بی حس شدن دست چه دلیلی دارد؟ در این مواقع باید چه کاری انجام بدهیم؟

به گزارش مجله خبری نگار،بی حسی دست و گزگز دست دلایل زیادی ممکن است داشته باشد که از موارد گذرا و خفیف تا مشکلات پزشکی جدی متفاوت است. شایعترین عواملی که میتوانند علت اصلی بی حس شدن دست یا مور مور شدن دست باشند، آسیب دیدن یا تحت فشار قرار گرفتن عصب‌های دست هستند. بیماری‌ها نیز میتوانند بر عصب‌های محیطی تاثیر بگذارند. از جمله این بیماری‌ها که در بروز این تاثیر شهرت دارد دیابت است. با این حال معممولا علائم بی حسی دیابت در پا ابتدا ایجاد میشود.

بی حسی و سر شدن دست در موارد کمتر شایع، ممکن است در اثر بروز مشکلی در مغز یا طناب نخاعی ایجاد شده باشد. با این وجود، چنین مواردی ضعف بازو یا کف دست یا از دست دادن عملکرد دست نیز غالبا اتفاق می‌افتد. بی حسی تنها در کف دست (بدون علائم دیگر)، معمولا با اختلالات مرگباری مانند تومور یا سکته مغزی ارتباط ندارد.

پزشک بر اساس علائم شما و معاینه و آزمایش‌هایی که انجام می‌دهید، علت بی حسی انگشتان دست راست یا چپ یا کف دست را تشخیص می‌دهد.

بی حس شدن دست نشانه چیست؟

به طور کلی عوامل شایع بی حسی، گزگز یا مور مور شدن دست چپ و راست عبارتند از:

۱- صدمه دیدن عصب‌های کف دست، بازو یا گردن

۲- بیرون زدن دیسک

که باعث تحت فشار قرار گرفتن عصب‌های ستون فقرات می‌شود. دیسک بالشتک نرمی بین دو مهره ستون فقرات است که از ساییدگی آن‌ها جلوگیری کرده و باعث انعطاف ستون فقرات می‌شود. اگر پارگی در دیواره دیسک به وجود بیاید، مواد نرم ژله‌ای مانند داخل آن بیرون زده و عصب مجاور را تحت فشار قرار می‌دهند. این وضعیت ممکن است علاوه بر بی حسی، باعث ضعف یا درد بازو یا پا نیز بشود.

۳- اسپوندیلوز گردن

نوعی آرتروز است که بر دیسک‌های گردن تاثیر میگذارد و در اثر ساییدگی استخوان‌های ستون فقرات ایجاد می‌شود. بیشتر کسانی که اسپوندیلوز گردن دارند، علائمی ندارند، اما برخی ممکن است دچار درد و سفتی در ناحیه گردن شوند. همچنین ضعف در بازو، کف دست یا پاها، سردرد، صدای ترکیدن حباب هنگام حرکت دادن گردن، کاهش تعادل، اسپاسم عضلات گردن یا شانه و کاهش کنترل مثانه و روده از جمله علائم این وضعیت هستند.

۴- اپی کوندیلیت

(اپی کوندیلیت جانبی که بازوی تنیس بازان نیز نام دارد، در اثر حرکات تکراری دست مانند استفاده از راکت تنیس ایجاد می‌شود)

۵- فیبرومیالژیا

وضعیتی است که باعث خستگی و درد عضله میشود. گاهی اوقات فیبرومیالژیا با سندرم خستگی مزمن اشتباه گرفته می‌شود، چون علائم آن‌ها بسیار شبیه است. خستگی در فیبرومیالژیا ممکن است شدید باشد. درد در نقاط حساس مختلف در سرتاسر بدن ایجاد می‌شود. کسانی که فیبرومیالژیا دارند بی حسی و گز گز دست، پا و صورت را نیز ممکن است تجربه کنند. علائم دیگر آن عبارتند از افسردگی، مشکل در تمرکز، مشکلات خواب، سردرد، دل درد، یبوست و اسهال.

۶- لوپوس

یک بیماری خودایمنی است و در آن بدن به بافت‌ها و اندام‌های خود از جمله قلب، مفاصل، کلیه‌ها و ریه‌ها حمله می‌کند. علائم لوپوس ممکن است دوره‌ای باشد و بسته به این که کدام بخش بدن تحت تاثیر بیماری قرار گرفته است، علائم متفاوت است. فشار ناشی از التهاب باعث صدمه دیدن عصب‌ها و بی حسی یا گزگز کف دست می‌شود. علائم دیگر عبارتند از ضایعات پوستی با الگوی پروانه‌ای در صورت، خستگی، سفتی، ورم یا درد مفصل، حساسیت به خورشید، سردی و کبودی انگشتها، نفس نفس زدن، سردرد، گیجی، سختی تمرکز و مشکلات بینایی.

۷- تحت فشار قرار گرفتن عصب در اثر عفونت، تومور یا بزرگ شدن رگ‌های خونی

۸- زونا

در کسانی ایجاد می‌شود که در گذشته دچار آبله مرغان شده اند و ویروس آن به صورت خاموش در بدنشان باقی مانده تا این که ضایعه‌ای به نام زونا ایجاد می‌کند. زونا بر عصب‌ها تاثیر می‌گذارد و باعث احساس سوزش، درد، گزگز یا مورمور و خارش و همچنین تاول می‌شود.

۹- عفونت هرپس

۱۰- سندرم تونل کارپال

(وضعیت شایعی که در آن بر عصب‌های مچ دست فشار وارد می‌آید. این اغلب در کسانی اتفاق می‌افتد که از مچ دست خود برای کار زیاد استفاده می‌کنند مانند کسانی که تایپیست هستند.

۱۱- گرفتگی عروق

که باعث می‌شود خون رسانی خوبی به دست انجام نشود.

۱۲- گردش خون ضعیف ناشی از دیابت

در بیماران دیابت، بدن در جذب قند (گلوکز) از جریان خون مشکل دارد در نتیجه قند زیادی در خون جمع می‌شود. بالا بودن قند خون به مدت طولانی باعث صدمه دیدن عصب‌ها می‌شود که به آن نوروپاتی دیابتی می‌گویند.

۱۳- مشکلات دستگاه عصبی یا مغز

مانند سندرم گیلن- باره، سندرم‌های پارانئوپلازی دستگاه عصبی، نوروپاتی محیطی، جراحت طناب نخاعی

۱۴- سکته مغزی

(بی حسی در دست‌ها معمولا وضعیتی اورژانسی نیست، اما در موارد نادر می‌توان نشان دهنده سکته مغزی باشد. در صورتی که علاوه بر بی حسی دست، علائم دیگری مانند ضعف ناگهانی بازو یا پا به خصوص در صورتی که در یک طرف بدن باشد، مشکل در تکلم، گیجی، افتادگی صورت، مشکل بینایی ناگهانی در یک یا هر دو چشم، سرگیجه ناگهانی یا از دست دادن تعادل و سردرد شدید ناگهانی را تجربه می‌کنید فورا با اورژانس تماس بگیرید.

۱۵- حمله میگرن

میگرن باعث بی حسی در دست‌ها می‌شود. اگر علاوه بر سردرد میگرن دچار بی حسی دست شده اید احتمالا علت آن میگرن است. با این حال برای چنین وضعیتی باید به پزشک مراجعه کنید، چون ممکن است علت آن مشکلات جدی تری باشد.

۱۶- کم کاری تیروئید

غده تیروئید در گردن قرار دارد و هورمون‌هایی تولید می‌کند که به تنظیم متابولیسم بدن کمک می‌کند. کم کاری تیروئید به وضعیتی می‌گویند که در آن تیروئید خیلی کم هورمون تولید می‌کند. این وضعیت اگر درمان نشود باعث صدمه دیدن عصب‌هایی می‌شود که مسئول حس در دست و پا هستند. به این وضعیت نوروپاتی محیطی می‌گویند که یکی از علائمی آن بی حسی و ضعف یا گزگز کف دست و پا است.

۱۷- سندرم رینود

که به دلیل تنگی رگ‌های خونی، باعث اسپاسم عروق و در نتیجه کاهش خون رسانی به دست‌ها میشود. کمبود خون رسانی به کف دست و انگشت‌ها باعث بی حسی، سردی، رنگ پریدگی و درد می‌شود. این علائم معمولا زمانی بروز می‌کند که در معرض سرما یا استرس قرار گرفته اید.

۱۸- گزیدگی حشرات یا حیوانات

۱۹- عارضه جانبی برخی دارو‌ها

مانند دارو‌هایی که برای درمان سرطان یا ایدز مصرف می‌شوند. همچنین دارو‌های آنتی بیوتیک مانند مترانیدازول، نیتروفورانتوئین، دارو‌های ضد صرع و دارو‌های فشار خون نیز ممکن است چنین علائمی ایجاد نمایند.

۲۰- کمبود ویتامین ب ۱۲،

۲۱- کمبود ویتامین

نامناسب بودن مقدار کلسیم، پتاسیم، منیزیم یا سدیم (در اثر کمبود ویتامین یا مواد معدنی، علائم دیگری هم مانند ضعف، خستگی، رنگ پریدگی و موارد دیگر نیز ممکن است ایجاد شود)

۲۲- مصرف زیاد الکل – (نوروپاتی الکلی)

۲۳- آمیلوئیدوز – (تجمع پروتئین‌های غیر طبیعی در اندامها)

۲۴- بیماری ام اس MS

یا مالتیپل اسکلروز یک بیماری مربوط به دستگاه عصبی است که در آن بی حسی صورت، بدن یا دست و پا یکی از شایعترین نشانه‌ها محسوب میشود و جز اولین علائم ام اس است. بی حسی ممکن است خفیف و یا خیلی شدید باشد به طوری که در فعالیت‌های روزمره تان تداخل ایجاد نماید.

۲۵- سندرم شوگرن

۲۶- واسکولیت

۲۷- بیماری‌های عفونی

مثل سیفیلیس و بیماری لایم

۲۸- آسیب‌های ناشی از جراحت – و یا حالت نامناسب یا استفاده اشتباه از دست‌ها مانند آسیب‌های شبکه بازویی (Brachial plexus injury)، سندرم تونل کارپال، سندرم تونل کوبیتال، سرما زدگی

۲۹- کیست گانگلیون

کیست‌هایی که زایده‌های پر شده با مایع هستند و در تاندون‌ها یا مفاصل مچ یا کف دست ایجاد میشوند. کیست‌های گانگلیون ممکن است بیش از ۲ سانتیمتر رشد کنند. اگر این کیست عصب مجاور را تحت فشار قرار دهد باعث بی حسی، درد و یا ضعف در کف دست می‌شود.

۳۰- حالت بد موقع خواب

یکی از عوامل شایع بی حسی دست در خواب است. معمولا در این وضعیت از خواب بیدار می‌شوید در حالی که دستتان در حال بیدار شدن است. زمانی این اتفاق رخ می‌دهد که بر روی دست خوابیده اید یا در حالتی قرار داشته اید که بر یکی از عصب‌های مرتبط با دست فشار وارد شده است. قطع گردش خون به صورت موقتی، باعث احساس بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دست می‌شود. با تغییر حالت این علامت برطرف میشود.

در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر بی حسی و گز گز دست‌ها بیشتر از مدت کوتاهی ادامه پیدا کرد باید به دنبال کمک پزشکی باشید. اگر علائم زیر را نیز تجربه میکنید باید فورا با اورژانس تماس بگیرید:

بی حسی در بخش‌های دیگر بدن

فلج

گیجی

سرگیجه

شل یا نامفهوم صحبت کردن

از دست دادن کنترل مثانه یا روده

ضایعات پوستی.

تشخیص علت بی حس شدن دست یا مورمور دست چگونه است؟

پزشک پس از جویا شدن علائم شما و هر بیماری زمینه‌ای که دارید یا دارویی که مصرف می‌کنید، معاینه انجام می‌دهد و احتمالا یک یا چند آزمایش زیر را برایتان تجویز می‌نماید:

عکس رادیولوژی (اشعه ایکس)

سی تی اسکن

ام آر آی

آزمایش عملکرد عصبی مانند الکترومیوگرافی یا نوار عصب عضله

آزمایش خون

ممکن است پزشک شما را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع بدهد تا بررسی دقیق‌تر صورت بگیرد.

درمان بی حسی دست چیست؟

درمان بی حس شدن دست بستگی به این دارد که علت آن چیست. در صورتی که هر از گاهی در خواب به علت حالت بدن، دستتان بی حس می‌شود نیازی به درمان ندارید، اما در موارد دیگر بسته به تشخیص پزشک، درمان صورت می‌گیرد.