تشخیص بیماری سل چگونه است؟

به گزارش مجله خبری نگار،سل یک بیماری عفونی است که معمولاً بر ریه‌ها تأثیر می‌گذارد، این بیماری در مقایسه با دیگر بیماری‌های عفونی دومین بیماری مرگ‌بار در سراسر جهان است. سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرده است که سالانه ۹ میلیون نفر به بیماری سل مبتلا می‌‎شوند، این بیماری یکی از سه دلیل مرگ‌ومیر زنان در گروه سنی ۱۵ تا ۴۴ سال است. سل یک پاتوژن هوابرد است، یعنی باکتری‌های عامل این بیماری می‌توانند از طریق هوا از یک فرد به فرد دیگر منتقل شوند.

انواع سل
دو نوع عفونت بیماری سل وجود دارد که شامل سل پنهان و سل فعال می‌شود. در حالت سل پنهان، باکتری در بدن به شکل غیرفعال باقی می‌ماند این نوع سل هیچ نشانه‌ای ندارد و مسری نیست، اما ممکن است به نوع فعال تبدیل شود. در حالت سل فعال نیز باکتری فعال است و نشانه‌های سل در بیمار مشاهده می‌شود، این نوع سل به دیگران منتقل می‌شود، به نظر می‌رسد که ۱۰ درصد از موارد سل پنهان به نوع فعال آن تبدیل می‌شود، اما خطر ابتلا به آن در میان افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر است.

عوامل خطر بیماری سل
از جمله عوامل خطر بیماری سل می‌توان به سیستم ایمنی ضعیف، مصرف دخانیات، دیابت، بعضی از انواع سرطان، سوء تغذیه و بیماری‌های کلیوی اشاره کرد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به سل فعال قرار دارند؛ برای نمونه، بیماری ایدز سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند، بنابراین بدن توانایی کنترل باکتری‌های سل را نخواهد داشت، افرادی که هم به ایدز و هم به سل مبتلا هستند، ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر از افرادی که ایدز ندارند، در معرض خطر ابتلا به سل فعال قرار دارند.

علائم بیماری سل
سل پنهان هیچ نشانه‌ای ندارد و حتی در عکس‌برداری ریه نیز نشانی از آسیب مشاهده نمی‌شود؛ نشانه‌های اولیه سل فعال نیز شامل سرفه برای بیش از سه هفته، بی‌اشتهایی، کاهش وزن، خستگی، احساس ناخوشی، تورم در ناحیه گردن، تب و لرز، تعریق شبانه، درد قفسه سینه و خلط همراه با خون هنگام سرفه می‌‎شود. این علائم با گذر زمان وخیم‌تر می‌شود، اما گاهی نیز خودبه‌خود از بین می‌روند و دوباره پدیدار می‌‎شوند.

تشخیص بیماری سل
روش‌های مختلفی برای تشخیص بیماری سل وجود دارد، از رایج‌ترین تست‌ها برای تشخیص این بیماری می‌توان به تست پوستی، عکس‌برداری از قفسه سینه و تشخیص به کمک اشعه X، آزمایش خون، سونوگرافی، آزمایش ادرار و سی‌تی‌اسکن اشاره کرد؛ به‌طور معمول تصویربرداری از قفسه سینه، بهترین روش برای تشخیص بیماری سل ریوی در نظر گرفته می‎‌شود.

روش درمان بیماری سل
برای درمان نوع نهفته یا پنهان بیماری سل داروی ریفامپین استفاده می‌شود، ممکن است مدت زمان درمان این نوع از بیماری سه تا ۹ ماه باشد؛ افرادی که به نوع نهفته بیماری سل مبتلا می‌شوند، تحت درمان قرار می‌گیرند تا از پیشرفت عفونت داخل بدن و تبدیل بیماری به سل فعال جلوگیری شود. در دو ماه اول ابتلا به بیماری سل به‌طور معمول آنتی‌بیوتیک‌هایی حاوی پیرازینامید و ایزونیازید تجویز می‌شود، در صورتی که بدن به ایزونیازید مقاومت نشان دهد، از داروی اتامبوتول در چهارماه دوم استفاده می‌شود.

برای درمان بیماری سل عودکننده نیز لازم است قبل از تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها به‌منظور تعیین حساسیت نسبت به آنتی‌بیوتیک، آزمایش‌هایی صورت گیرد. در صورتی که عفونت مقاوم باشد، لازم است فرد به مدت ۱۸ تا ۲۴ ماه حداقل از چهار نوع آنتی‌بیوتیک استفاده کند. طول مصرف این دارو‌ها بسته به تشخیص پزشک، معمولاً بین شش تا ۱۲ ماه طول می‌کشد، چند هفته بعد از مصرف داروها، وضعیت بیمار رو به بهبودی می‌رود، اما به پایان رساندن طول درمان و مصرف کامل دارو‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا در غیر این صورت بیماری به صورت کامل از بدن حذف نمی‌شود، در این شرایط فرد همچنان بیمار می‌ماند و آن را به دیگران منتقل می‌کند.