پشت‌پرده سرمایه‌گذاری عربستان سعودی‌ در فوتبال چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار، عربستان سعودی در حال خرید بازیکنان مشهور فوتبال است، اما چنین رویه‌ای چگونه باعث به خطر افتادن فوتبال اروپا می‌شود؟ فقط در سال ۲۰۲۳ کریستیانو رونالدو به خاورمیانه نقل مکان کرد و کریم بنزما برنده عنوان برترین بازیکن دنیا به الاتحاد پیوست. این پایان ماجرا نیست، چهار بازیکن چلسی راهی عربستان می‌شوند و پیشنهاد‌هایی برای سون هیونگ مین، سرخیو راموس و برناردو سیلوا نیز وجود دارد. کاوه صلح کل از اسکای اسپورتس فعالیت دولت عربستان را در فوتبال تحلیل می‌کند.

چرا عربستان به صورت ناگهانی تصمیم گرفته است روی فوتبال سرمایه‌گذاری بزرگی انجام دهد؟

عربستان سعودی به دنبال توسعه اقتصاد خودش به وسیله صنایع مختلفی است تا آینده مالی خود را تضمین کند. اداره این کشور مبنی بر فروش نفت است و از آن‌جایی که نفت برای همیشه وجود نخواهد داشت، آن‌ها به دنبال گسترش اقتصاد خودشان هستند. صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان (PIF) مسئولیت چنین کاری را برعهده دارد. ورزش یکی از نقاط مهمی است که آن‌ها به دنبال پیشرفت هستند و لیگ فوتبال عربستان نیز شامل چنین سیاستی است. سعودی‌ها به دنبال ساختن صنعت سرگرمی و تفریحی خودشان هستند و با توجه به این که ۷۰% جمعیت این کشور زیر ۴۰ سال سن دارند، آن‌ها فوتبال را برای چنین چیزی انتخاب کردند. فوتبال در عربستان به شدت محبوب است، فراموش نکنید آن‌ها در جام جهانی قطر بهتر از هر تیمی از جانب طرفدارانشان حمایت شدند و قهرمان جام را نیز شکست دادند. سعودی‌ها فوتبال را راهی برای افزایش توریسم در کشورشان می‌دانند.

حاکمان عربستان علاقه مردم به فوتبال را دیده‌اند و با خود گفته‌اند: به جای این که بقیه به خاطر علاقه مردم ما به ورزش درآمدزایی کنند، بیایید فوتبال خودمان را بسازیم و پول را در کشور حفظ کنیم. آن‌ها به دنبال تقویت چهره بین‌المللی کشورشان هستند.

به غیر از این‌ها، عربستان به دنبال چه چیزی است؟

عفو بین‌الملل عربستان را متهم کرده که «به وسیله ورزش قصد دارد وضعیت بد حقوق بشر خود را لاپوشانی کند». دیده‌بان حقوق بشر نیز گفته «عربستان با میلیارد‌ها دلار هزینه برای میزبانی رویداد‌های تفریحی، فرهنگی و ورزشی، قصد دارد تا افکار عمومی را از وضعیت حقوق بشر گمراه کند». در سال ۲۰۲۲ گزارش‌های حقوق بشر نشان داد عربستان برخی اصلاحات را شروع کرده، اما «سرکوب و تحقیر حقوق اولیه بشر همچنان مانع اساسی پیشرفت است». تحقیقات سازمان ملل در سال ۲۰۱۸ مشخص کرد قتل جمال خاشقچی «قتلی به دستور پادشاهی عربستان سعودی است». سرمایه‌گذاری در فوتبال در کنار سواستفاده‌های خود، می‌تواند باعث اعتبار و نفوذ عربستان در سرتاسر دنیا شود و به نوعی قدرت نرم آن‌ها را به نمایش بگذارد. انتظار می‌رود عربستان در کنار یونان و مصر برای میزبانی جام جهانی ۲۰۳۰ تلاش کند.

سرمایه‌گذاری عربستان زودگذر است یا آن‌ها اهداف بلندمدتی در سر دارند؟

واضح است که شباهت‌هایی بین عربستان و سوپرلیگ چین که سال ۲۰۰۴ افتتاح شد وجود دارد، مخصوصا زمانی که اسکار و مارکو آرناتوویچ از لیگ برتر راهی این کشور شدند. سوپرلیگ چین با دستور مستقیم رئیس جمهور این کشور به وجود آمد. او گفت که می‌خواهد کشورش میزبان جام جهانی شود و تیم ملی و لیگ فوتبال خوبی هم داشته باشد. سپس حزب کمونیست چین تغییر عقیده داد و اعلام کرد که نمی‌خواهد پول چین به جیب اروپایی‌ها و خارجی‌ها واریز شود. آن‌ها به پروژه خود پایان دادند و قوانینی در مورد تعداد بازیکنان خارجی لیگشان نیز وضع کردند. عربستان هم مثل چینی‌ها اهداف بلندمدتی دارد، اما با این تفاوت که پولشان بیش‌تر است. احساس می‌شود سعودی‌ها جدی‌تر هستند، بنابراین ما در آغاز یک پروژه قرار داریم و همان‌طور که در اسکای گفته شد، عربستان برای پنج سال آینده ۱۰۰ بازیکن خارجی می‌خواهد. کریستیانو رونالدو اولین بازیکنی بود که راهی عربستان شد. سپس آن‌ها با پیشنهاد ۴۰۰ میلیون دلاری به سراغ لیونل مسی رفتند، اما مهاجم آرژانتینی آن را رد کرد. آیا ارلینگ هالند یا هری کین هم راهی خاورمیانه می‌شوند؟ انتقال هیچ‌بازیکنی به عربستان منتفی نشده است. محمد حمدی، کارشناس فوتبال عربستان در مصاحبه با اسکای گفت که کشورش مانعی برای خرید استعداد‌های بزرگ نمی‌بیند.

آیا سعودی‌ها بازار نقل و انتقالاتی را برای همیشه تغییر دادند؟

در نقل و انتقالات تابستان می‌بینیم که در هر انتقال باید در مورد تیم‌های عربستانی هم صحبت کرد. بازیکنانی که فکر می‌کنید غیر قابل فروش هستند، مانند سون هیونگ مین، عربستانی‌ها علاقه جدی به آن‌ها نشان داده‌اند. سعودی‌ها پول کافی برای بازیکنانی که پاسخ مثبت به آن‌ها بدهند دارند. تعدادی از بازیکنانی که در اوج فوتبالشان قرار دارند به جدایی «نه» می‌گویند، اما به نظرم با توجه به انتقال روبن نوس به الهلال اوضاع تغییر کرده است. نوس بازیکنی بود که منچستریونایتد، لیورپول و بارسلونا به او علاقه داشتند، اما در ۲۶ سالگی تصمیم گرفت به عربستان برود. واضح است که چیز‌های زیادی به پول بستگی دارد. بنابراین، بله بازار نقل و انتقالات تغییر کرده است، چون باشگاه‌ها رقابت جدی با تیم‌های سعودی دارند. بازاری پر زرق و برق آغاز شده است.

آیا چلسی از عربستان برای رهایی یافتن از مشکلات فیرپلی مالی خود استفاده می‌کند؟

چنین دیدگاهی روز‌های اخیر بسیار مورد بحث قرار گرفته است. چلسی طی پنجره‌های قبلی ۶۰۰ میلیون پوند هزینه کرده و به فروش برخی از بازیکنان و تعادل در ارقام مالی خود نیاز دارد. ناگهان تیم‌های عربستانی ظاهر می‌شوند و می‌گویند «ما چند بازیکن شما را می‌خواهیم و برای آن‌ها ۱۰۰ میلیون پوند می‌پردازیم». بیرون از ماجرا، مردم این انتقال‌ها را کمی عجیب می‌بینند. گفته می‌شود صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان که مالکیت باشگاه‌های خریدار بازیکنان چلسی را برعهده دارد، در کلیرلیک کپیتال که سهام‌دار اصلی چلسی بوده، سرمایه‌گذاری کرده است. با این حال یافته‌های اسکای نشان می‌دهد این ماجرا ارتباطی به چلسی ندارد. صندوق PIF در بسیاری از صندوق‌های خصوصی دنیا سرمایه‌گذاری انجام داده و کلیرلیک نیز در ۴۰۰ کمپانی مختلف نقش دارد. چلسی اعتقاد دارد هیچ تضاد منافعی در میان نیست.
دیدگاه کاوه صلح‌کل- خبرنگار ایرانی/ انگلیسی اسکای اسپورتس