شیر خشک یک چاقی کاذب در بچه‌ها ایجاد می‌کند

به گزارش مجله خبری نگار،دکتر ژامک اقوامی، سرپرست مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان ۱۶ اردیبهشت ماه اظهار کرد: تحقیقات انجام شده گویای این است که سرطان پستان در زنانی که تجربه بارداری ندارند، بیشتر است.

شیردهی را مرحله‌ای مهم در زندگی کودک برشمرد و تصریح کرد: ارتباط عاطفی مادر و کودک با شیردهی و در آغوش گرفتن نوزاد آغاز می‌شود.

وی ادامه داد: بر خلاف آنچه که فکر می‌کنیم که نوزادان متوجه ابراز عاطفه نمی‌شوند، رابطه عمیق مادر و فرزندی در وجود بچه شکل می‌گیرد. قبلا نظر بر این بود که کودک تا دو سال از شیر مادر استفاده کند، اما در حال حاضر تا هر زمان که مادر و کودک رضایت داشته باشند، شیر دهی می‌تواند ادامه پیدا کند.

به فرزند دومم تا سه سال و نیم شیر دادم

این مدرس ارشد کشوری شیر مادر با اشاره به علاقه و شیفتگی خود به مباحث مرتبط با شیر مادر گفت: من با این فکر که بچه خوشبختی بودم که شیر مادرم را خورده ام و بعد هم در دوره تحصیل در رشته پزشکی، دروس مربوط به اطفال را با تمام سختی هایش دوست داشتم و همین طور دوست داشتم در کنار بچه‌ها باشم. من بخاطر اینکه به فرزندانم استرس وارد نشود، دوره تخصص را ادامه ندادم و از دانشگاه تهران انصراف دادم. وارد سیستم بهداشت هم که شدم، بخشی وجود داشت برای مشاوره مادران برای شیردهی و با میل علاقه در این بخش فعالیت می‌کردم. یکبار از معاونت بهداشتی با من تماس گرفتند که قرار است یک دوره مشاوره شیر دهی برگزار شود و برای حضور در این دوره باید در یک امتحان شرکت کنم و من قبول کردم. دو نفر بودیم که از سمنان به وزارت بهداشت رفتیم و ابتدا در یک برنامه آموزشی شرکت کردیم و بعد یک امتحان ایستگاهی بود که در هر بخش آن یک نفر سوالاتی می‌پرسید. در ایستگاه آخر از من پرسیدند که: «چرا آمده ای؟» من جواب دادم که به مبحث شیر مادر علاقمند هستم و می‌خواهم هرکاری از دستم بر می‌آید برای مادران و کودکانشان انجام بدهم. همین علاقه من باعث شده بود که به فرزند اولم تا دو سال و فرزند دومم تا سه سال و نیم شیر بدهم و می‌خواهم بقیه مادر‌ها هم آن را تجربه کنند.

این پزشک ادامه داد: زمانی که مادر فرزندش را در آغوش می‌گیرد و کودک با عشق تمام به چشمان مادر نگاه می‌کند و از مادرش تشکر می‌کند که از شیره جانش به او می‌دهد، زیباترین لحظات زندگی یک مادر است. همانجا به من گفتند که به عنوان مربی قبول شدم! بعد یک دوره ۱۰ روزه را در تهران گذراندم که خانم دکتری از نروژ آمده بودند و با همکاری یونیسف و WHO این دوره برگزار شد.

وی با بیان اینکه در کنار فعالیت‌های دیگرم به مشاوره شیردهی هم مشغول هستم اضافه کرد: زمانی که مادر نگرانی می‌آید و با کمک مادر و پدر بچه و آموزش‌هایی که می‌گیرند، بچه شروع به تغذیه با شیر مادر می‌کند، بهترین جایزه برای من است که خدایا شکرت که یک بچه دیگر هم این توانایی را پیدا کرد که از شیر مادرش تغذیه کند.

دکتر اقوامی با اشاره به لزوم تغذیه فرزندان از شیر مادر و اهمیت آن اظهار کرد: یکی از مزایای شیر مادر در دسترس بودن آن است. نه نیاز به درست کردن دارد، نه احتیاج به گرم کردن دارد، نه نیاز به جوشاندن دارد هر لحظه که بچه تمایل داشته باشد، می‌تواند از شیر مادرش استفاده کند و ساعت برای شیر دادن مشخص نمی‌کنیم و هر زمانی که بچه نیاز داشته باشد باید بتواند از شیر مادرش استفاده کند.

حال مادرانی را که می‌توانند به بچه شیر دهند، ولی دریغ می‌کنند را نمی‌فهمم!

سرپرست مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان اضافه کرد: یکی دیگر از مسائل مهم رایگان بودن شیر مادر است و بدون پرداخت بها می‌توان بهترین و با کیفیت‌ترین غذا را با مهر و عاطفه به بچه داد و من حال مادرانی را که می‌توانند شیر بدهند، ولی آن را انجام نمی‌دهند را نمی‌فهمم.

با شیردهی مادر خیلی سریعتر به فرم قبلی بدن خود بازگردد

وی با بیان اینکه گاهی مادران به علت مشکلات و مسائلی که در طی دوران شیردهی برایشان بوجود آمده است، نتوانسته اند به طور کامل به فرزند خود شیر بدهند، گفت: من برای این مادران احترام زیادی قائلم، چون تمام تلاششان را کرده اند، ولی مادری که هم شیر دارد و هم توانایی شیردهی دارد، اما به دلایل غیرمنطقی از این کار صرفنظر می‌کند، مرا ناراحت می‌کند.

این متخصص شیردهی مادران گفت: گاهی بعضی از خانم‌ها نگران بهم خوردن فرم اندامشان هستند، اما باید بدانند که شیردهی کمک می‌کند که مادران خیلی سریعتر به فرم قبلی بدن خودشان بازگردند و چربی‌هایی که در طول مدت بارداری به بدن آن‌ها اضافه شده است با شیردهی از بین می‌رود. در ثانی وقتی خانمی مادر می‌شود باید خیلی کار‌ها را برای فرزندی را که به این دنیا دعوت کرده انجام بدهد، به خصوص زمانی که می‌بیند بچه با نهایت ذوق و شوق شیر می‌خورد.

توصیه‌ای به مادران شاغل

وی با بیان اینکه بسیاری از مادران شاغل هستند، اما این مانع شیردهی نیست به تجربه خود پرداخت و تصریح کرد: زمانی که فرزند اولم به دنیا آمد، من دانشجو بودم و دوره اینترنتی شروع شده بود و شرایطم طوری بود که مثلا امروز صبح به بیمارستان می‌رفتم و روز بعد حدود ساعت دو به خانه باز می‌گشتم و فرزندم شش ماهه بود، اولا شیر برایش می‌دوشیدم و شرایط نگهداری آن را رعایت می‌کردم و زمانی که نبودم از آن شیر به فرزندم می‌دادند. ضمن اینکه دو نوبت هم خانواده ام فرزندم را به بیمارستان می‌آوردند و من به او شیر می‌دادم. غذای کمکی هم شروع شده بود و بچه از غذای کمکی هم استفاده می‌کرد و به این ترتیب فرزندم تا دو سال از شیر من استفاده کرد. آن زمان، چون می‌گفتند در دو سالگی باید شیر مادر قطع شود، من هم بعد از دو سال ادامه ندادم. زمانی که از بیمارستان به خانه می‌رسیدم دخترم را در آغوش می‌گرفتم و او شیر می‌خورد و بازی می‌کرد و فرزندم آرامش داشت.

مدرس ارشد کشوری شیر مادر با بیان اینکه ارتباط عاطفی مادر و کودک با شیردهی و در آغوش گرفتن نوزاد آغاز می‌شود و ادامه این ارتباط عاطفی شیردهی را تداوم می‌بخشد افزود: در آن دوره در اوج خستگی وقتی به دخترم نگاه می‌کردم و می‌دیدم که شیر می‌خورد و به من می‌خندد تمام خستگی من از بین می‌رفت و خدا را شکر می‌کردم که این فرصت را به من عطا کرد که در کنار درس خواندن بتوانم به فرزندم شیر بدهم.

وی تاکید کرد: مادرانی که شاغل هستند تا ۹ ماهگی از مرخصی زایمان برخوردارند و بعد از ۹ ماه هم بچه شروع به غذا خوردن کرده است و اگر این مادران دو وعده شیر را بدوشند و در شرایط نگهداری مناسب قرار بدهند، به همراه غذای کمکی، برای بچه کافی خواهد بود تا دوباره مادر به منزل برسد.

سرپرست مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان با بیان اینکه این روند با تمام سختی هایش قابل اجراست و نتیجه لذت بخشی دارد ادامه داد: کودکانی که شیر مادر می‌خورند کمتر به عفونت‌های تنفسی و مشکلات گوارشی مثل اسهال‌های عفونی می‌شوند. این کودکان چاق نیستند و سالم هستند.

شیر خشک یک چاقی کاذب در بچه‌ها ایجاد می‌کند

این پزشک با بیان اینکه شیر خشک یک چاقی کاذب در بچه‌ها ایجاد می‌کند افزود: خیلی از خانواده‌ها فکر می‌کنند پس شیر خشک بهتر است. اما این چاقی در آینده برای بچه‌ها مشکل ایجاد می‌کند و ممکن است نیاز به رژیم‌های خاصی پیدا کند. بچه‌هایی که شیر مادر استفاده می‌کنند رشد جسمی مناسبی دارند و در کنار آن ارتباط عاطفی و رشد معنوی بهتری دارند. در کنار این مزایای استفاده از شیر مادر، هزینه برای شیرخشک هم پرداخت نمی‌شود.

دکتر اقوامی به سیاست جوانی جمعیت در کشور پرداخت و اظهار کرد: با توجه به بحران جمعیت، اگر واقعا هدفمان افزایش جمعیت است باید تلاش کنیم مشکلات موجود بر سر راه آن را از بین ببریم. یکی از این موارد مشکلات اقتصادی است و در این عرصه اگر مادر با حمایت پدر و سایر اعضای خانواده تلاش کنند که نوزاد از شیر مادر تغذیه کند، به هزینه زیاد شیر خشک هم نیازی نخواهد بود و بخش بزرگی از هزینه سال‌های اول زندگی کودک کاهش می‌یابد.

سرپرست مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان با اشاره به اینکه نباید به صرف داشتن مشکلات فرزند آوری را به تاخیر بیاندازیم گفت: ممکن است زمانی که این مشکلات برطرف می‌شوند دیگر توانایی داشتن فرزند را نداشته باشیم. ضمن اینکه داشتن خواهر و برادر بعد از سال‌هایی که پدران و مادران در قید حیات نیستند، پناه عاطفی و حمایت بزرگی برای بچه‌ها هستند.

تاثیر شیردهی بر سلامت مادران

وی در پاسخ به پرسشی در ارتباط با تاثیر شیردهی بر سلامت مادران گفت: مهمترین مساله بازگشت بدن مادر به دوران پیش از بارداری است. مادر در طی دوران بارداری به علت نیاز‌هایی که بدن مادر و جنین دارد غذایی بیشتری مصرف می‌کند و افزایش وزن پیدا می‌کند و شیردهی باعث می‌شود این چربی‌ها زودتر بازگردد. مساله دیگر جلوگیری از بروز سرطان پستان است. سرطان پستان در زنانی که تجربه بارداری ندارند یا سن اولین بارداری آن‌ها بالای ۳۵ سال است یا اصلا شیردهی نداشته اند بیشتر دیده می‌شود.

این مدرس ارشد کشوری شیر مادر با بیان اینکه هورمون‌ها در بدن مادر باردار تغییر کرده و با زایمان سطح برخی از هورمون‌ها افت می‌کند خاطرنشان کرد: برخی از این زنان دچار افسردگی می‌شوند و گاهی احساس می‌کنند همسرشان به آن‌ها توجه ندارد. شیردهی باعث می‌شود احساس افسردگی و نگرانی در مادر زودتر از بین برود و مادر سریعتر به حالت روحی قبل از بارداری باز می‌گردد. کمک اقتصادی که شیردهی به خانواده می‌کند و شرایط خوب مادر سبب آرامش پدر نیز خواهد شد.

سرپرست مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان با رد این دیدگاه که شیردهی باعث پوکی استخوان می‌شود اظهار کرد: برخلاف این تصور که شیردهی باعث پوکی استخوان می‌شود، باید گفت که اتفاقا شیردهی از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند. درست است که برداشت کلسیم از استخوان‌ها بیشتر می‌شود، ولی جذب کلسیم از روده‌ها هم افزایش پیدا می‌کند و با این روند، گردش کلسیم در استخوان بالا می‌رود و پوکی استخوان کمتر می‌شود.

وی به حمایت‌ها و آموزش‌های شیردهی پرداخت و گفت: در سمنان بعد از اینکه من دوره مربی شیرمادر را گذراندم، آموزش مشاوران در این زمینه را در سطح استان، آغاز کردیم. خوشبختانه در حال حاضر در تمام شهرستا‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی استان افراد آموزش دیده‌ای هستند که در زمینه شیر دهی آموزش می‌دهند و در مراکز بهداشتی درمانی هم کلاس‌های آموزشی برگزار می‌شوند.

دکتر اقوامی با بیان اینکه مرحله اول برای این مادران، مراجعه به مراکز خدمات جامع سلامت است تاکید کرد: خوشبختانه در این مراکز مادران مشکل خود را با مراقب سلامت مطرح می‌کنند و مراقب سلامت نیز به مادران مشاوره می‌دهد. اگر مشکل مادر حل نشد، مادر به مشاور شیردهی در شهرستان معرفی می‌شود تا مجددا آموزش‌های مورد نیاز را بگیرد. اگر باز هم مشکلی بود، همکاران با من تماس می‌گیرند و مشکل را مطرح می‌کنند و یک قرار مشاوره برای این مادر می‌گذاریم و به مشکلش رسیدگی می‌شود. در مورد مراجعه به مطب‌ها هم سعی کردیم اطلاع رسانی به گونه‌ای باشد که با مراکز مشاوره شیردهی آشنا باشند.

هر گریه دلیل بر گرسنگی بچه نیست

سرپرست مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سمنان با بیان اینکه هر گریه بچه دلیل بر گرسنگی او نیست گفت: اینکه بچه تا گریه می‌کند به او شیر بدهیم و بگوییم مادر شیر ندارد پس شیرخشک بدهیم تصور درستی نیست. اینجا حمایت اطرافیان مطرح می‌شود. مثلا مادر بزرگ دستی از محبت بر سر مادر بکشد و بگوید زایمان اول است و طول می‌کشد تا شیر جریان پیدا کند و تو می‌توانی به بچه ات شیر بدهی و باید این کار را انجام بدهی! این مساله اش خیلی فرق می‌کند با مادر بزرگی که می‌گوید: «تو شیر نداری اگر شیر داشتی مثل فلانی شیر فواره می‌کرد؟!»

یا پدری که هنگام گریه بچه می‌گوید: «خانم می‌دانم که سخت است من کمکت می‌کنم. بگذار کمی من بچه را بغل کنم تا آرام شود بعد دوباره شیر بده.» فرق دارد با پدری که می‌گوید: «این بچه چقدر گریه می‌کند، شیر خشک و آب قند بده تا ساکت شود.»