باتری‌های ارزان‌قیمتی که جان کاربران را به خطر می‌اندازند!

به گزارش مجله خبری نگار/آنا؛ این بررسی فنی که توسط شرکت Lumafield با استفاده از سی‌تی اسکن صنعتی انجام شده، روی سلول‌های باتری پرکاربرد مدل ۱۸۶۵۰ متمرکز بوده است؛ این مدل، در وجود بسیاری از وسایل روزمره ما از جمله پاوربانک، لپ‌تاپ، چراغ‌قوه‌های قدرتمند، سیگار‌های الکترونیکی و حتی خودرو‌های برقی است. اسکن‌های دقیق، دنیای پنهان درون این باتری‌ها را آشکار کرد و نشان داد که چگونه مشکلات طراحی در ساختار داخلی، به‌خصوص در بخش آند و کاتد، می‌تواند باعث یک اتصال کوتاه ناخواسته شود. این اتصال، جرقه‌ای است که پدیده‌ای خطرناک به نام «فرار حرارتی» را آغاز می‌کند؛ یک واکنش زنجیره‌ای غیرقابل کنترل که دمای باتری را در چند ثانیه به صد‌ها درجه سانتی‌گراد می‌رساند و به آتش‌سوزی و انفجار ختم می‌شود.

آمار‌ها نشان می‌دهد که سالانه بیش از ۱۰ میلیارد سلول باتری در جهان تولید می‌شود و حتی یک نقص کوچک در این مقیاس می‌تواند فاجعه‌بار باشد. در این تحقیق، مشخص شد که حدود ۸ درصد از باتری‌های ارزان، نقصی به نام «بیرون‌زدگی کاتد» دارند. برای درک بهتر، تصور کنید لایه‌های بسیار نازک مثبت و منفی باتری باید مانند صفحات یک کتاب، کاملاً موازی و با یک جداکننده در بینشان روی هم قرار بگیرند. در این باتری‌های معیوب، لبه‌های یکی از این لایه‌ها بیرون زده و هر لحظه ممکن است با لایه دیگر تماس پیدا کند و یک جرقه مرگبار ایجاد کند. همچنین، بخش مهمی از ساختار باتری که وظیفه جلوگیری از حادثه را بر عهده دارد و به آن «حاشیه ایمنی آند» گفته می‌شود، در این محصولات تا هفت برابر ضعیف‌تر از باتری‌های استاندارد و معتبر بود؛ گویی سازنده برای کاهش هزینه‌ها، حاشیه اطمینان را فدای قیمت کرده است.

ظرفیت‌های دروغین، یکی دیگر از نتایج نگران‌کننده این گزارش بود. برای مثال، باتری‌هایی که روی آنها برچسب فریبنده ۹۹۰۰ میلی‌آمپر ساعت خورده بود، در واقعیت فقط حدود ۱۲۰۰ میلی‌آمپر ساعت کارایی داشتند. به گفته کارشناسان، این فقط یک فریب برای فروش نیست؛ بلکه زنگ خطری است که نشان می‌دهد در تولید این باتری‌ها از مواد اولیه بی‌کیفیت و روش‌های غیراستاندارد استفاده شده که پایداری و ایمنی باتری را به خطر می‌اندازد. در واقع، سازندگان می‌دانند که مصرف‌کننده عادی ابزاری برای سنجش ظرفیت واقعی ندارد و از همین نقطه ضعف برای فروش محصولات ناایمن خود استفاده می‌کنند.

این خطرات وقتی چند باتری کنار هم قرار می‌گیرند، به شکل تصاعدی افزایش می‌یابد. در پاوربانک‌ها، پک باتری دریل شارژی، دوچرخه‌های برقی یا حتی UPS‌هایی که برای روشن نگه داشتن مودم در زمان قطعی برق استفاده می‌شوند، چندین سلول باتری در کنار هم کار می‌کنند. در چنین شرایطی، اگر فقط یکی از این سلول‌های بی‌کیفیت به دلیل نقص فنی داغ شده یا دچار اتصال کوتاه شود، گرمای آن به سلول‌های کناری منتقل شده و مانند یک دومینو، همه آنها را به مرز انفجار می‌رساند. این موضوع با توجه به رواج ساخت UPS‌های خانگی با باتری‌های ارزان در ایران، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.

کارشناسان ایمنی برای جلوگیری از حوادث احتمالی، به شهروندان توصیه می‌کنند که به قیمت‌های بسیار پایین و ظرفیت‌های عجیب و غریب باتری‌ها اعتماد نکنند و همیشه از فروشگاه‌های معتبر که گارانتی و خدمات پس از فروش ارائه می‌دهند، خرید کنند. همچنین، هرگز باتری‌های نو و کهنه یا باتری‌هایی با مارک‌های متفاوت را در یک دستگاه کنار هم قرار ندهید. مهم‌تر از همه، به علائم خطر توجه کنید و آنها را جدی بگیرید:

تغییر شکل ظاهری: هرگونه باد کردن، فرورفتگی یا تغییر شکل بدنه باتری.

گرمای بیش از حد: اگر باتری حین شارژ یا استفاده به قدری داغ می‌شود که نمی‌توان به آن دست زد، یک نشانه خطر جدی است.

نشت مایع یا بوی شیمیایی: استشمام هرگونه بوی تند و غیرعادی از باتری.

در صورت مشاهده این موارد، فوراً استفاده از باتری را متوقف کرده و آن را در محلی امن، خشک و به دور از مواد آتش‌زا مانند ظرف شن قرار دهید.