رایج‌ترین باور‌های خانمان‌سوز درباره اعتیاد

به گزارش مجله خبری نگار، همزمان با افزایش میزان تولید موادمخدر، سن شروع اعتیاد همچنان سیر نزولی را دنبال می‌کند. تاکنون مطالب مختلفی در حوزه اعتیاد در همین صفحه نوشته شده و هرکدام از مطالب به نوعی سعی در آگاه‌سازی آحاد جامعه در خصوص پیشگیری، آسیب‌شناسی و درمان اعتیاد داشته است. به‌تازگی دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفته: «میانگین مصرف موادمخدر و سن اعتیاد در کشور ٢۴ سال و در دنیا ١٩ سال است. ایران در همسایگی کشوری (افغانستان) قرار گرفته است که بالاترین میزان تولید موادمخدر را داشته و طی ٢٠ سال اخیر هم با دخالت برخی کشور‌ها از جمله آمریکا ۵۰ برابر شده و از ٢٠٠ تن به ٩ هزار و ۵۰۰ تن رسیده است».

بررسی‌های مختلف نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین مولفه‌های گرایش به اعتیاد و جود باور‌ها و اعتقادات نادرست و غیرمنطقی از پدیده اعتیاد است. باور‌های نادرست و غلط، اعتقاداتی هستند که با شواهد و قراین عینی و واقعیت موجود مطابقت ندارند و افراد با پیروی کردن از این باور‌ها زمینه آسیب را در خود فراهم می‌کنند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین باور‌های نادرست، اما رایج و خانمان‌سوز درباره اعتیاد، اشاره می‌کنیم.

با یک بار مصرف هرگز معتاد نمی‌شوم!

گفتگو با افراد معتاد نشان می‌دهد که وجود این باور که با یک بار مصرف هرگز معتاد نمی‌شوم، از جمله مهم‌ترین و رایج‌ترین باور مسموم در حوزه گرایش به مواد است. پژوهش‌های مختلف نشان می‌دهد که این نوع باور غالبا در بین نوجوانان و جوانان رواج دارد که البته با توجه به کمتر برآورد کردن خطر یا به عبارتی درک خطر کمتر در این قشر بدیهی به نظر می‌رسد بنابراین به همین دلیل گروه سنی نوجوانان به شدت در معرض آسیب قرار دارند. البته پاسخ به این سوال که آیا با یک بار مصرف معتاد می‌شوم یا نه؟، به عوامل مختلفی ازجمله نوع و میزان مصرف، ویژگی‌های شخصیتی و احساسی که فرد بعد از مصرف پیدا می‌کند، بستگی دارد. به عنوان مثال فردی که پس از مصرف مواد، احساس کاذب سرخوشی و لذت را تجربه می‌کند در مقایسه با کسی که چنین حسی را تجربه نمی‌کند، به احتمال بیشتری حتی با یک بار مصرف هم به استعمال مواد اعتیاد پیدا می‌کند. به‌طور کلی پژوهش‌های مختلف مبین این موضوع است که حتی یک بار مصرف مواد اگر به اعتیاد منجر نشود، حداقل زمینه را برای اعتیاد فرد فراهم می‌کند؛ بنابراین این باور که با یک بار مصرف هرگز معتاد نمی‌شوم از جمله باور‌های غلط رایج است.

فقط پسر‌های جوان در معرض خطر هستند؟

در سال‌های دور اعتیاد به مواد، غالبا امری مردانه محسوب می‌شد، ولی امروزه با ورود مواد و مخدر‌های جدید به شکل‌های به ظاهر متعارف‌تر مانند قرص و ... برخی دختران و زنان هم در دام اعتیاد افتادند. متاسفانه این باور که «فقط پسر‌های جوان در معرض خطر قرار دارند» باعث بی‌توجهی و بعضا سهل‌انگاری خانواده در خصوص پیشگیری از اعتیاد در دختران شده است و همین مسئله تاثیر زیادی در زنانه‌شدن اعتیاد داشته است. برخی از باور‌ها و انتظارات جامعه هم به بروز این پدیده (زنانه‌شدن اعتیاد) دامن زده است. برای مثال جامعه با مهم و باارزش تلقی کردن وزن مناسب و حتی لاغری برای زنان جوان، زمینه را برای به وجود آوردن اعتیاد به برخی از مواد از جمله شیشه فراهم آورد!

ترک مواد نسبت به گذشته آسان‌تر شده است

ترک مواد از دیرباز تا به امروز امر بسیار پرچالشی بوده است، به طوری که عبور از این منجلاب همیشه با سختی‌ها و مشکلات مختلفی همراه بوده است. برخی افراد اظهار می‌کنند که با پیشرفت‌های صورت گرفته در امر بهداشت، پزشکی و درمان، ترک مواد هم با پیشرفت و موفقیت چشمگیری همراه بوده است و همین مسئله این باور را که درمان و ترک مواد نسبت به گذشته آسا‌ن‌تر شده است، در ذهن این افراد به وجود آورده است، اما آیا واقعا ترک مواد نسبت به گذشته آسان‌تر شده است؟ به‌رغم پیشرفت‌های پزشکی و درمانی، آمار‌های موجود این باور را تایید نمی‌کند و اکنون همچنان پیشگیری اولیه مهم‌ترین روش مقابله با پدیده اعتیاد است. یکی از مهم‌ترین دلایل ابطال این باور این است که امروزه جوامع با انواع مواد صنعتی در قالب‌های مختلف روبه‌رو است که نه تنها ترک مواد را مشکل می‌کند بلکه عوارض و تخریب جسمی و روان شناختی ناشی از استعمال مواد را بسیار بالا برده است و حتی می‌توان ادعا کرد که نه تنها ترک مواد آسان‌تر نشده بلکه بسیار سخت‌تر از گذشته شده است. در گذشته سوء مصرف مواد مربوط به مواد سنتی بود که عوارض آن به مراتب کمتر از آسیب مواد صنعتی است. ضمنا با توجه به این که مواد صنعتی وابستگی روانی بسیار بالاتری از مواد سنتی دارد، ترک آن به مراتب سخت‌تر است و همه این شواهد این باور را که ترک مواد آسان‌تر شده است به چالش می‌کشد.

منبع: خراسان