ضرورت انتشار صورت‌های مالی همه شرکت‌های دولتی در سامانه کدال / مردم باید از عملکرد شرکت‌ها مطلع باشند‌

به گزارش مجله خبری نگار،محمد آرین‌نژاد، تصریح کرد: تا پیش از این اصلاً صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی منتشر نمی‌شد و مردم اطلاعی از عملکرد آن‌ها نداشتند، نمایندگان مردم برای دسترسی به اطلاعات این شرکت‌ها مجبور بودند با وزیر مربوطه ارتباط بگیرند و داده‌ها را دریافت کنند. 

انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی تاریک خانه شرکت‌ها را روشن می‌کند  

وی افزود: شرکت‌های دولتی حدود ۶۰ درصد از بودجه دولت را شامل می‌شوند به طوری که ۲۲۰۰ هزار میلیارد تومان از ۳۶۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه به این شرکت‌ها اختصاص می‌یابد، البته مفهوم بودجه برای شرکت‌های دولتی با مفهوم این بودجه برای سازمان‌ها متفاوت است، در اصل اتفاق اساسی در گردش مالی شرکت‌های دولتی رخ می‌دهد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: تا چند سال پیش ما اطلاعی از گردش مالی شرکت‌های دولتی نداشتیم و نمی‌دانستیم چه اتفاقی در این شرکت‌ها می‌افتد، نوع عملکرد مدیران نیز برای ما روشن نبود، کسی از سودده یا زیان ده بودن این شرکت‌ها نیز اطلاع نداشت، انتشار صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی موجب می‌شود تاریک‌خانه‌ای که در این شرکت‌ها وجود دارد برای عموم روشن شود.

کارشناس شرکت‌های دولتی اندیشکده سیاست‌گذاری ماهد گفت: صورت مالی شرکت‌های دولتی تفاوت خاصی با صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی نخواهد داشت؛ ترازنامه، صورت سود و زیان و داده‌هایی که بتوان عملکرد شرکت‌ها را تحلیل کرد، در اختیار عموم قرار می‌گیرد، در واقع دارایی، بدهی، سرمایه شرکت‌ها و میزان سودآوری آن‌ها به صورت اطلاعات ثابتی بیان می‌شود، این صورت‌های مالی بستری را فراهم می‌کند که تحلیل‌گران با استفاده از اطلاعات منتشره تحلیل‌های عمیق‌تری را در مورد عملکرد شرکت‌های دولتی ارائه دهند.

وی اضافه کرد: شرکت‌های دولتی همگی مهم هستند و بر اساس اهدافی که دنبال می‌کنند بر اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارند. اما شرکت‌هایی که دارایی و گردش مالی بالاتری دارند، مسلماً نقش بیشتری در اقتصاد کشور ایفا می‌کنند و انتشار صورت‌های مالی آن‌ها مهم‌تر است، مثلاً شرکت ملی نفت و گاز و شرکت‌های معدنی مانند ایمیدرو اثرگذاری بالایی در کشور دارند.

آرین‌نژاد با بیان اینکه همگان اعم از دولت، مردم عادی و رسانه‌ها از این صورت‌های مالی استفاده خواهند کرد، گفت: چیزی که اولویت دارد این است که در نتیجه انتشار داده‌های شرکت‌های مورد بحث، به نوعی تاریک خانه‌ای که در ارتباط با آن‌ها و عملکردشان وجود دارد، از بین برود، داده‌ها باید طوری باشد که امکان ارائه تحلیل‌های عمیق را توسط تحلیل‌گران به طوری که برای همه قابل استفاده باشد، فراهم کند.

وی تصریح کرد: وظیفه رسانه‌ها این است که با انتشار این تحلیل‌ها به از بین رفتن دیدگاه فعلی مردم در مورد شرکت‌های دولتی که آن را به مثابه یک تاریک خانه می‌بینند، کمک کنند. صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی می‌تواند به کمک دولت بیاید تا برای افزایش بهره وری مدیران از آن استفاده کند. مدیرانی که عملکرد خوبی داشته اند باید مورد تشویق قرار بگیرند و کسانی که عملکرد ضعیفی نشان داده اند، جایگزین شوند.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: انتشار صورت‌های مالی همه شرکت‌های دولتی اهمیت دارد و هنوز صورت‌های مالی برخی شرکت‌های مهم روی سامانه کدال قرار نگرفته است که به گفته مدیرکل شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد، به زودی این کار انجام می‌شود؛ آن طور که اعلام شده است تا ماه آینده صورت مالی حدود ۴۰۰ شرکت دیگر روی سامانه قرار می‌گیرد.

شرکت‌های دولتی حدود ۶۰ درصد از بودجه کشور را به خود اختصاص می‌دهند، با این وجود، این بخش از بودجه کل کشور در مجلس شورای اسلامی بررسی نمی‌شود، البته این بخش از بودجه از جنس بودجه دستگاه‌ها نیست، زیرا در واقع بودجه شرکت‌های دولتی عمدتاً دخل‌وخرج یک سری مغازه‌های بزرگ دولتی است که با پرداخت مالیات و بخشی از سود خود به دولت مدد می‌رسانند و بعضی از این شرکت‌ها هم زیانده هستند و از دولت کمک‌زیان می‌گیرند.

بودجه شرکت‌های دولتی با بودجه دستگاه‌های دولتی متفاوت است؛ دستگاه‌های دولتی شامل وزارتخانه‌ها و سازمان‌های تابعه از نظر تشکیلاتی تابع وزیر یا بالاترین مقام اجرایی هستند، اما شرکت‌های دولتی از نظر تشکیلاتی و صورت‌های مالی از تصمیمات مجمع عمومی خود تبعیت می‌کنند.

دستگاه‌های دولتی براساس سیستم حسابداری دولتی و شرکت‌های دولتی بر اساس حسابداری بازرگانی فعالیت می‌کنند؛ از سوی دیگر، دستگاه‌های دولتی تابع قانونی به نام قانون محاسبات عمومی هستند، اما شرکت‌های دولتی از قانون تجارت و مقررات مالی و معاملاتی مصوب خودشان تبعیت می‌کنند.

آنچه در بالا گفته شد از جمله تفاوت‌های بودجه دستگاه‌های دولت (ادارات) با بودجه مغازه‌های دولت (شرکت‌ها) است، اما این تفاوت‌ها دلیل نمی‌شود که بودجه شرکت‌های دولتی اساساً بررسی نشود. زیرا این شرکت‌ها متعلق به عموم مردم هستند و سهم دولت در آن‌ها بالای ۵۰ درصد است.
در حال حاضر صورت مالی ۳۹۶ شرکت دولتی در سامانه کدال منتشر شده است.