تکمیل زنجیره ارزش پتروشیمی با تکیه بر دانش فنی ایرانی

معاون سابق وزیر نفت، با اشاره به اینکه تا سال ۲۰۲۴ ایران ۱۳ درصد از ظرفیت تولید متانول جهان را خواهد داشت، گفت: از همین رو طرح‌های تبدیل متانول به پروپیلن با تکیه بر دانش فنی ایرانی برای تکمیل زنجیره ارزش تعریف شده است.

به گزارش مجله خبری نگار، «مرضیه شاهدایی» امروز (چهارشنبه) در نشستی خبری با تاکید بر اینکه هلدینگ پتروفرهنگ چهار واحد متانولی دارد، افزود: دو طرح متانولی کیمیای پارس خاورمیانه و پتروشیمی سبلان به بهره‌برداری رسیده و دو طرح پتروشیمی دنا و سیراف تا دو سال آینده عملیاتی خواهند شد و تولید متانول پتروفرهنگ به ۶.۶ میلیون تن در سال می‌رسد و به بزرگترین هلدینگ تولیدکننده متانول در جهان تبدیل می‌شویم.

وی ادامه‌داد: ظرفیت تولید متانول در کشور با راه‌اندازی پتروشیمی سبلان به ۱۴ میلیون تن رسید و تا سال ۲۰۲۴ این ظرفیت به ۲۰.۵ میلیون تن می‌رسد. تا سال ۲۰۲۴ ایران در مجموع سهمی ۱۳ درصدی از کل تولید متانول جهان را  خواهد داشت و این شرکت به تنهایی در آن سال چهار درصد از متانول تولید جهان را در اختیار خواهد داشت.

شاهدایی با بیان اینکه هدف ما فقط تولید متاول نیست و با توجه به حجم بالای تولید متانول به دنبال تکمیل زنجیره ارزش هستیم، گفت: در این زمینه مجوزهای لازم را از شرکت ملی صنایع پتروشیمی گرفتیم و امسال به فاز اجرایی وارد می‌شویم تا متانول را به مواد الفینی، پلی الفینی و پروپیلن تبدیل کنیم.

به گفته معاون سابق وزیر نفت، مجوز طرح MTP (تبدیل متانول به پروپیلن) از وزارت نفت گرفته شده و باید برای اجرا، شرکت ملی صنایع پتروشیمی زمین را مشخص کند و پس از آن اقدامات اجرایی آغاز خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه خوراک مورد نیاز این طرح از واحدهای متانولی همین هلدینگ تامین خواهد شد، افزود: اما مجوز طرح یا موافقت اصولی طرح را وزارت نفت انجام می‌دهد. زمین نیز در هفته‌های آینده تخصیص پیدا می‌کند و این طرح در عسلویه اجرا خواهد شد.

شاهدایی با بیان اینکه برای تامین دانش فنی با شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی قرارداد بستیم، گفت: از دانش فنی ایرانی برای تکمیل زنجیره ارزش استفاده می‌کنیم البته توسعه اینکار منوط به این است که زمین را بگیریم و کارهای اولیه انجام شود.

وی ادامه داد: خوراک این واحد ۱.۶۵۰ میلیون تن (معادل یک واحد متانولی) در سال است که ۵۰۰ هزار تن پروپیلن تولید خواهد کرد.

توسعه صنایع پایین دستی با منشا خوراک گازی در کشور

مدیرعامل هلدینگ پتروفرهنگ با اشاره به اینکه طرح‌های متانولی پتروفرهنگ، در جهش دوم صنعت پتروشیمی تعریف شده است، ادامه داد: به طرح‌های متانولی بسنده نکردیم و در جهش سوم طرح های دیگری در دست اجرای داریم.

وی با اشاره به اینکه از منشا گازی که در کشور وجود دارد سه طرح  GTPP (تبدیل گاز به پلی پروپیلن) در چابهار، پارسیان و ماکو تعریف شده است، گفت: این طرح‌ها به اصطلاح در فاز صفر هستند اما به طور حقیقی پنج درصد پیشرفت دارند و از خوراک گاز آغاز شده و به محصولات پایین دستی تبدیل می‌شوند.

شاهدایی، سرمایه‌گذاری در هر یک از این طرح‌ها را بین ۱.۵ تا ۲ میلیارد دلار دانست و افزود: این طرح‌ها جزو واحدهایی هستند که نمی‌توان یک بخش را شروع کرد و با تامین منابع کار را ادامه داد، زیرا حتما باید هم‌زمان با تولید متانول، واحدهای دیگر نیز آماده تولید باشند؛ بنابراین به هیچ وجه امکان‌پذیر نیست که این طرح‌ها فاز به فاز اجرا شوند.  

وی با بیان اینکه خوراک اصلی این واحدها گاز است که در کشور به وفور وجود دارد و با تبدیل به متانول به پروپیلن و پلی پروپیلن زنجیره ارزش کامل می‌شود، ادامه‌داد: توسعه این واحدها، سیاست‌گذاری وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای توسعه این صنعت و تحقق جهش سوم بوده است.

معاون سابق وزیر نفت با تاکید بر اینکه البته هر کاری که می‌شده انجام دهیم انجام شده اما لازم است منابع مالی تامین شود، گفت: اکنون بانک‌های داخلی تا سه‌هزار میلیارد تومان کمک می‌کنند اما تا ۱۰ هزار میلیارد تومان نیز به صورت کنسرسیوم این طرح‌ها را به حرکت در نمی‌آورد.

وی ادامه داد: همچنین در پتروشیمی کیان سهمی ۴۰ درصدی داریم که سرمایه گذاری در آن چهار میلیارد یورو برآورد شده است و به دلیل بزرگ بودن حجم سرمایه‌گذاری، امکان تامین از منابع مالی داخلی وجود نداشت. همچنین به دلیل تحریم‌ها نتوانستیم فاینانسی جذب کنیم، البته با منابع سهامداران در حال سفارش‌گذاری تجهیزات اصلی بخشی از پروژه که واحد الفین است هستیم.  

شاهدایی تاکید کرد: ساخت مخازن، انبارها و فعالیت‌های زیربنایی را آغاز کردیم و در صورتی که شرایط بهبود پیدا کند جزو اولویت‌های دولت است تا بتوانیم واحد الفین و پایین دستی را اجرا کنیم.

وی ادامه داد: پتروشیمی کیان اکنون ۲۱ درصد پیشرفت دارد که با آورده سهامداران انجام شده است. سفارش‌گذاری‌ها انجام شده و ۶ ماهه به ۳۵ درصد خواهد رسید زیرا سرمایه‌گذاری انجام شده بیش از ۲۱ درصد است، امیدواریم با فاینانس خارجی کمک بگیریم و کار را جلو ببریم.

استفاده از بازار سرمایه برای تامین مالی و شناسایی دقیق سود

مدیرعامل هلدینگ پتروفرهنگ، با بیان اینکه این هلدینگ در بهمن سال ۹۹ در بورس پذیرش شده و کارهای ورود به فرابورس در حال نهایی شدن است، افزود: پیش بینی می کنیم تا پایان تیرماه بتوانیم پذیرش کامل بورس را بگیریم و عرضه اولیه را اواخر مرداد انجام دهیم.

به گفته شاهدایی، هدف اصلی در ورود هلدینگ پتروفرهنگ به بورس شناسایی سود واقعی و کمک به تامین مالی طرح های توسعه ای است، بنابراین حتی اگر به صورت ظاهری ارزش بورس افت کند اما از آنجا که از این ارزش برای توسعه شرکت استفاده می شود، قطعا پوشش می دهد.

معاون سابق وزیر نفت ادامه داد: این تصمیم را برای این گرفتیم تا ارزش واقعی ارزش افزوده مشخص شود و ما بخشی از این را به خود معلم ها بدهیم. همچنین شرکت‌های دیگر مانند شرکت انرژی سپهر و غیره را نیز به‌تدریج در بورس عرضه خواهیم کرد.

وی به بهره برداری از پتروشیمی کیمیای پارس خاورمیانه اشاره کرد و گفت: شرکت کیمیای پارس توانست تا ظرفیت ۱۰۰ درصد تولید برود اما به دلیل آنکه واحد اکسیژن دماوند عقب است، نتوانست خوراک کیمیای پارس خاورمیانه را به‌طور کامل تامین کند و از همین رو تولید نوسان داشته اما در مجموع در یک سال گذشته به‌طور متوسط با ظرفیت ۶۰ درصد کار کرده است. محصول این پتروشیمی صادراتی است زیرا بازار داخل اشباع است و ارزآوری آن حدود ۱۶۴ میلیون دلار برآورد می شود.

شاهدایی با تاکید بر اینکه هدف تکمیل پروژه های فعلی است تا به راه اندازی برسند، افزود: پتروشیمی دنا حدود ۶۸ درصد پیشرفت دارد و با نصب تجهیزات خریداری شده به بالای ۸۵ درصد می رسد. پتروشیمی سیراف نیز که پتروشیمی کاملی است و حدود ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری دارد، قراردادها بسته شده، مخازن اجرا شده، یوتولیتی را باید خودش تامین کند و سرمایه گذاری در این بخش ها از منابع مختلف مانند صندوق توسعه ملی تامین می شود.

چین، محور صادرات متانول ایران

وی به بازارهای صادراتی متانول ایران اشاره کرد و گفت: همه تلاش خود را می‌کنیم تا بازاهای صادراتی را به پاکستان، هند، اروپا و غیره گسترش دهیم اما واقعیت امروز جهان این است که ۶۷ درصد از متانول در چین مصرف می شود و بزرگترین مصرف کننده جهان است. چین متانول را به محصولات پایین دستی متانول مانند الفین و پروپیلن تبدیل کرده و به سایر کشورها صادر می کند بنابراین بازار دیگری با این شرایط در دنیا وجود ندارد.

مدیرعامل پتروفرهنگ با تاکید بر اینکه محور اصلی صادرات متانول ایران چین است، ادامه داد: بعد از آن بازار هند، پاکستان و آسیای شرقی را دنبال می کنیم.

وی با اشاره به اینکه با توجه به سیاست های وزارت نفت خط متانولی به منطقه پارسیان کشیده می شود تا از این ظرفیت استفاده کنیم، افزود: آنچه که اعتقاد داریم این است که با اضافه شدن ظرفیت های متانول هیچ وقت فرصت صادرات را از دست نمی دهیم زیرا ما کشوری هستیم که از منشا گاز متانول تولید میکنیم حتی چین که در حدود ۴۰ درصد متانول دنیا را تولید می کند ازمنشا ذغال سنگ است و اینها به خاطر کنوانسیون پاریس در خصوص کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، باید تا سال ۲۰۳۰ این واحدها را تعطیل کنند.

به گفته شاهدایی،با توجه به صنعتی که در چین و هند برای تولید محصولات پایین دستی از متانول توسعه پیدا کرده، نمی توان این صنایع را بست بنابراین خوراک خود را از کشورهایی مانند ایران تامین می کند.

وی تاکید کرد: قطعا اگر قرار باشد روزی متانول های دنیا به دلیل قیمت گاز و قیمت خوراک جمع شود ایران آخرین کشو خواهد بود زیرا مزیت خوراک را داریم. از سوی دیگر نوع متانولی که تولید می کنیم با خلوص ۹۹.۹۹ درصد و گرید AA است که یکی از بهترین محصولات متانول را داریم.

معاون سابق وزیر نفت افزود: البته در برخی مواقع در قیمت متانول نوساناتی وجود دارد و این تصور وجود دارد که هر چقدر تعداد واحدهای متانولی بیشتر شود متانول ارزان تر خواهد شد. البته به این شکل نخواهد بود بلکه هر چقدر تعداد واحدهای متانولی ما بیشتر شود قدرت چانه زنی ما در برابر مشتریان بیشتر خواهد شد.

وی با اشاره به اتحاد پتروشیمی های متانول ساز ایران برای فروش محصولات خود، گفت: این شرکت ها از آنجا که در فروش همکاری می کنند،  هیچگاه اجاره نمی دهند قیمت پایین بیاید مگر اینکه روند جهانی قیمت ها مانند زمان همه گیری کرونا سقوط کند.

به عقیده شاهدایی، بحث بازرگانی مشترک این نیست که شرکتی را زنده کنیم که همه کارها بازرگانی را انجام دهد بلکه هدف اصلی این است که شرکت های هم محصول با هم اتحاد داشته و بتوانند در برابر رقیبان خارجی حرف برای گفتن داشته باشند و در این زمنیه اولین اتحادی که صورت گرفت در خصوص متانول بود.

وی ادامه داد: شرکت های متانولی جلسات ماهیانه دارند و روش و سیاست گذاری های فروش صادرات و قیمت گذاری و حتی اکنون به همین دلیل امیدوار هستم که با افزایش واحدهای متانولی، قدرت ما نیز بیشتر شود.

شاهدایی گفت: صنعت نفت و صنعت پتروشیمی از تحریم ها اثر می پذیرد با این حال این موضوع مقطعی خواهد بود و به دلیل نیازی که در دنیا است و محصولاتی که در پایین دست متانول در جهان مصرف می شود افت آنچنانی در قیمت نخواهد بود.

وی تاکید کرد: در کرونا به دلیل کاهش مصرف جهانی، افتی در قیمت تمام محصولات داشتیم زیرا تولید کارخانه ها متوقف شد. به طور مثال در الیاف پلی استر با مشکل مواجه شد زیرا صنعت پوشاک به مدت ۸ ماه در جهان تعطیل شد.

منبع: ایرنا