آیا می‌دانستید چشم آبی‌ها در شب دید بهتری دارند؟

به گزارش مجله خبری نگار/برنا: تقریباً یک نفر از هر ۱۰ نفر در سرتاسر جهان رنگ چشمی غیر از سیاه و قهوه‌ای دارند. در برخی از جمعیت‌های اروپایی، این نسبت می‌تواند تا سه نفر از هر چهار نفر افزایش یابد.

کیوکو یاماگوچی و شاگردش فیث ارین کین از دانشگاه جان مورز لیورپول در آزمایش اولیه خود این موضوع را در ۳۹ داوطلب بزرگسال که تحت یک آزمایش چشمی ساده ۳۰ ثانیه‌ای کاهش شدت نور قرار گرفتند، بررسی کردند.

رنگ چشم‌های آن‌ها با استفاده از یک راهنمای طبقه‌بندی که به تازگی توسعه یافته، به عنوان دسته‌های آبی یا قهوه‌ای تأیید شدند و مشخص شد ۲۵ نفر از آن‌ها دارای چشم‌های آبی و ۱۴ نفر دارای چشم‌های قهوه‌ای روشن یا تیره هستند.

سپس مشاهده شد که آن‌هایی که چشمانی به رنگ آبی روشن داشتند، می‌توانستند کد‌های تصویر شده روی دیوار را در نور بسیار کمتری بخوانند که نسبت به شرکت کنندگان چشم قهوه‌ای عملکرد بهتری داشتند.

با توجه به اینکه این مطالعه مقدماتی روی افراد نسبتاً کمی انجام شده است و هنوز مورد بررسی همتا قرار نگرفته است، یافته‌های این آزمایش از این نظریه حمایت می‌کند که از دست دادن رنگدانه در عنبیه صفتی است که در برخی جمعیت‌ها برای به حداکثر رساندن دید در محیط‌های کم‌نور تکامل یافته است.

چشم‌ها به هر رنگی که باشند، با مقادیر مختلفی از پروتئین‌ها مانند ملانین پر شده‌اند. دوز‌های آزاد پروتئین موجود در چشم، آن را تیره می‌کند و همین‌طور که رنگدانه کاهش می‌یابد، پراکندگی نور از طریق لایه‌های شفاف چشم به عنبیه رنگ آبی‌تری می‌بخشد که بی‌شباهت به این نیست که نور پراکنده شده در جو، رنگ آبی آشنای آسمان را به آن می‌بخشد.

البته گفتنی است که در تحقیقات قبلی مشخص شده است که افرادی که چشم‌های تیره‌تری دارند، احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان و تباهی لکه زرد (شایع‌ترین علت نابینایی در افراد سالمند) در آن‌ها کمتر است و عنبیه مملو از ملانین آن‌ها احتمالاً درجه‌ای از محافظت را ایجاد می‌کند.

حوالی زمانی که انسان‌ها شروع به استقرار در دشت‌ها و کشاورزی کردند، یک جهش در ژن مرتبط با آلبینیسم یک فرد رخ داد و به بدن وی توانایی رقیق کردن سطح ملانین را در چشمان وی در حد بسیار زیادی داد.

شاید این تغییر ژنتیکی در زمان‌های دیگر در تاریخ نیز رخ داده بوده، اما به بن‌بست‌های تکاملی رسیده و ادامه نیافته است. با این حال، این رویداد در طول اعصار به خطوط خونی بسیار گسترده منتقل شد و حاصل آن این شده است که امروزه در صد‌ها میلیون نفر در سراسر جهان یافت می‌شود.

مانند بسیاری از موارد از این دست، توضیح اینکه چرا این جهش در زمانی که انجام شده ادامه یافته پیچیده است.

هر چند این ویژگی امروزه بیشتر با زیبایی و مد سر و کار دارد، اما در واقع برای این توسعه یافته است که در فصول تاریک زمستانی از بدن در برابر بد خلقی محافظت کند یا منابع کمتری از بدن را در شرایطی که دیگر نیازی به چشمان تیره نبوده مصرف کند.

در نهایت، این مطالعه جدید نشان داده که چشم‌های روشن در شرایط کم‌نور دید بهتری دارند و توانایی خواندن متون در انسان‌های دارای چشم‌های رنگ روشن بیشتر از همتایان چشم تیره آنهاست و جهش ژنتیکی آن‌ها به طیفی از تنوع که بدن انسان مدرن با آن روبروست افزوده است.