حرمت نفس چگونه شکل می‌گیرد/درک درست افراد از زندگی

محمد پارسا عزیزی افزود: احساس ارزشمندی یا ارزش قائل شدن در واقع همان حرمت نفس است و شامل شیوه نگرش ما و باور ما نسبت به خودمان و دیگران می‌شود.

این روانشناس بالینی تصریح کرد: انسان وقتی دارای حرمت نفس خواهد بود و خود را فردی ارزشمند تلقی می‌کند که خود را آنگونه که هست بپذیرید نه آنگونه که فکر می‌کند باید باشد، حرمت نفس ارتباط مستقیمی با واقع بینی و کسب درک درست از پدیده‌های مختلف زندگی دارد.

عزیزی با اشاره به اهمیت حرمت نفس در دختران و زنان، اضافه کرد: یک دختر، وقتی می‌تواند به حرمت نفس معقولی دست یابد که بپذیرد تحمیل‌ها، فشار‌ها و رفتار‌های ناشایست دیگران حاصل ذهنیت‌های غلط خود آنهاست نه بی ارزشی یا بی لیاقتی او، همچنین باید درک کند که مثل هر انسانی با هر جنسیتی، در کنار مزایا، توانمندی‌ها و استعدادها، از ضعف‌ها و کمبود‌های خاصی نیز رنج می‌برد و هیچیک از این موارد منفی، دلیلی بر این نیست که شایستگی و ارزش خود را نادیده بگیرد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه احساس ارزشمندی ارتباطی با شرایط خانواده پدری، شرایط زندگی مشترک، موفقیت‌ها، پیشرفت‌ها و تحولاتی که در زندگی فرد رخ می‌دهد، ندارد، اظهار کرد: فرد باید خود را همانگونه که هست، فارغ از موفقیت‌ها و دستاورد‌های اعتباری، موجودی ارزشمند بداند، اگر فرد نگرش نادرستی نسبت به خود داشته باشد و مثلاً به واسطه زنانگی، خود را سرزنش کند، حتی موفقیت‌های اعتباری نیز نمی‌تواند حس ارزشمندی را در او به وجود آورد.

این روانشناس بالینی اضافه کرد: بنیان و ریشه عزت نفس و احساس ارزشمندی در دوران کودکی شکل می‌گیرد و حاصل نوع شناختی است که کودک از خود به دست می‌آورد، اگر به واسطه شیوه صحیح تربیتی و برخوردی والدین، کودک، خود را موجودی ارزشمند، مهم و شایسته بشناسد، بنیان عزت نفس در او تقویت می‌شود.

عزیزی ادامه داد: دختران و زنان باید یک بار هم که شده برای بازشناسی خود و کسب احساس ارزشمندی با نگاهی واقع‌بینانه و منصفانه نسبت به خود و شرایط موجود اقدام کنند، احساس ارزشمندی وقتی در یک فرد ایجاد می‌شود که از درون دریابد به واسطه نعمت حیات و به واسطه اینکه یک انسان (فارغ از جنسیت) است، موجودی دارای ارزش و شایستگی است و هر آنچه در زندگی کسب می‌کند صرفاً می‌تواند بر شایستگی‌ها و ارزشمندی‌های او بیفزاید.

وی یادآور شد: زنان نقش مهمی در تکامل بشر و شکل‌گیری جوامع داشته‌اند، در طول تاریخ زنان بسیار بزرگی وجود داشته‌اند که توانسته‌اند حتی مسیر تحولات اجتماعی را به کلی تغییر دهند، توجه به این حقایق در افزایش عزت نفس و احساس ارزشمندی در بانوان تأثیر خواهد داشت.

این روانشناس بالینی با بیان اینکه، برخی زنان به دلیل فقدان حرمت نفس و احساس ارزشمندی، نگرش بدی به خود دارند و به دنبال آن، نگرشی به شدت بدبینانه نسبت به جهان هستی، زندگی و دیگر انسان‌ها در پیش می‌گیرند، گفت: بانوان با این نوع نگرش همواره خود را در معرض انواع خطرات و مشکلات می‌بینند و با زیر سوال بردن شایستگی‌ها و لیاقت‌های خویش، نمی‌توانند به شکل مؤثری با سختی‌های زندگی دست و پنجه نرم کنند.

عزیزی اضافه کرد: افراد فاقد حرمت نفس منتقد همیشگی خودشان، شرایط زندگی و عملکرد دیگران هستند و تلاش می‌کنند دیگران را در شکست‌ها و مشکلات‌شان مقصر جلوه دهند.