نگاهی به الزامات کابینه‌ی کارآمد در استقبال از دولت سیزدهم

به گزارش مجله خبری نگار، داود عامری: اصل بر این است، تمام کسانی که در ایران اسلامی اقدام به پذیرش مسئولیت می‌کنند، هدفشان خدمت و جلب رضایت مندی مردم و پاسخ به مطالبات به حق مردم است. برای این مهم ایده‌ها و برنامه‌هایی نیز دارند؛ اما نکته قابل تأمل این است که وقتی با تلاش و پشتکار مسئولین اقداماتی در این مسیر انجام می‌شود، چرا به نتیجه مطلوب منجر نمی‌شود و مردم نیز راضی به نظر نمی‌رسند، باید دنبال علل و عوامل آن گشت.

البته ناگفته آشکار است که میزان انگیزه و تلاش دولت‌ها و مدیران برای به منصه عمل رسانیدن ایده‌ها و برنامه ها، بسیار متفاوت از همدیگر است که در اینجا قصد پرداختن به این موضوع را نداریم. بلکه این یادداشت تلاش دارد با اشاره به موضوعات مختلف سلبی و ایجابی، دولت جدید را که یکی از شعار‌های مهم آن کارآمدی، عدالت خواهی، مبارزه با فساد و ایجاد تحول در جامعه به خصوص در جهت کمک به حل مشکلات مردم و جلب رضایتمندی آن‌ها است، متوجه سازد.

این مهم به دو عامل بستگی دارد. اول کارآمدی دولت و کارگزاران نظام در تحقق اهداف راهبردی و عملیاتی و ریل گذاری درست برای مسایل و دوم ساماندهی و مدیریت مطالبات جامعه همراه با مطالبه گری حمایت گرانه نخبگان که به صورت مختصر به این عوامل خواهیم پرداخت. در ضمن همگان دیدند که در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری محترم نیز، رهبر معظم انقلاب با استناد به شعار‌ها و اظهار نظر‌های انجام شده در طول تبلیغات انتخاباتی، شرط موفقیت دولت را وفاداری به اصول انقلاب اسلامی نظیر عدالتخواهی، مبارزه با فساد و کارآمدی بیان فرمودند و خود رئیس جمهور محترم نیز با تاکید بر شعار‌های قبلی خود، مبارزه با فساد، عدالت گستری و تشکیل دولت کارآمد را رسالت اصلی خود دانست که امیدواریم دولت سیزدهم با تشکیل تیم کارآمد بتواند به‌تدریج مشکلات مردم عزیز را حل نماید.

بخش اول-کارآمدی دولت و کارگزاران نظام

۱- شایسته گزینی و تیم کارآمد

این یک واقعیت است که انسان‌ها از توانمندی‌های یکسان برای اداره امور محوله و مدیریت برخوردار نیستند. شرایط پیچیده عصر حاضر، هنر مدیریت توأم با تعهد و تخصص می‌خواهد؛ لذا همانطور که تعهد به تنهایی نمی‌تواند از یک فرد، مدیر شایسته‌ای بسازد، تخصص نیز نشانگر توانمندی یک مدیر نیست، بنابراین باید گفت که وجود هر دو مؤلفه بشرط داشتن هنر مدیریت و فکر خلاقانه می‌تواند از یک فرد، مدیر موفق و شایسته‌ای بسازد. مدیران دولت به عنوان اعضای یک تیم، زمانی می‌توانند موفق عمل نمایند که با کلیت بدنه دولت نیز هماهنگ باشند و حرکت دولت را در مسیر تعیین شده، شتاب دهند. همه شنیدیم و دیدیم که گاهی یک تیم با ستاره‌های فراوان، توانایی کسب نتایج دلخواه را ندارد، چون تیم یک دست و هماهنگ نیست، پس شایسته گزینی از دو منظر فردی و تیمی باید مورد نظر باشد تا کارآمدی تحقق پیدا کند.

۲- برنامه جامع و اثربخش

نکته دیگری که در کارآمدی دولت نقش اساسی دارد، داشتن برنامه جامع و هوشمند مبتنی بر مطالعه و تصمیمات کارشناسانه، خردمندانه و متناسب با محدودیت‌ها و مقدورات کشور است که باید در کل و جزء با هم هماهنگ باشد. هیچ دولتی هر چند با افراد کارآمد، اما بدون برنامه مناسب موفق نبوده است. اندیشه و رویکرد دولت در ابعاد چندگانه باید روشن و دقیق و براساس واقعیت‌ها تنظیم شود، نه خیالات، آرزو‌ها و رویا‌های دست نیافتنی.

۳- تقسیم کار مهندسی شده

پیشتر نیز گفته شد که نه تنها دولت، بلکه تمام ارکان نظام در حکم یک تیم واحد هستند که موفقیت این تیم، بستگی به یک تقسیم کار مهندسی شده و بازیگری تمام رده‌های مدیریتی به صورت هماهنگ و هم افزا دارد. یکی از ویژگی‌های مدیریت خوب، هماهنگی و همبستگی و هم افزا کردن تیم دولت و سایر سیستم راهبردی در کشور است که دولت باید ضمن احاطه بر حوزه عمل خود و تقسیم کار مهندسی شده دقیق، مسیر هم افزایی با دیگر ساختار‌های قدرت در نظام را نیز ایجاد کند. دولت بدون همراهی مجلس، قوه قضاییه، نیرو‌های مسلح و ساختار‌های عمومی و مردمی امکان موفقیتش کاهش می‌یابد، پس لازم است این مسیر به درستی ایجاد و مدیریت شود. بی‌تردید این امر نیازمند همراهی همگانی و تدبیر شایسته رئیس جمهور و دولت منتخب است. این مسیر با نگاه به منویات و هدف‌گذاری‌های رهبر معظم انقلاب می‌تواند دقیق‌تر و هوشمندانه‌تر طی شود.

بخش دوم- ساماندهی و مدیریت مطالبات:

۱- عدم سهم خواهی

از الزامات تشکیل دولت کارآمد برای پاسخ گویی مناسب به مطالبات، شایسته‌سالاری است. اراده ریاست محترم جمهور هم برای موفقیت، حتماً چنین است، اما نکته مهم این است که تیم همراه و شخص رئیس جمهور باید در این راه از کمک و مساعدت افراد دلسوز بهره‌مند شوند. این اتفاق به دو طریق می‌تواند محقق شود. اول اینکه افراد، گروه‌ها و جناح‌ها از مطالبه و سهم‌خواهی دست بردارند و دست رئیس‌جمهور را برای انتخاب بهترین و شایسته‌ترین مدیران، آزاد بگذارند.

دوم اینکه با ایجاد انتظارات، مطالبات را افزایش ندهند. امروز زمان تبلیغات انتخاباتی نیست. زمان کار، عمل و نتیجه گیری معقول است که نیازمند مولفه‌های متعددی است.

۲- مطالبات مردم

مشکلات روزافزون مردم و نیاز‌های انباشته شده از سال‌های گذشته و تشدید آن‌ها در شرایط کرونایی، عقب ماندگی‌ها در حوزه‌های مختلف و تحریک و تحریف دشمنان و اقدامات تبلیغی دوره انتخابات، مطالبات مردم را بالا برده است. البته بخشی از آن مطالبات به حق است که دولت سیزدهم باید به سرعت به آن‌ها پاسخ دهد و ریل گذاری لازم برای خدمات رسانی به مردم را شروع کند. اما بخشی از مطالبات و توقعات ایجاد شده، تناسب لازم با ظرفیت‌های امروز کشور ندارد. البته مردم هوشیار و خردمند ایران این دو سطح را از هم تفکیک می‌کنند. اما باید این نکته را یادآوری کرد که پاسخگویی به بخشی از مطالبات نیازمند ظرفیت لازم، زمان مناسب و برنامه‌ریزی دقیق است و همکاری خود مردم و برخورد صادقانه با مردم و افکار عمومی و تنظیم مطالبات یکی دیگر از اقداماتی است که باید به آن توجه شود و مردم نیز همکاری کنند. رهبر معظم انقلاب نیز فرمودند که نباید انتظار حل یک شبه مشکلات را داشت.

پایان سخن اینکه، کارآمدی خواستن معطوف به عمل است و دولتی می‌تواند این مهم را جامه عمل بپوشاند که از مدیران توانمند و شایسته و برنامه‌ریزی دقیق و تقسیم کار مهندسی شده در تناسب درست با مقدورات و مطالبات بهره‌مند باشد. این مهم نیازمند تدبیر، همراهی و همکاری همگانی است تا ان شاء الله با اراده ملی و همراهی همگانی، اهداف واقعی و دست یافتنی شوند و راه پیشرفت و گشایش، چشم انداز زیبای خود را به ملت بزرگ ایران نشان دهد.