افزایش شانس بهبود سوءتغذیه و جلوگیری کوتاه قدی کودکان با واکسن

به گزارش مجله خبری نگار/تکناک: آن‌ها همچنین از طریق مطالعات روی سلول‌های انسانی و موش، نشان دادند که واکسیناسیون علیه سم تولید شده توسط باکتری E. coli می‌تواند موش‌های شیرخوار را از آسیب روده محافظت کند.

اسهال یکی از علل اصلی مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال در اواسط قرن بیستم بود و سالانه حدود ۴.۵ میلیون کودک را می‌کشد. اگرچه درمان به وسیله آبرسانی خوراکی تا حد زیادی مرگ و میر ناشی از این بیماری را کاهش داده است، اما در از بین بردن این عفونت جلوگیری نمی‌کند.

میلیون‌ها کودک در کشور‌های فقیر و متوسط ​​هنوز هم دوره‌های مکرر اسهال را تجربه می‌کنند، بدن‌شان ضعیف می‌شود و این مسئله آن‌ها را در برابر سوءتغذیه و توقف رشد و همچنین سایر عفونت‌ها آسیب‌پذیر می‌کند.

یافته‌ها نشان می‌دهد که واکسن علیه این نوع باکتری می‌تواند تلاش‌های جهانی را تقویت کند تا اطمینان حاصل شود که همه کودکان نه تنها به سن ۵ سالگی می‌رسند، بلکه رشد هم می‌کنند. این مطالعه اخیرا در مجله Nature Communications منتشر شده است.

نویسنده ارشد این مطالعه دکتر جیمز ام. فلکنشتاین، استاد پزشکی و میکروبیولوژی مولکولی گفت: در حالت ایده‌آل، ما می‌خواهیم واکسنی داشته باشیم که از اسهال که هنوز هم سالانه نیم میلیون کودک را می‌کشد، جلوگیری کند، همچنین از اثرات درازمدت مانند سوءتغذیه، که درحال حاضر شاید بخش بزرگ‌تری از این بیماری است، محافظت کند. وقتی بچه‌ها دچار سوءتغذیه می‌شوند، خطر مرگ به هر دلیلی در آن‌ها افزایش می‌یابد. سازمان بهداشت جهانی در حال تصمیم گیری در مورد چگونگی اولویت بندی واکسن برای کودکان در کشور‌های فقیر و متوسط ​​است، و فکر می‌کنم این داده‌ها نشان می‌دهد که واکسیناسیون کودکان در برابر اسهال ناشی از باکتری E. coli می‌تواند در مکان‌هایی که با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند بسیار مفید باشد.

دکتر فلکنشتاین نوعی از باکتری E. coli به نام E. coli انتروتوکسیژن یا ETEC را مطالعه می‌کند که به دلیل دو نوع سمی که تولید می‌کند به این شکل نامگذاری شده است، و اثرات آن را بر روی کودکانی که در جایی که باکتری‌ها خیلی زیاد هستند زندگی می‌کنند، بررسی می‌کند. E. coli یک علت شایع اسهال در سراسر جهان است، اما سویه‌های موجود در ایالات متحده و سایر کشور‌های جهان اول معمولاً سموم مشابه کشور‌های با فقیر و متوسط ​​را حمل نمی‌کنند؛ و این موضوع ممکن است این همه تفاوت را ایجاد کند.

مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۰ توسط فلکنشتاین و دکتر علاالله شیخ، که یک محقق فوق دکترا در آزمایشگاه فلکنشتاین است، نشان داد که یکی از دو سم ETEC یعنی سم حساس به گرما، بیش از یک مورد از اجرا‌ها را تحریک می‌کند. این سم همچنین بر آزادسازی ژن در روده تأثیر می‌گذارد و ژن‌هایی را افزایش می‌دهد که به باکتری‌ها کمک می‌کند به دیواره روده بچسبند.

به عنوان بخشی از آخرین مطالعه، فلکنشتاین و همکارش کشف کردند که این سم مجموعه کاملی از ژن‌های مربوط به پوشش روده یعنی جایی که مواد مغذی جذب می‌شوند را سرکوب می‌کند. به اصطلاح، مرز برس روده از برجستگی‌های میکروسکوپی انگشت مانندی به نام میکروویلی تشکیل شده است که مانند مو‌های برس روی سطح روده محکم بسته می‌شوند. هنگامی که فلکنشتاین و همکارش سم را روی دسته‌هایی از سلول‌های روده انسان گذاشتند، مرز برس از هم پاشید.

شیخ، که رهبری مطالعات سال ۲۰۲۰ و فعلی را بر عهده داشت، گفت:سلول‌های روده به جای اینکه به جای درست، محکم و استوار شامل هزاران میکروویلی در هر سلول باشند، کوتاه، شل و نازک هستند. این مسئله به تنهایی تأثیر منفی بر توانایی بدن در جذب مواد مغذی را خواهد گذاشت. اما علاوه بر آن، ما همچنین متوجه شدیم که ژن‌های مربوط به جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی خاص، به‌ویژه ویتامین B۱ و روی، نیز کاهش می‌یابند. این موضوع می‌تواند برخی از کمبود‌های ریزمغذی را که در کودکانی که مکرراً در معرض این باکتری‌ها قرار می‌گیرند، توضیح دهد.

کودکان در کشور‌های فقیر و متوسط ​​اغلب به اسهال مبتلا می‌شوند و خطر سوءتغذیه و کوتاه قدی در هر دوره برای آن‌ها افزایش می‌یابد. محققان با مطالعه موش‌های شیرخوار متوجه شدند که یک عفونت با باکتری E. coli تولید کننده سم برای آسیب رساندن به مرز برس روده کافی است، در حالی که عفونت‌های مکرر منجر به آسیب گسترده روده و تاخیر رشد می‌شود. توله موش‌های آلوده به گونه‌ای از E. coli که فاقد سم هستند، چنین آسیب روده‌ای یا کوتاهی قد را نشان ندادند.

فلکنشتاین و همکارش شیخ، استدلال کردند که اگر مشکل سم باشد، یک پاسخ ایمنی که سم را خنثی می‌کند ممکن است از اثرات طولانی مدت آن جلوگیری کند. برای کشف این موضوع، آن‌ها موش‌های مادر شیرده را با این سم واکسینه کردند. موش‌های شیرخوار، چون خیلی جوان هستند نمی‌توانند خودشان واکسینه شوند، اما مادران واکسینه‌شده‌شان آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کنند که از طریق شیر مادر به نوزادان منتقل می‌شود. محققان متوجه شدند که روده موش‌های شیرخوار از مادران واکسینه شده، سالم به نظر می‌رسد و این نشان می‌دهد که واکسیناسیون می‌تواند از آسیب روده‌ای که منجر به سوء تغذیه می‌شود محافظت کند.

فلکنشتاین گفت: این مسئله یک استدلال برای ساخت واکسن برای این نوع E. coli است. آلوده شدن به این باکتری آن هم بار‌ها و بار‌ها در دوران کودکی، پیامد‌های مادام العمری دارد. واکسیناسیون با تلاش‌ها برای بهبود بهداشت و دسترسی به آب پاک می‌تواند از کودکان در برابر اثرات بلندمدت محافظت کند و شانس بهتری برای زندگی طولانی و سالم به آن‌ها بدهد.