آشتی دوباره سیما و سینما

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: شنبه هفته جاری، مدیران سازمان سینمایی و سازمان صداوسیما نشست مشترکی برگزار کردند که بر اساس گزارش رسمی جلسه، محور آن موضوعات گوناگون مرتبط با هر دو دستگاه بود. اگر نگوییم همه محتوای این جلسه، اما لااقل بخش مهمی از آن به راهکار‌هایی برای هم‌افزایی سینما و تلویزیون اختصاص داشت. در این جلسه که البته پیشتر هم سابقه داشته و با موضوعات این‌چنینی برگزار شده، محمد خزاعی و پیمان جبلی رؤسای دو سازمان، درباره مسائل مشترک این دو دستگاه اجرایی سخن گفتند.

سرمایه‌گذاری در زیرساخت

در زمینه مسئله پشتیبانی و زیرساختی، سینما و تلویزیون یک تجربه هم‌افزایی موفق دارند که سال‌هاست به فیلم‌ها و سریال‌ها سرویس می‌دهند: شهرک سینمایی غزالی که در سال‌های اخیر به شهرک سینمایی و تلویزیونی ایران تغییر نام داده است، نمونه خوبی که ساخت آن از سال ۵۸ آغاز شد و سال ۷۳ به افتتاح رسمی رسید. یادگار علی حاتمی سینماگر فقید ایرانی که از دکور‌های عصر پهلوی و قاجار تا صدر اسلام را در خود جای داده و بسیاری از آثار شاخص سینما، تلویزیون و نمایش خانگی در آن ساخته شده است. اگرچه در سال‌های اخیر جلوه‌های ویژه بصری و رایانه‌ای در امر فیلم سازی رایج‌تر شده، اما همچنان مسئله زیرساخت‌ها و پشتیبانی فنی و تکنیکی آثار، از جمله نقاط مهمی است که سازمان سینمایی و سازمان صداوسیما می‌توانند در آن نقش‌آفرینی کنند. این نکته که در این جلسه نیز با عنوان «پیگیری تقویت زیرساخت‌ها» مطرح شد و دو نمونه «شهرک تولید محتوای دیجیتال» و «استودیوی انیمیشن» برای آن ذکر شد، نه فقط در عرصه محصولات پویانمایی، بلکه حتی در محصولات رئال نیز می‌تواند به یاری اهالی سینما و تلویزیون بیاید و تولید فیلم و سریال را ارزان‌تر، به‌صرفه‌تر و چه‌بسا سودده‌تر کند.

حمایت سیمای برون مرزی از سینما

پخش برنامه‌های سینمایی در تلویزیون نیز می‌تواند از جمله راه‌های همکاری و هم‌افزایی سینما و تلویزیون باشد؛ چه در شبکه‌های سیما نظیر «هفت» و «نقد سینما» و چه در شبکه‌های برون‌مرزی که در جلسه اخیر خزاعی و جبلی هم مورد تأکید قرار گرفت. در حالی که با توجه به نرخ ارز، حتی گیشه پایین یک فیلم ایرانی نیز در بسیاری از کشور‌ها می‌تواند رقم قابل توجهی برای فیلم‌ها، آورده داشته باشد و بسیاری از آثار را به سود برساند، شبکه‌هایی نظیر پرس‌تی‌وی، هیسپان تی‌وی، العالم، الکوثر و حتی شبکه فارسی‌زبان جام‌جم می‌توانند به فروش بهتر فیلم‌های ایرانی در خارج از کشور کمک کنند. در داخل نیز نقش امثال «هفت» و «نقد سینما» چنین است.

تیزر‌ها به تلویزیون برمی‌گردد؟

از مسائل جنجالی مورد اختلاف سینماگران و مدیران صداوسیما، مسئله تیزر‌های تلویزیونی فیلم‌هاست. بحثی دامنه‌دار و قدیمی که برای نخستین بار از میانه دهه ۹۰ آغاز شد، پخش تیزر فیلم‌ها در شبکه‌های ماهواره‌ای است که طی سال‌های بعد با فراز و فرودی ادامه داشته و حواشی متعددی را رقم زده است؛ از توقیف موقت یک فیلم تا موافقت تلویزیون برای پخش تیزر‌ها با حمایت قوه قضاییه. دور جدید پخش تیزر‌های سینمایی و نمایش خانگی از اواخر سال ۱۴۰۱ آغاز شد و در حالی که به نظر می‌رسید چندان امیدی به پخش تبلیغات محصولات‌شان از رسانه ملی نبود، شبکه‌های ماهواره‌ای پخش تیزر‌ها را آغاز کردند. اتفاقی که واکنش محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را برانگیخت. او وعده داد اگر عوامل سازنده فیلم، تبلیغ را داده باشند، بلافاصله برای آن‌ها محدودیت ایجاد می‌شود، اما همچنین گفت: «استدلال عوامل فیلم هم قابل قبول است، چون منفعتی ندارد. پس چرا باید این کار را بکنند؟ دوستان ما هم دارند تمهیداتی می‌اندیشند که جلوی این کار را بگیرند.» با وجود اقدامات تنبیهی احتمالی از سوی سازمان سینمایی، طبعاً یک اقدام ایجابی، چون پخش تیزر رایگان یا با تخفیف فراوان در رسانه ملی برای فیلم‌ها، از جمله عواملی است که می‌تواند آن دسته از عوامل احتمالاً متخلف فیلم‌ها را برای تبلیغ در ماهواره، منصرف سازد.

خرید فیلم‌ها با قیمت عادلانه

در حالی که سال‌هاست شبکه‌های تلویزیون، فیلم‌های سینمایی ایرانی را با خرید رسمی حق پخش، روی آنتن می‌برند، اما بار‌ها گفته شده که با افزایش تصاعدی هزینه‌های فیلم سازی در سال‌های اخیر که کف هزینه تولید یک فیلم را به ۱۰ میلیارد تومان رسانده است، ارقام رد و بدل شده میان تلویزیون و سینماگران، ارقام پایینی است که بسیاری از سینماگران را به فروش آثارشان ترغیب نمی‌کند. اگرچه همچنان به ندرت ممکن است فیلم‌هایی از داخل کشور به شبکه‌های ماهواره‌ای فروخته شود و پخش اغلب فیلم‌ها در آن شبکه‌ها، به شکل غیرقانونی انجام می‌شود، به نظر می‌رسد رسانه ملی می‌تواند با قیمت‌هایی منصفانه‌تر به خریداری حقوق پخش فیلم‌های داخلی اقدام کند؛ خصوصاً آن که تهیه‌کنندگان جز سازمان صداوسیما، انتخاب دیگری در داخل کشور ندارند.

فیلم سازی توسط تلویزیون

یکی از نکات مطرح‌شده توسط رئیس سازمان سینمایی در جلسه با رئیس سازمان صداوسیما، اهمیت مشارکت صداوسیما در تولیدات سینمایی است که می‌تواند برای هر دو دستگاه، آورده خوبی داشته باشد. خصوصاً در شرایطی که دور جدید فیلم سازی سازمان صداوسیما با اثر فاخر و ارزشمندی مانند «موقعیت مهدی» آغاز شد، می‌توان این نوید را داد که اگر سرمایه‌گذاری در این حوزه با دقت و وسواس انجام شود، می‌تواند فواید بسیاری داشته باشد. تولید فیلم سینمایی با سرمایه رسانه ملی، از طرفی می‌تواند به پربارتر شدن سبد اکران کمک کند و نمایش عمومی آن در سینما، تبلیغ بسیار خوبی برای نسخه سینمایی آن است؛ درست مثل تجربه سریال «عاشورا» (نسخه سینمایی «موقعیت مهدی») که بسیاری از بینندگان تلویزیون منتظر آن هستند.