سایه مخاطرات محیط زیستی و فناوری بر جهان

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: مجمع جهانی اقتصاد یا اجلاس داووس، نام گردهمایی ذیل نظام سرمایه داری، متشکل از صد‌ها مدیر صنعتی، تجاری، خدماتی، تولید و مقامات سیاسی کشورها، استادان دانشگاه، متخصصان و حتی نویسندگان کتاب‌های ادبی و ... است که همه ساله در محلی به همین نام در سوئیس تشکیل می‌شود. اگرچه هدف از این اجلاس بهبود اقتصاد جهانی اعلام شده و تاکید می‌شود که اقتصاد جدای از سیاست است، با این حال، هم این اجلاس حواشی خاص خود را داشته و از سوی دیگر نقد‌های جدی به این اجلاس وارد است.

اساسی‌ترین نقدی که می‌توان به آن وارد کرد، پیگیری و ترویج نظم نوین و یکسان سازی جهانی با چارچوب‌های ارزشی عمدتاً غربی است و از این منظر، توصیه‌هایی که ذیل این چنین اجلاسی به کشور‌ها ارائه می‌شود، الزاماً مسیر بهینه توسعه و پیشرفت و سعادت مادی و معنوی آن‌ها را نشان نمی‌دهد. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز به دفعات با نفیِ نظم نوین جهانی که آمریکا و غرب آن را ترویج می‌کنند، بر لزوم حضور و نقش آفرینی کشور ایران اسلامی ما در چارچوب نظم جدید جهانی تاکید کرده اند. با این همه، از آن جایی که رصد تحولات جهانی، لازمه ارتقای بینش جمعی در داخل کشور است، در این جا به اجلاس اخیر این مجمع در سال ۲۰۲۴ نگاهی خواهیم داشت. در این زمینه گزارش منابع مختلف از جمله تابناک و عصر ایران به نقل از محمود سریع القلم (حاضر در این اجلاس)، نشان می‌دهد که هوش مصنوعی و انرژی‌های پاک، دو محور مهم مطرح شده در این اجلاس بوده اند.

مخاطرات ۲ و ۱۰ ساله پیش روی دنیا به روایت داووس

بخش قابل توجهی از میزگرد‌ها و کارگاه‌های داووس ۲۰۲۴ حول محور IT و هوش مصنوعی بودند. فضای تئوریک این مباحث تحت تاثیر یک تحقیق مجمع جهانی اقتصاد درباره مخاطرات اقتصاد جهانی دو سال آینده از یک طرف و ۱۰ سال آینده از طرف دیگر بود.

در مخاطرات دو سال آینده، لیست به ترتیب اهمیت به صورت زیر ارائه شده است:

۱) اطلاعات نادرست در فضای مجازی

۲) رخداد‌های شدید آب و هوایی

۳) دو قطبی‌های اجتماعی

۴) ناامنی سایبری

۵) نزاع‌های مسلحانه بین دولت‌ها

۶) فقدان فرصت‌های اقتصادی

۷) تورم

۸) مهاجرت غیرداوطلبان

ه ۹) نزول اقتصادی

۱۰) آلودگی هوا. همچنین مخاطرات ۱۰ سال آینده اقتصاد جهانی حول محور‌های زیر دسته بندی شده اند: ۱) رخداد‌های شدید آب و هوایی ۲) تغییرات اساسی در اکوسیستم‌های کره زمین ۳) از بین رفتن حیات وحش و تخریب اکوسیستم ۴) کمبود‌های منابع طبیعی ۵) اطلاعات نادرست در فضای مجازی ۶) خروجی‌های منفی فناوری‌های هوش مصنوعی ۷) مهاجرت غیرداوطلبانه ۸) ناامنی سایبری ۹) دو قطبی‌های اجتماعی و ۱۰) آلودگی هوا.

بر این اساس، تفاوت میان کشور‌ها و بخش خصوصی آن‌ها در سرعت دسترسی به فناوری‌های جدید برای مقابله با این مخاطرات است.

هوش مصنوعی: از اشتغال زایی تا بازار محصولات

در این اجلاس مطرح شد کشور‌هایی که مجهز به هوش مصنوعی نیستند، در میان ملل تمام شده تلقی خواهند شد. جوامعی که در هوش مصنوعی آموزش نمی‌بینند، در عمل توانایی ایجاد اشتغال را از دست می‌دهند. هوش مصنوعی به بهره‌وری، نوآوری، افزایش تولید، کسب سهم بازار بالاتر و رشد اقتصادی می‌انجامد. به عنوان مثال شرکت Qualcomm با BMW قرارداد بسته تا تمام امور یک خودرو از مسائل/هشدار‌های فنی، ایمنی، دسترسی به تعمیرگاه و حتی گرفتن وقت از تعمیرگاه را داخل خود خودرو تعبیه کند.
از دیگر کاربرد‌های هوش مصنوعی می‌توان بیان کرد که با توجه به گرم شدن درجه هوا در منطقه عربی خلیج فارس طی دو دهه آینده، این دولت‌ها با ایجاد رقابت میان شرکت‌ها به ارائه روش‌های مقابله با گرما از طریق هوش مصنوعی اقدام کرده اند.

در این میان مثال امارات جالب توجه است. این کشور که در خبر‌ها آمده برای هوش مصنوعی حوزه وزارتی نیز قائل شده و وزیر هوش مصنوعی دارد، هم اینک در حال آموزش مقامات و همچنین دانش آموزان با این فناوری هاست.

پیش بینی می‌شود بازار هوش مصنوعی در بهداشت و درمان در سال ۲۰۳۰ بیش از ۱۸۸ میلیارد دلار شود که ۴۹ درصد آن در آمریکای شمالی، ۲۳ درصد در اروپا، ۶ درصد در ژاپن و ۹ درصد در چین صرف خواهد شد.
نوآوری در هوش مصنوعی تا ۴۰ درصد در آمریکا، ۲۷ درصد در چین و ۳۲ درصد در بقیه ۱۹۱ کشور جهان ثبت شده است. به طور طبیعی به میزانی که درآمد سرانه در کشور‌ها افزایش می‌یابد، بهره‌برداری از نوآوری‌های هوش مصنوعی نیز ارتقا پیدا می‌کند. هم اکنون ارزش بازار نیمه هادی‌ها به بالای ۶۰۰ میلیارد دلار رسیده است. تا سال ۲۰۳۰ نقش تولیدات مبتنی بر هوش مصنوعی حدود ۱۵.۷ تریلیون دلار خواهد بود. هوش مصنوعی چالش‌های امنیتی فراوانی را نیز به همراه داشته است. بنگاه‌ها به تناسب درآمد و وسعت فعالیت و سهم بازار، هزینه‌های فراوانی در مراقبت از Data بنگاه‌های خود اعمال می‌کنند و هزینه‌های امنیت سایبری همچنان در حال افزایش است.

انرژی پاک، موضوع کلان حکمرانی نوین

با توجه به رشد جمعیت جهان به ۱۰ میلیارد نفر تا سال ۲۰۵۰، موضوع انرژی و کارآمدی در استفاده از انرژی نه تنها در غرب، بلکه در چین از موضوعات کلان حکمرانی نوین است. ۱۰ سال پیش از هر ۲۵ خودرو یک خودرو الکتریکی بود که هم اکنون به یک خودرو از هر ۵ خودرو رسیده است. چینی‌ها ۸۰ درصد باتری‌های خودرو‌های الکتریکی در جهان را می‌سازند که از حدود ۲۰ سال پیش سرمایه‌گذاری بر روی آن را آغاز کرده‌اند.

۴۰۰۰ شرکت در جهان اقدامات اساسی برای افزایش کارآمدی در استفاده از انرژی را در مجموعه بنگاه‌های خود از تأسیسات تا تولید آغاز کرده‌اند. ساخت نیروگاه هسته‌ای در جهان به طور تصاعدی برای انرژی پاک و جلوگیری از افزایش گاز دی اکسید کربن آغاز شده است. کربن زدایی به عنوان یک نهضتِ جهانی به ویژه در کشور‌های غربی و به طور فزاینده‌ای در کشور‌های در حال توسعه آسیایی رواج پیدا کرده است.

گزارش مذکور همچنین به نقل از گزارش دهنده آورده است: وقتی یک کارآفرین ژاپنی به این نویسنده کارت شرکت خود را داد، یادآور شد که در تولید آن از فناوری تبدیل دی اکسید کربن به کاغذ استفاده شده است. همچنین در یک کارگاه تخصصی کربن زدایی، یک کارآفرین استرالیایی جزئیات فناوری‌های شرکت خود در تبدیل دی اکسید کربن به مصالح ساختمان را توضیح داد.