اولین نشست سران کشور‌های عربی و روسیه در مسکو؛ راهبردی برای مقابله با هژمونی غرب

به گزارش مجله خبری نگار، اولین نشست سران کشور‌های عربی و روسیه در تاریخ ۱۵ اکتبر (۲۳ مهر ۱۴۰۴) در شرایطی حساس و پرتنش در مسکو برگزار می‌شود.

بر اساس این گزارش، نشست یاد شده در شرایطی برگزار می‌شود که جهان با بحران‌های چندبعدی از جمله جنگ اوکراین، جنایات رژیم صهیونیستی در غزه و بحران‌های اقتصادی جهانی روبه‌روست و ضرورت همکاری‌های جدید فراتر از چارچوب‌های قدیمی، بیش از پیش احساس می‌شود.

دیپلمات‌ها و کارشناسان بین‌المللی در گفت‌و‌گو با شبکه روسیه الیوم ابراز عقیده کردند که این نشست، نه‌تنها بازتابی از روابط تاریخی میان روسیه و جهان عرب است، بلکه آغازگر یک همکاری راهبردی جدید خواهد بود که در پاسخ به «هژمونی تک‌قطبی غرب» و به‌ویژه سیاست‌های یکجانبه آمریکا شکل گرفته است.

«رئوف سعد» معاون سابق وزیر امور خارجه مصر تاکید کرد که زمان برگزاری این نشست بسیار با اهمیت است، زیرا هم روسیه و هم کشور‌های عربی درگیر چالش‌های وجودی هستند.

وی افزود: بدون شک این نشست، تحولات جنگ اوکراین و جنگ اسرائیل علیه نوار غزه را با توجه به اهمیت قابل توجه آنها برای هر دو طرف و لزوم جلب حمایت یا حداقل بی‌طرفی طرف مقابل، مورد بحث قرار خواهد داد.

این دیپلمات سابق مصری افزود که جهان در حال حاضر دوره سختی را تجربه می‌کند و شاهد تحولات و ائتلاف‌های جدید است، به ویژه آنکه واقعیت ثابت کرده است که دیگر ائتلاف‌های مقدس وجود ندارد و رفتار آمریکا با ناتو و متحدان عربی به‌ویژه انحصاری‌سازی حمایت از اسرائیل نشان داده که اعتماد به غرب دیگر تضمین‌کننده منافع ملی نیست.

وی افزود: «کشور‌های عربی اکنون متوجه شده‌اند که باید گستره همکاری‌های خود را گسترش دهند تا در دام سیاست‌های آمریکا و اسرائیل گرفتار نشوند، همان‌گونه که در مورد قطر اتفاق داد.»

به اعتقاد این دیپلمات مصری، نشست مسکو فرصتی است برای بازگشت روسیه به نقش تاریخی‌اش در خاورمیانه، پس از دوره‌ای که به دلیل جنگ اوکراین از برخی تحولات منطقه‌ای کناره‌گیری کرده بود.

سعد افزود: این نشست، نشان می‌دهد که مسکو تصمیم گرفته دوباره در خاورمیانه حضور فعال داشته باشد، منطقه‌ای که برای روسیه سرشار از منافع است.

وی در زمینه اقتصادی نیز برگزاری این نشست را مهم ارزیابی کرد و با اشاره به حجم ۱۶ میلیارد دلاری تجارت میان روسیه و کشور‌های عربی در سال گذشته افزود: پیش‌بینی می‌شود که با راه‌اندازی «پلتفرم همکاری صنعتی» که در این نشست مطرح خواهد شد، این رقم به‌طور چشمگیری افزایش یابد.

همچنین «محمد نصرالدین جبالی»، استاد زبان و ادبیات روسی دانشگاه عین‌شمس و کارشناس مسائل روسیه، این نشست را فرصتی بی‌نظیر برای تثبیت روابط کشور‌های عربی و روسیه دانست و گفت: «در طول تاریخ، هیچ تقابل بنیادینی میان روسیه و جهان عرب وجود نداشته؛ بلکه تعامل فرهنگی، علمی و احترام متقابل، همیشه پایه روابط بوده است.»

وی افزود که روسیه، امروزه با افتخار به ارزش‌های اسلامی و عربی احترام می‌گذارد و این در حالی است که کشور‌های عربی نیز به‌سرعت به سمت تنوع‌بخشی به شرکای استراتژیک خود در حرکت هستند.

جبالی، حضور مصر و امارات در گروه بریکس و تمایل دیگر کشور‌های عربی برای پیوستن به این گروه را نشان‌دهنده تمایل به ایجاد ساختار‌های اقتصادی جدیدی دانست که روسیه در آن نقش محوری دارد.

وی همچنین اشاره کرد که روسیه در سال‌های اخیر مراکز تحقیقاتی و دپارتمان‌های زبان عربی را در دانشگاه‌های خود گسترش داده و کشور‌های عربی نیز به‌طور فزاینده‌ای به ترجمه آثار روسی و انتقال دانش فنی از این کشور روی آورده‌اند.

این کارشناس مسائل روسیه گفت: «این تعامل دوطرفه، زمینه‌ساز یک همکاری پایدار است که بر پایه منافع مشترک و احترام متقابل قرار دارد.»