به گزارش مجله خبری نگار،مصرف سوخت در خودروها همیشه مورد توجه متقاضیان خرید خودرو بوده است و خودروهایی که دارای مصرف سوخت پایینی هستند بیشتر مورد استقبال قرار میگیرند. از طرفی آلودگی هوا نیز توسط خودروها موجب شده تا سازمانهای حفاظت از محیط زیست وارد عمل شده و خودروسازان را ملزم به رعایت استانداردهای جهانی کنند. در این مقاله میخواهیم یکی از قطعات خودرو را که هم به مصرف کم سوخت خودرو کمک میکند و هم باعث میشود که آلودگی محیط زیست کمتر شود را به شما معرفی و طرز عملکرد و اجزای تشکیل دهنده آن را برای شما توضیح میدهیم.
بنزین هم مانند مایعات دیگر زمانی که دمای آن زیاد شود بخار میشود. البته این دما اگر از حدی بالاتر برود باعث میشود که مشتعل شود. بنزین زمانی که درون باک خودرو قرار دارد با گرم شدن باک خودرو بر اثر دمای محیط گرم میشود، اما این دما آنقدر بالا نیست که باعث اشتعال شود در نتیجه بنزین بخار میشود.
این امر در فصلهای گرم سال بیشتر اتفاق میافتد. ورود این بخار بنزین به هوای آزاد اثرات مخربی بر محیط زیست ایجاد میکند. در خودروهای قدیمی بخارهای بنزین درون باک خودروها وارد هوا و باعث ایجاد آلودگی میشد.
اما در خودروهای جدید تولیدکنندگان خودرو قطعهای به خودرو اضافه کردند که نام آن کنیستر است. این قطعه در خودرو باعث میشود که بخارهایی که درون باک خودرو ایجاد میشود وارد هوای آزاد نشود و از آلودگی هوا جلوگیری میکند. کنیستر در خروجی باک خودرو نصب میشود. این قطعه دارای سه لوله میباشد.
همچنین دارای یک محفظه است که این محفظه از کربن فعال یا همان زغال فعال پر شده است. این قطعه این گونه عمل میکند که زمانی که بخارهای بنزین در باک خودرو ایجاد میشود در اثر ازدیاد فشار بخارهای بنزین از طریق یک شلنگ به ورودی کنیستر وارد میشوند. این بخارهای بنزین توسط کربن فعال داخل محفظه کنیستر جذب میشوند.
بخارها درون محفظه زغال کنیستر ذخیره میشوند و زمانی که خودرو روشن میشود از یک خروجی دیگر کنیستر که توسط یک شیر برقی کنترل میشود این بخارها به سمت منیفولد خودرو منتقل میشوند و با قرارگیری در محفظه احتراق مصرف میشوند. در همین زمان از ورودی دیگر کنیستر که به یک فیلتر وصل میباشد هوای آزاد وارد محفظه شده و شروع به خشک کردن و بخار کردن بنزینهای موجود در زغالهای این محفظه میکند.
به این طریق زغالها خشک شده و آماده میشود که دوباره بخارهای بنزین را جذب کنند. به این طریق تمام بخارهای بنزین توسط این قطعه جذب شده و در هنگام روشن شدن خودرو مصرف میشود.این در حالی است که این بخارهای بنزین در خودروهای قدیمی توسط محفظهای که روی درب باک خودرو وجود داشت از باک خودرو خارج میشد و هم باعث آلودگی هوا و هم باعث هدر رفتن بخشی از بنزین خودرو میشد.
کنیستر علاوه بر دو مزیت گفته شده به بهبود اشتعال خودرو نیز کمک میکند، زیرا مقداری از هوای ورودی موتور برای احتراق نیز از این ورودی تأمین میشود.
شکل ظاهری کنیستر به صورت یک محفظه استوانهای است که روی آن سه لوله وجود دارد که دو عدد از این لولهها ورودی و یک عدد خروجی است. لولههای ورودی یکی لوله ورودی بخار بنزین و ورودی دیگری لوله ورودی هوای آزاد است. لوله خروجی هم لوله خروج بخار بنزین از محفظه به منیفولد خودرو است. تمام ورودی و خروجی این قطعه از طریق شلنگهای مخصوص اتصال داده میشوند. به طور کلی کنیستر از اجزای زیر ساخته میشود:
• پوسته یا بدنه
• درپوش
• نگهدارنده فیلتر
• فیلترهای بالا و پایین
• کربن فعال یا زغال
• شیر برقی کنیستر
شیر برقی همانطور که از اسمش مشخص است شیری است که باز یا بسته بودن آن توسط جریان الکتریکی انجام میشود و به زبان ساده قطع و وصل بودن شیر با برق میباشد. شیر برقی کنیستر با ولتاژ ۱۲ ولت خودرو کار میکند و دو ترمینال برای اتصال سیم برق روی آن وجود دارد که یک سیم مثبت و یک سیم منفی به آن وصل میشود.
درون شیر برقی یک سیم پیچ مغناطیسی وجود دارد که زمانی که ولتاژ به شیر برقی اعمال شود این سیم پیچ آهن ربا میشود و یک هسته آهنی که در کنار این سیم پیچ وجود دارد را جذب میکند و این هسته آهنی باعث باز یا بسته شدن یک دریچه میشود. ترمینال مثبت شیر برقی از طریق قطب مثبت باتری تأمین میشود و ترمینال منفی آن از طرف ecu فرمان میگیرد.
شیر برقی کنیستر این گونه عمل میکند که در حالتی که خودرو خاموش است قطع بوده و خروجی کنیستر به منیفولد نیز بسته است. زمانی که خودرو استارت میشود با روشن شدن خودرو شیر برقی از طریق ecu فرمان میگیرد و وصل میشود.
با وصل شدن شیر برقی مجرای خروجی کنیستر نیز باز شده و بخارهای بنزین توسط مکش حاصل از روشن بودن خودرو به منیفولد وارد میشوند و به این ترتیب بخارهای بنزین مصرف میشود.
زمانی که کنیستر دچار عیب شود چراغ چک خودرو روشن میشود و با گذاشتن دستگاه دیاگ آلارم خطای شیر برقی کنیستر نمایانمی شود. توجه داشته باشید که روشن شدن چراغ چک زمانی رخ میدهد که شیر برقی کنیستر دچار مشکل شده باشد نه سایر قسمت ها.
زمانی که کنیستر خودرو دچار مشکل شود، هنگامی که درون خودرو مینشینید گاهاً شاید بوی بنزین داخل اتاق ماشین استشمام شود در صورتی که بوی بنزین مدام داخل اتاق خودرو یا اطراف خودرو استشمام شود امکان دارد که از شلنگهای اتصال بنزین به باک یا درب باک و یا سایر قسمتها باشد و ربطی به کنیستر ندارد.
یکی دیگر از علائمی که مشخص میکند که کنیستر خودرو دچار مشکل شده است این است که زمانی که شما درب باک خودرو را باز میکنید بخار بنزین با فشار از داخل آن خارج میشود. این مورد در فصلهای گرم سال بیشتر اتفاق میافتد. مخصوصاً زمانی که خودرو را زیر نور مستقیم آفتاب قرار داده اید
زمانی که محفظه کنیستر یا شلنگهای اتصال کنیستر خودرو دچار مشکل شده باشند، گاهی صدای تق تق ایجاد کرده که به گوش راننده میرسد. این صدای تق تق زمان روشن بودن خودرو و به ویژه زمان رانندگی اتفاق میافتد.
اگر علائم نشان دهنده خرابی کنیستر کافی نبود و شما به کنیستر مشکوک بودید میتوانید آن را به راحتی چک کنید. برای تست کنیستر کافی است که سر شلنگ ورودی بخار بنزین به کنیستر را خارج کرده و مکش هوا را مورد سنجش قرار دهید.
در صورتی که میزان مکش هوا قابل قبول بود به معنی این است که مکش بخار بنزین انجام میشود و کنیستر سالم است. همچنین مکش هوای آزاد را نیز میتوانید کنترل کنید. در صورت عدم وجود مکش کنیستر دچار مشکل شده است.
زغالهای کنیستر بعد از مدتی که جذب بخار بنزین را انجام دادند جذب آنها کم شده و از بین میروند و باید کنیستر تعویض شود. زمان تعویض کنیستر در خودرو سازان مختلف متفاوت است، اما معمولاً در خودروسازان داخلی زمان تعویض آن حدود ۳۰ هزار کیلومتر یا ۲۴ ماه میباشد.
همان گونه که گفته شد وجود بخارهای بنزین و تجمع آنها درون باک خودرو باعث میشود زمانی که شما باک خودرو را باز میکنید بخار با فشار خارج شود. اگر این فشار داخل باک خودرو باقی بماند در صورت ضربه و یا تصادف امکان انفجار باک خودرو وجود دارد که بسیار خطرناک است. علاوه بر این کنیستر باعث بهینه سازی مصرف سوخت و همچنین باعث کاهش آلودگی هوا میشود پس حتماً نسبت به تعویض به موقع آن باید اقدام شود.
قیمت کنیستر در خودروهای مختلف متفاوت است.
یکی از سؤالاتی که بسیاری از افراد درباره کنیستر میپرسند این است که آیا پر بودن باک خودرو بر عملکرد کنیستر تأثیر میگذارد؟
بسیاری از مکانیکها و سازندگان خودرو پر بودن باک خودرو را در عملکرد کنیستر تأثیر گذار و باعث خرابی زود هنگام آن میدانند. اما برخی دیگر از آنها این مورد را تأیید نمیکنند.