ارائه آموزش‌های مقابله با سلاح‌های شیمیایی برای پزشکان خارجی در بیمارستان بقیة‌الله (عج)

به گزارش مجله خبری نگار، تقویم مناسبتی کشورمان را وقتی ورق می‌زنیم با رسیدن به تاریخ یکم شهریور متوجه می‌شویم که این روز به نام روز بزرگداشت ابوعلی سینا حکیم نامی ایرانی نامگذاری کردند که به همین مناسبت هر ساله در چنین روزی از تلاش‌های پزشکان تقدیر به عمل می‌آید؛ به همین بهانه یعنی فرا رسیدن روز پزشک میهمان دکتر حسین صمدی نیا رئیس بیمارستان بقیه الله (عج) شدیم تا از فعالیت‌های کادر پزشکی این بیمارستان مطالبی را عنوان کند از این روی آنچه در ادامه آمده ماحصل گفت‌وگوی اختصاصی خبرگزاری دفاع مقدس است.

*جامعه پزشکی به ویژه بیمارستان بقیه الله (عج) در دوران دفاع مقدس چه نقشی داشتند؟

صمدی نیا: بیمارستان بقیه الله (عج) بیمارستانی است که در دوره دفاع مقدس و بنا به دستور حضرت امام شکل گرفت و رهبرمعظم انقلاب اسلامی که آن زمان رئیس جمهور بودند در سال ۱۳۶۳ بیمارستان را افتتاح کردند؛ بدین ترتیب سال ۱۳۶۳ در بحبوحه دفاع مقدس مجموعه سپاه نقشی را که در حوزه سلامت ایفا می‌کرد درمان مجروحان جبهه‌ها بود.

بیمارستان بقیه الله (عج) همان گونه که عنوان شد در دل دفاع مقدس شکل گرفت به همین دلیل یکی از چالش‌های آن درمان مصدومان شیمیایی بود، زیرا سابقه درمان آنها در کشور وجود نداشت و این شرایط پیچیده‌ای را ایجاد کرده بود ولی با این حال پزشکان این بیمارستان بسیاری از مجروحان ترومایی، شیمیایی و سایر بیماران را درمان کردند و اکنون که در چهلمین سالگرد فعالیت بیمارستان هستیم، خدمات برجسته‌ای در طول این سال‌ها توسط تمامی کارکنان بیمارستان برای درمان و بهبودی مجروحان جنگ و بیماران ارائه شده است.

*بعد از دوران دفاع مقدس این بیمارستان میزبان مجروحان جبهه مقاومت و بیماران مبتلا به کرونا بود؛ لطفا بفرمایید در طی این مدت چه تعداد از رزمندگان جبهه مقاومت و بیماران کرونایی را درمان کردید؟

صمدی نیا: طی ۴۰ سالی که از زمان تاسیس بیمارستان بقیه الله (عج) می‌گذرد، پزشکان و کادر درمان این بیمارستان در تمام اغتشاشات، بحران‌ها و موارد متعددی که حوزه سلامت کشور را تهدید کرده نقش آفرین بودند به عبارت دیگر در دوران دفاع مقدس که پذیرش مجروحان شیمیایی در این بیمارستان صورت می‌گرفت با پایان یافتن جنگ تحمیلی و سال‌ها پس از آن با افزایش تعداد مجروحان جبهه مقاومت، تعدادی از این مجروحان در این بیمارستان درمان شدند که در این رابطه می‌توان به آمار پذیرش ۱۰ هزار نفری مجروحان جبهه مقاومت اشاره کرد.

زمانی هم که کرونا فراگیر شد و به عنوان یک چالش جدی، نظام سلامت کشور را تهدید کرد به امر فرمانده معظم کل قوا که از نیرو‌های مسلح خواستند تمام امکانات خود را علیه این بیماری بسیج کنند، کادر درمان این بیمارستان در مجموع حدود ۲۴ هزار بیمار کرونایی را فقط بستری کردند؛ حال چنانچه بخواهیم تمام خدمات درمانی که دوره فراگیری کرونا توسط کادر درمان این بیمارستان برای تمامی مراجعین ارائه شد را عنوان کنیم، باید از آمار ارائه خدمات میلیونی سخن گفت که ارائه این مقدار از حجم خدمات منجر به تقدیم ۷ شهید عزیز از کادر درمان بیمارستان هم شد.

*شما به درمان مجروحان مدافع حرم اشاره کردید؛ آیا برای درمان این مجروحان از تجربیات حضور پزشکان در خطوط مقدم جبهه‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران هم استفاده شد؟ 

صمدی نیا: زمانی که جنگ تحمیلی عراق علیه ایران آغاز شد، عده‌ای از کادر درمان کشورمان داوطلبانه برای درمان مجروحان جنگی به نزدیک‌ترین نقطه درگیری‌ها و حتی به خطوط مقدم اعزام شدند و این موجب شد بسیاری از مجروحان جنگ در بیمارستان‌های صحرایی درمان شوند و بدین شکل از افزایش تعداد شهدا جلوگیری کردند لذا زمانی هم که رزمندگانی برای دفاع از حرمین شریف در عراق و سوریه بسیج شدند، با بهره گیری از تجربیات آن دوران و با نقش آفرینی ویژه سرلشکر سلیمانی و توجه ویژه‌ای که به حوزه سلامت داشت، باعث شد زنجیره امداد و انتقال مجروحان از صحنه درگیری‌ها تا مرکز درمانی، تیم‌هایی با حضور تعدادی از کادر درمان این بیمارستان شکل بگیرد که البته در این رابطه یک پرستار عزیز این بیمارستان به نام «محمدحسن قاسمی» نیز به شهادت رسید؛ شهیدی که می‌توان آن را اولین شهید مدافع حرم جامعه پزشکی ایران دانست.

در واقع نقش ویژه‌ای که سردار سلیمانی در فرماندهی رزمندگان مدافع حرم داشت موجب شد معالجه در بالاترین کیفیت در بیمارستان‌های صحرایی آن هم با کمترین شهید انجام شود.

*شما به موضوع درمان مجروحان جبهه مقاومت اشاره کردید؛ بفرمایید که این بیمارستان چه نقشی در بازیابی سلامت مجروحان جبهه مقاومت داشته است؟

صمدی نیا: ابتکار عملی که در دوره دفاع مقدس برای درمان مجروحان آن هم در نزدیک‌ترین فاصله به خطوط مقدم درگیری‌ها صورت می‌گرفت را در مورد مجروحان جبهه مقاومت هم اعمال کردیم به نحوی که برای جراحی‌ها، بند آوردن خونریزی و در واقع با ثبات کردن علائم حیاتی مجروح تا حد امکان در نزدیک‌ترین محل حادثه و نبرد اتفاق می‌افتاد که البته انجام این گونه اقدامات پزشکی هم در کمتر جایی انجام می‌شود.

همچنین رزمندگان جبهه مقاومت نیاز به آموزش‌هایی داشتند تا بتوانند مشکلات خودشان را تا حد امکان رفع کنند، زیرا تعداد پزشکان و افرادی که از حوزه سلامت برای کمک اعزام می‌شدند محدود بود به همین جهت آموزش دادن این عزیزان هم یک تجربه فوق العاده‌ای بود که صورت گرفت.

*بیمارستان بقیه الله (عج) به عنوان یکی از مراکز مهم درمانی مصدمان شیمیایی در کشور و منطقه شناخته می‌شود؛ در این رابطه هم توضیحی می‌فرمایید.

صمدی نیا: یکی از آثار فعالیت این بیمارستان در دوران دفاع مقدس می‌توان به درمان مجروحان شیمیایی اشاره کرد؛ بدین صورت که وقتی کشورمان در دوران دفاع مقدس مورد حمله با سلاح‌های شیمیایی قرار گرفت، ایران از همان موقع به عضویت کنوانسیون بین المللی منع بکارگیری سلاح‌های شیمیایی که مقر آن در «لاهه» است، پیوست و با این سازمان قرارداد‌هایی منعقد کرد و بواسطه آن مقرر شد مکانی که الان تحت عنوان بیمارستان بقیه الله (عج) شناخته می‌شود برای آموزش و درمان نه تنها مصدومان شیمیایی کشورمان اختصاص یابد بلکه چنانچه در کشور‌های منطقه هم افرادی بر اثر استفاده از سلاح‌های شیمایی مصدوم شوند، کادر درمانی این بیمارستان برای کمک به درمان آنها بشتابند.

علاوه براین در همین راستا دوره‌های آموزش مقابله با عوارض استفاده از سلاح‌های شیمیایی را برای برخی از کشور‌های دنیا هم میزبانی می‌کنیم به نحوی که تاکنون بیش از ۱۰ دوره آموزشی که در هر دوره ۳۰ نفر الی ۴۰ نفر از پزشکان سرتاسر دنیا حضور دارند، برگزار کردیم و این موجب شده تا مجموعه دانشگاه بقیه الله (عج) با این تجربه به یک قطب درمان مصدومان شیمیایی در منطقه تبدیل شود؛ همچنین طی اقدامی برجسته و ویژه‌ای که در سنوات گذشته با همکاری سازمان پدافند غیر عامل شکل گرفت، اورژانس شیمیایی در بیمارستان احداث شد.

*بیمارستان بقیه الله (عج) در طی دورانی که تاسیس شده چه تجربیاتی به دست آورده است؟

صمدی نیا: تجربیات به دست آمده طی این مدت باعث شده ۱۰ مرکز تحقیقاتی بالینی را در بیمارستان بقیه الله (عج) ذیل پژوهشکده بالینی تشکیل دهیم؛ علاوه بر این آموزش‌های لازم برای تربیت بسیاری از حوزه‌های تخصصی پزشکی و پرستاری هم در همین بیمارستان انجام می‌شود.

البته شاید مهمترین اتفاقی که توانسته این موضوعات را راهبری کند نحوه شکل گیری دانشگاه و بعد از آن انتقال تجربیات از طرق متعدد چه در سطوح رسمی آموزشی و چه در سطوح عرضی با بر قراری دوره‌های آموزشی، کنگره‌ها و همایش‌ها بوده، زیرا این تجربیات منجر به شکل‌گیری قطب‌های شیمیایی و تروما در مجموعه دانشگاه و بیمارستان بقیه الله (عج) شده است.

*یکی از دستاورد‌های بیمارستان که به آن اشاره هم کردید موضوع تشکیل قطب تروما است؛ در این مورد توضیح بیشتری می‌فرمایید؟

صمدی نیا: نگاه وزارت بهداشت در ایجاد قطب‌ها این بوده که در مجموعه‌های دانشگاهی که تجربیات بیشتری در حوزه‌های آموزش، پژوهش و درمان داشتند، آنها را تحت عنوان قطب معرفی کند که در خصوص تروما و همچنین موضوع شیمیایی این ماموریت با عنوان قطب تروما و قطب شیمیایی به دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) سپرده شد تا سمینار‌های مربوطه تشکیل یابد و اگر موضوعی پیش آمد از قبل آمادگی موضوع با برقراری انواع رزمایش‌ها را ایجاد کرده باشد و بتواند در بحران مربوطه ایفای نقش کند.

بر این اساس در حوزه آموزش، مجموعه قطب تروما آمادگی را در دوره‌های ویژه تروما برای پرستاری، پزشکی و دوره‌های آموزشی تهدیدات نوین (C.B.R.N.E) ایجاد کرده است. علاوه براین سیاست گذاری و پیگیری‌های متعدد تحقیقاتی هم در قطب تروما که ذیلش یک مرکز تحقیقات تروما وجود دارد صورت می‌گیرد؛ در این رابطه پروژه‌های متعدد تحقیقاتی را با کاربرد‌های متعدد تعریف می‌کنند که در نوع خودش دستاورد‌های آن می‌تواند به عموم مردم کمک کند به عنوان مثال یکی از محصولاتی که در این حوزه محققین کشورمان انجام دادند ساخت ربات امدادگر و استفاده از روش‌های متعدد برای بند آوردن خونریزی، است.

*بیمارستانی با این قدمت و با این حجم از فعالیت و کار قطعا قله‌هایی را کسب کرده که نتایج بسیار خوبی را به همراه داشته است؛ چنانچه در این رابطه مواردی را می‌توانید، اشاره کنید.

صمدی نیا: شاید یکی از اتفاقاتی که در طول این ۴۰ سال گذشته افتاده این باشد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور سالانه حدود ۱۰۰۰ بیمارستان تحت نظارت را در حوزه‌های محتلف اعم از درمانی، آموزشی و پژوهشی با استفاده از انواع روش‌ها مورد ارزیابی قرار می‌دهد که این بیمارستان در تمامی این حوزه‌ها یکی از برترین بیمارستان‌های کشور بوده است.
به عبارت دیگر در طول ۱۵ سال گذشته که از زمان شکل گیری مدل جدید ارزیابی بیمارستان با عنوان اعتبار بخشی می‌گذرد، بیمارستان بقیه الله (عج) در تمام این سال‌ها توانسته درجه عالی که برترین درجه ارزیابی در کشور است را کسب کند و حتی امسال اعلام شد ۸ بیمارستان از ۱۰۰۰ بیمارستان تحت پوشش وزارت بهداشت واجد درجه عالی شدند که یکی از این بیمارستان ها، بیمارستان بقیه الله (عج) و دیگری بیمارستان شهید محلاتی سپاه در تبریز است و این یعنی هیچ بیمارستان نظامی دیگری در کشور چنین درجه‌ای ندارد.

اقدام برجسته‌ای که در سنوات گذشته اتفاق افتاده و می‌شود از آن به عنوان دستاوردی ویژه یاد کرد و در ۴۰ سالگی بیمارستان به آن اشاره کنیم استفاده از تجهیزات پزشکی روز آمد و مدرن است به نحوی که الان برای معالجه بیماران کمتر خدمتی است که به خاطر آن لازم باشد بیماری را از بیمارستان بقیه الله (عج) به جای دیگری اعزام کنیم.

کادر درمانی که در بیمارستان وجود دارد باعث شده تا در رشته‌های تخصصی و فوق تخصصی هم آموزش‌های لازم را برای مجموعه سپاه و بخش کشوری ارائه دهیم. علاوه بر این در کمتر بیمارستان آموزشی است که در شیفت‌های شب هم پزشکان متخصص در کنار دستیاران آموزشی حضور داشته باشند؛ موضوعی که ما در این بیمارستان شاهد انجام آن هستیم.

نقطه ویژگی که برای سپاه محسوب می‌شود این است که توجه ویژه‌ای در بیمارستان و مجموعه دانشگاه بقیه الله (عج) به موضوع انطباق و موازین شرعی شده و بواسطه آن بخش‌های بیمارستان کاملا به صورت مستقل خواهران و برادران تقسیم بندی شده و حتی این موضوع در بخش‌های ویژه بیمارستان هم رعایت می‌شود در صورتی که شاید کمتر بیمارستانی در کشور باشد که در بخش‌های ویژه هم موضوع انطباق در آن رعایت شود.

موضوع انطباق را ما حتی در اورژانس هم رعایت می‌کنیم بدین صورت که برای ارائه خدمات مراقبتی و سلامتی در دو بخش مجزا خواهران و برادران صورت می‌گیرد و این در حالی است که اورژانس بیمارستان بیش از ۱۲۰ تخت بستری دارد؛ علاوه بر این سی تی اسکن، رادیولوژی، امکانات آزمایشگاهی، سونوگرافی، کاردیوگرافی و داروخانه شبانه روزی هم در اورژانس مستقر است و خدمات ارائه می‌کند.

*بیمارستان چه اقداماتی را در رابطه با تکریم بیماران انجام می‌دهد؟

صمدی نیا: فردی به صورت شبانه روزی در بیمارستان از طرف من به عنوان مسئول تکریم از بیماران حضور دارد و پاسخگو مراجعین هستند و مشکلات و چالش‌ها را پیگیری و سپس به بنده منتقل می‌کنند البته شماره تلفن ویژه‌ای را هم برای اطلاع بیمارانی که به بیمارستان مراجعه می‌کنند در تمام بیمارستان نصب شده که اگر موضوع مورد توجهی بود پیام خود را با شماره ۰۹۰۳۱۴۸۷۹۵۴ در تمام پیام رسان‌های داخلی برای بنده ارسال کنند.