آمریکا و اقلیم کردستان عراق؛ همکاری‌های گسترده سیاسی و نظامی

دومین هیات بلندپایه آمریکایی در کمتر از ۱۰ روز به اقلیم کردستان عراق سفر کرده است؛ این هیات ضمن دیدار با مسوولان محلی این اقلیم درباره مسایل مهم عراق، سوریه و منطقه گفتگو داشت.

به گزارش مجله خبری نگار،این دومین سفر هیات های آمریکایی در ۱۰ روز اخیر به اقلیم کردستان عراق است که در هردو سفر مسایل نظامی در عراق و منطقه محور گفتگوها بوده است.

اعضای هیات قبلی متشکل از مشاور وزارت امور خارجه، هماهنگ‌کننده و فرستاده کاخ سفید در امور آسیای غربی و شمال آفریقا، مشاور وزیر امور خارجه در امور خاور نزدیک و معاون وزیر دفاع آمریکا در امور آسیای غربی بود اما هیات جدید شامل دستیار وزیر خارجه در امور خاور نزدیک، معاون فرستاده ویژه آمریکا در سوریه، مسوول امور عراق و سوریه در شورای امنیت ملی، یکی از رهبران فرماندهی مرکزی آمریکا و نیز سرکنسول واشنگتن در اربیل بود.

دیدار با نچیروان بارزانی 
تارنمای روداوو درباره ملاقات روز گذشته اعضای این هیات با نچیروان بارزانی رییس اقلیم کردستان عراق نوشت: روابط بغداد و اربیل با آمریکا، وضعیت اقلیم کردستان و کشور عراق، روابط دوجانبه اربیل و بغداد، انتخابات آینده عراق، تحرکات و خطرات داعش، وظایف ائتلاف آمریکایی در عراق و برخی موضوعات مورد علاقه مشترک دیگر از جمله مسایلی بود که مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.

در خلال گفتگوها داعش خطری برای عراق و منطقه عنوان شده و از نیاز عراق و اقلیم کردستان به حضور ائتلاف آمریکایی برای مبارزه با این خطر سخن گفته شده است. همچنین طرفین همکاری و هماهنگی بین نیروهای پیشمرگه (نیروی مسلح اقلیم کردستان) و نیروهای مسلح عراقی را امری ضروری برشمردند.

به گزارش مجله خبری نگار، گفتگو درباره همکاری ائتلاف آمریکایی با اقلیم کردستان عراق درحالی صورت میگ یرد که بغداد چندین مرتبه درخواست ترک خاک عراق از سوی ائتلاف آمریکایی را صادر کرده است. در یک ماه گذشته چندین کشور اروپایی از این اقلیم و نیروهای پیشمرگه حمایت خود را ابراز داشته اند. همچنین سفر اخیر نچیروان بارزانی به پاریس و گفتگو با مکرون درباره حضور نیروهای ائتلاف آمریکایی در اقلیم کردستان، یکی از بارزترین موارد تحولات سیاسی اخیر است که به مسایل نظامی مربوط بودند.

مسوولان اقلیم کردستان بارها از نیاز مستمر به حضور نیروهای ائتلاف در این اقلیم سخن گفته اند و خواستار حمایت آنها از نیروهای پیشمرگه هستند. کشورهای خارجی نیز غالبا با ابراز حمایت از پیشمرگه از برنامه برای آموزش این نیروها خبر می دهند. این درحالیست که طبق اعلام منابع عراقی، دولت محلی اقلیم کردستان بعضا از پرداخت حقوق این نیروها هم عاجز است.

مشاور امنیت ملی عراق در یک ماه اخیر دو دیدار با سفیر آمریکا در بغداد، دیداری با سفیران کانادا (از اعضای ائتلاف) و اتحادیه اروپا در بغداد و نیز رییس ناتو داشت که در اکثر این جلسات بر خروج نیروهای خارجی طبق مصوبه مجلس عراق و براساس گفتگوی راهبردی با آمریکا تاکید کرد.

همچنین در رابطه با هماهنگی بین پیشمرگه و نیروهای مسلح عراق، درپی چند شبیخون داعش به نیروهای مسلح عراق و پیشمرگه در کرکوک در روزهای اخیر، مسوولان محلی اقلیم کردستان عراق خواستار هماهنگی بیشتر نیروهای مسلح این کشور با نیروهای پیشمرگه شدند.

در ادامه دیدار نچیروان بارزانی با هیات آمریکایی اوضاع سوریه و انتظارات در مورد آینده این کشور محور دیگر گفتگوها بود و که هیات آمریکایی از "پشتیبانی متحدان خود در منطقه در مواجهه با تروریسم و ​​افراط گرایی و مقابله با داعش" سخن گفت.

دیدار روز گذشته رییس محلی اقلیم کردستان عراق با مسوولان آمریکایی به "گفتگو بین احزاب کُرد سوریه" نیز کشیده شد. دو طرف این گفتگوها را مهم ارزیابی کرده و ابراز امیدواری کردند که این احزاب بتوانند مشکلات خود را برطرف کنند.

یک ماه پیش نیز نچیروان بارزانی دیداری با معاون نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه داشت که مباحث مزبور از جمله تحولات سوریه و نقش آمریکا و ائتلاف آمریکایی در عراق و سوریه، وضعیت شمال و شرق سوریه (مناطق عمدتا کرد نشین)، اهمیت ثبات و گفتگو بین طرف های کُرد و مقامات سوریه مورد بررسی قرار گرفت که با دیدار روز گذشته این مباحث با دقت و تمرکز بیشتری مورد تفقد قرار گرفت.

به گزارش مجله خبری نگار، گفتگوی کُردی - کُردی در مناطق کردنشین سوریه -که یکی از محورهای جلسه بارزانی و هیات عالی رتبه آمریکایی بود- به گفتگوی احزاب و گروه های کُرد در سوریه اشاره دارد که برخی از آنها تحت حمایت کردستان عراق و آنکارا قرار داشته و برخی مانند قسد تحت حمایت آمریکا هستند.

نیروهای قسد با کاروان های لجستیک آمریکایی در مرز سوریه و عراق تحرکات خود را پوشش داده و نیروها و تجهیزات مورد نیاز را جابجا می کنند. همچنین بخشی از نفت و گندم استان الحسکه که توسط آمریکایی ها سرقت می شود به قسد داده شده و بخش دیگر به پایگاه الحریر اربیل تحت سیطره نظامیان آمریکایی منتقل می گردد.

دیدار با مسرور بارزانی 
این هیات آمریکایی با مسرور بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان عراق نیز دیدار داشت و به مانند دیدار با نچیروان بارزانی بر لزوم فعال سازی مراکز مشترک هماهنگی بین نیروهای پیشمرگه و ارتش عراق تاکید کرد.

گفتنی است دو روز پیش دبیرکل وزارت محلی پیشمرگه اقلیم کردستان عراق از دستور نخست وزیر این کشور برای اجرایی شدن توافق نامه امنیتی ارتش و نیروهای عملیات مشترک با پیشمرگ ها خبر داد. مشاور امنیت ملی عراق نیز هفته گذشته در دیدار با مسعود بارزانی بر هماهنگی نیروهای عراقی و پیشمرگه تاکید کرد.

همچنین در این نشست نیز تحولات اوضاع عراق و سوریه و راه های تقویت روابط بین اقلیم کردستان عراق و آمریکا مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

مساله بودجه که در تماس تلفنی مسرور بارزانی با وزیر خارجه آمریکا نیز مطرح  شده بود بخش دیگر گفتگوهای این دیدار را به خود اختصاص داد؛ روابط بین اقلیم کردستان عراق و دولت فدرال و اهمیت پیوستن به قانون بودجه فدرال و ارسال عوارض مالی به اقلیم کردستان از مسایل برجسته مطرح شده بود.

مسرور بارزانی غالبا در دیدار با مقامات خارجی مساله بودجه و دریافت حقوق و تسهیلات مالی از بغداد را مطرح می کند. در مکالمه تلفنی با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا، مسرور بارزانی از "انتظار دولت محلی اقلیم کردستان برای پرداخت هر چه زودتر حق مالی از سوی بغداد" سخن گفت. وی همچنین حدود یکماه پیش در دیدار با سرکنسول اتحادیه اروپا در اربیل نیز این مساله را عنوان و ذکر کرده بود که "بغداد ۱۰ ماه است حقوقی به اربیل نداده است".

بارزانی حتی در تماس تلفنی اخیر خود با بلینکن از وی خواست تا "شخصا برای تضمین سهم عادلانه اقلیم کردستان از وام های بین المللی که دولت عراق دریافت می کند وارد عمل شود".

مساله بودجه سالانه عراق، سالهاست که مورد اختلاف بغداد و اربیل قرار دارد؛ اربیل خواهان حق مالی بیشتر و مدعی است بغداد این حق را پرداخت نمیکند، از دیگر سو بغداد مدعی است آمارهای اقلیم نادرست بوده و مطابق با واقعیت نیست و این اقلیم حتی حق واقعی دولت فدرال از فروش نفت خود را تحویل بغداد نمی دهد و همین دو علت، قصور احتمالی بغداد را که اقلیم کردستان مدعی آنست جبران می کند.

بودجه سال ۲۰۲۱ عراق نیز سرانجام دوماه پیش با کش و قوس فراوان و حدود ۲۰ مرتبه لغو جلسات بررسی آن در مجلس عراق تصویب شد. بغداد، اربیل و برخی کشورهای خارجی از تصویب بودجه استقبال کردند اما مسرور بارزانی چند روز پس از تصویب بودجه هرچند آنرا گامی مهم در حل اختلافات بغداد و اربیل برشمرد اما همچنان اصرار داشت که بازهم حق معین شده اقلیم کردستان در بودجه کمتر از حق واقعی آنست.

در دیدار روز گذشته هیات آمریکایی با مسرور بارزانی، همچنین درباره تحولات سوریه بحث و تبادل نظر شد و طرفین بر لزوم ادامه گفتگو بین احزاب کُرد سوریه به منظور افزایش آزادی عمل سیاسی ، تعدد و تقسیم قدرت تاکید کردند.

گفتگوی نچیروان و مسرور بارزانی با هیات آمریکایی در رابطه با مسایل سوریه درحالی است که اخیرا گفتگوی تلفنی مسرور بارزانی با وزیر خارجه آمریکا که شامل برخی مسایل مربوط به عراق فدرال می شد جنجال هایی آفرید و بارزانی به دخالت در اموری که به اقلیم کردستان مربوط نیست متهم شد. حالا با گفتگو درباره آنچه که "راه حل سیاسی" خوانده شده برای بخشی از کشور همسایه (سوریه) این مداخلات اقلیم کردستان به یک کشور خارجی نیز سرایت پیدا کرده است.

در این دیدار "آزادی اطلاعات، مطبوعات و بیان، احترام به حقوق بشر و کار سازمان های جامعه مدنی" از دیگر مسایل مطرح شده بود که به گفته آمریکایی ها "تصویری روشن برای اقلیم کردستان و هر جامعه دموکراتیک دیگر ترسیم می کند".

اخیرا احکام سنگینی برای چند روزنامه نگار، خبرنگار و زندانی سیاسی همچون ۶ سال زندان و یا اعدام درنظر گرفته شده که اعتراض برخی نهادهای مدنی را در پی داشت. همچنین برخی اعضای احزاب مختلف در اقلیم کردستان دستگیر شدند که اعتراض شخصیت های کُرد را هم در پی داشت.

این افراد به گفته مسوولان قضایی اقلیم کردستان با حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) و گروه های دیگر ارتباط داشته و با کنسولگری آلمان در این اقلیم نیز ارتباطاتی برقرار کرده و ضمن دیدار با مسوولان این کنسولگری از آنها پول هایی دریافت کرده اند. وزارت خارجه آلمان در اینباره با انتشار بیانیه ای تاکید داشت که با دیده نگرانی به مساله ارتباط خبرنگاران با کنسولگری این کشور در اربیل می نگرد.

همچنین یکی از مسایلی که سرکنسول آمریکا در اربیل در دیدارهای خود با مسوولان محلی اقلیم کردستان عراق بطور معمول مطرح می کند مسایل ادعایی "حقوق بشر و نیز آزادی بیان و مطبوعات" می باشد.

هیات قبلی آمریکایی که به اقلیم کردستان سفر کرده بود؛ با تمجید از اقدامات اصلاحی دولت محلی اقلیم کردستان به ویژه در وزارت پیشمرگه تاکید کرد که واشنگتن و ائتلاف آمریکایی به حمایت از نیروهای پیشمرگه در مقابله با آنچه که "تهدیدات تروریستی مخصوصا تهدید داعش" عنوان کرد ادامه خواهد داد.

دو طرف همچنین در آن دیدار درباره مناسبات اربیل با بغداد، انتخابات آتی عراق، گفتگوی راهبردی میان عراق و آمریکا و اهمیت اجرای توافق سنجار رایزنی کردند.

لازم به ذکر است طبق توافق سنجار بغداد و اربیل متعهد شده اند که به سیطره گروه های مسلح بر منطقه سنجار پایان داده و ثبات را به آن بازگردانند. از دیگرسو، بغداد و اربیل در یک همکاری مشترک مسوولیت اداره پرونده امنیتی سنجار را بر عهده خواهند گرفت. موصل، مرکز استان نینوا نیز عهده‌دار خدمات‌رسانی به سنجار خواهد شد.

سنجار اخیرا شاهد برخی ناآرامی ها براثر اختلافات بوده است. گروهک پ.ک.ک در این منطقه حضور دارد در حالیکه بایستی نیروهای مسلح عراق تامین امنیت این شهر را برعهده داشته باشند. حضور پ.ک.ک نه تنها باعث بروز درگیری هایی بین نیروهای داخلی عراق فدرال است که پای ترکیه را هم برای توجیه ساختن حملات خود به شمال عراق باز کرده است.

همچنین حضور نیروهای پیشمرگه نیز در این شهر با انتقاداتی روبروست. چراکه این نیروها با عقب نشینی خود هنگام هجوم داعش به شمال عراق عملا این شهر را به داعش تقدیم کردند و حالا با گذشت ۷ سال از ظهور داعش و بازگشت امنیت، منتقدان معتقدند که به پیشمرگ ها دیگر نمی توان اعتماد کرد.

آمریکا از موافقان و حامیان اصلی توافق مزبور به شمار می رود و هنگام نهایی شدن این توافق جزو اولین کشورهایی بود که به آن واکنش نشان داده و از روند توافق استقبال کرد.

 در دیدار هفته گذشته هیات آمریکایی با مسرور بارزانی، اربیل متحدی مهم برای آمریکا "در خاورمیانه" عنوان شد. بارزانی هم در این دیدار ضمن تشکر از حمایت رئیس جمهوری امریکا، از آمادگی اربیل برای توسعه مناسبات با واشنگتن خبر داد .

منبع: ایرنا