چرا برخی افراد بدون بیماری قبلی دچار ایست قلبی می‌شوند؟

به گزارش مجله خبری نگار،وقتی از فردی شنیده می‌شود «کاملاً سالم بود، اما ناگهان فوت کرد»، ذهن همه به‌دنبال چرایی این اتفاق می‌رود. در نگاه اول ممکن است علت مرگ یک سکته یا ایست قلبی ساده تلقی شود، اما بررسی‌های پزشکی قانونی و علمی نشان داده‌اند که پشت بسیاری از این موارد، مجموعه‌ای از عوامل خاموش و در عین حال خطرناک پنهان است.

قلب، عامل اصلی مرگ‌های ناگهانی:

پزشکان بر این باورند که حدود ۸۰ درصد مرگ‌های ناگهانی در افراد ظاهراً سالم ناشی از بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی است. شایع‌ترین علت، «آریتمی قلبی» یا همان بی‌نظمی در ضربان قلب است که ممکن است در اثر گرفتگی عروق کرونر یا ضعف عضله قلب ایجاد شود. این بی‌نظمی می‌تواند در عرض چند ثانیه جریان خون به مغز را قطع کرده و باعث ایست ناگهانی قلب شود، حتی در کسانی که هیچ نشانه قبلی نداشته‌اند.

عوامل ژنتیکی پنهان:

برخی افراد به‌صورت ژنتیکی در معرض خطر مرگ ناگهانی قرار دارند. سندروم‌هایی مانند «لانگ کیو تی»، «بروگادا» و «کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک» از جمله بیماری‌هایی هستند که در آزمایش‌های عمومی قابل تشخیص نیستند، اما می‌توانند در شرایط خاص (مثل استرس، ورزش سنگین یا کم‌خوابی) باعث ایست قلبی ناگهانی شوند. در بسیاری از موارد، فرد حتی از وجود این ناهنجاری ژنتیکی در بدن خود خبر ندارد.

سکته‌های مغزی خاموش:

اگرچه سهم کمتری دارند، اما سکته‌های مغزی ناگهانی نیز می‌توانند عامل مرگ در افراد به ظاهر سالم باشند. افزایش فشار خون بدون علامت، لخته‌های خونی ناشناخته یا پارگی عروق مغزی ممکن است در لحظه‌ای غیرمنتظره باعث از دست رفتن هوشیاری و مرگ سریع شود. این نوع مرگ‌ها در افرادی با استرس زیاد یا سابقه خانوادگی بیماری‌های مغزی بیشتر مشاهده می‌شود.

نقش سبک زندگی مدرن:

کم‌تحرکی، تغذیه ناسالم، مصرف سیگار و الکل، و بی‌خوابی‌های مزمن از مهم‌ترین دلایل زمینه‌ساز مرگ ناگهانی هستند. بسیاری از افراد به دلیل فشار کاری بالا و استرس مزمن، در معرض افزایش ناگهانی هورمون‌های استرس قرار می‌گیرند که می‌تواند موجب اسپاسم عروقی یا افزایش ناگهانی ضربان قلب شود. ترکیب این عوامل با سابقه ژنتیکی یا قلب ضعیف، خطر مرگ ناگهانی را چند برابر می‌کند.

خطر پنهان دارو‌ها و مکمل‌ها:

برخی دارو‌ها و مکمل‌های ورزشی، به‌ویژه آنهایی که بدون تجویز پزشک مصرف می‌شوند، می‌توانند باعث افزایش غیرطبیعی ضربان قلب و اختلال در الکترولیت‌های بدن شوند. ترکیب این دارو‌ها با ورزش سنگین یا کم‌آبی بدن، زمینه‌ساز ایست قلبی در افراد جوان و حتی ورزشکار شده است. به همین دلیل متخصصان هشدار می‌دهند که مصرف هر نوع دارو یا مکمل باید زیر نظر پزشک باشد.

علائم هشداردهنده‌ای که نادیده گرفته می‌شوند:

در بسیاری از موارد، بدن پیش از وقوع حادثه، نشانه‌هایی هرچند خفیف ارسال می‌کند. احساس تنگی نفس، درد مبهم در قفسه سینه، سرگیجه، خستگی بی‌دلیل یا تپش نامنظم قلب، همگی می‌توانند هشدار‌هایی از سوی بدن باشند. اما متأسفانه بسیاری از افراد این نشانه‌ها را جدی نمی‌گیرند یا آنها را به استرس و خستگی نسبت می‌دهند.

راهکار‌های پیشگیری:

پزشکان تأکید می‌کنند که انجام چکاپ دوره‌ای قلب، کنترل فشار خون، قند و چربی، ورزش منظم و رژیم غذایی سالم می‌تواند تا ۹۰ درصد از مرگ‌های ناگهانی جلوگیری کند. همچنین آگاهی خانواده‌ها نسبت به سابقه بیماری‌های ژنتیکی و مراجعه به متخصص قلب در صورت وجود هرگونه علامت مشکوک، مهم‌ترین گام برای حفظ سلامت است.