک داده است: «در حال حاضر متولدین دهه ۷۰ بیشترین آمار را در بین افرادی که رحم خود را اجاره میدهند دارند. البته چند نمونه دهه هشتادی هم در بیمارستان ما بوده اند که زود ازدواج کرده و فرزند داشته اند و باز هم بنا به دلایل اقتصادی مجبور به این کار شده اند. به هر حال این مبلغی که دریافت میکنند میتواند حداقل تا مدتی مشکلات معیشتی آنها را رفع کند.»
در میان آگهیها دوقلوزایی هم بخش مهمی از اطلاعات را به خود اختصاص داده است؛ برای نمونه اگر مهمان دوقلو باشد، ۳۰ درصد به هزینه کل اضافه و اجاره گیرنده ملزم به پرداخت میشود. سالم بودن از نظر جسمی نیز خود یک فخر در این آگهی هاست: «من ۶تا تخمک دارم که فقط خانمهای کمیاب ۶ تادارند. خانمها نرمال ۴تادارند. هیچ گونه مصرف دخانیات یا الکل ندارم. ازهرلحاظ سالم هستم از لحاظ پزشکی هم سالم هستم میتوانید آزمایش و سونوگرافی هم بگیرید هیچ گونه مشکلی ندارم.»
این را هم خوب است بدانیم که، مسئله اجاره دادن رحم، از منظر شرعی و قانونی متوجه هیچ گونه ایرادی نیست و قانون اجاره رحم در سال ۱۳۸۲ در مجلس شورای اسلامی به نام قانون اهدای جنین تصویب شد. این موضوع یک مسئله حقوقی است و مجازاتی برای هر دو طرف یعنی اجارهدهنده و گیرنده وجود ندارد، اما ممکن است بعدها اختلافاتی را میان طرفین به وجود بیاورد. ازجمله این که شخص ثالث خود را صاحب فرزند بداند.
برای همین حقوقدانان معتقد هستند قراردادی که میان طرفین نوشته میشود در یک مرکز حقوقی صورت گیرد، اما همانطور که مشهود است اکثر زنانی که با عنوان رحم جایگزین حاضر میشوند دست به چنین اقدامی بزنند، مشکلشان مالی است و بعید به نظر میرسد، درباره فرزند، ادعایی را مطرح کنند.
اما موضوع اجاره دادن رحم، در جهان هم جایگاه خود را دارد و حتی آمارگیران اقتصادی پیش بینی کرده اند تجارت جهانی این بازار تا سال ۲۰۳۲ به ۱۲۹ میلیارد دلار برسد.
اگر یک جا را بتوانیم بیابیم که دلالان آن را آلوده نکرده باشند، باید کلاهمان را بالا بیندازیم؛ چنانکه در ماجرای رحمهای اجارهای گاهی، بالا بودن قیمت آن در جولان دلالان ریشه دارد. وقتی با نوسان قیمت در بازار رحم اجارهای از ۲۰۰ تا ۹۰۰ میلیون تومان مواجه میشویم نمیتوانیم نقش دلالان را نادیده انگاریم؛ اگرچه ممکن است یک جا، خانوادهای حاضر باشند بسیار بیشتر از رقم پیشنهادی پرداخت کنند که به آرزویشان برسند.
به هر روی انتخاب رحم اجارهای برای فرزنددار شدن هم یکی از روشهای قانونی و عقلانی در شرایطی که راههای دیگر وجود ندارد، مطرح است، اما انتخاب فرد اصلح، رعایت ضوابط حقوقی و پزشکی آن از مهمترین توصیههایی است که متخصصان بر آن تاکید میکنند.
طاهره میرزایی، فوق تخصص زنان و زایمان میگوید: «فرد باید از نظر اعتیاد و مشکلات دیگری مانند بیماریهای مقاربتی و ارثی مورد بررسی قرار بگیرد. اما متاسفانه در برخی موارد اتفاق افتاده که واسطهها این برگهها را به صورت تقبلی در اختیار خانواده خواهان رحم اجارهای میگذارند و در نهایت هم ممکن است بارداری به شکل ناموفق تمام شود و یا اتفاقات دیگری رخ میدهد و افراد بعد از اینکه پول را پرداخت میکنند تازه متوجه میشوند که فرد داوطلب مشکلات سلامتی دارد یا معتاد است...»