چرا آسمان را به رنگ آبی دیده میشود؟

به گزارش مجله خبری نگار/گجت نیوز،پشت این رنگ جذاب آسمانی، یک پدیده‌ی فیزیکی شگفت‌انگیز به نام پراکندگی رایلی پنهان است. فرآیندی که توضیح می‌دهد چرا آسمان در روز آبی است و چرا هنگام غروب با طیف‌های سرخ و نارنجی ما را شگفت‌زده می‌کند. پراکندگی رایلی (Rayleigh scattering) به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن نور خورشید هنگام عبور از جو زمین با مولکول‌ها و ذرات هوا برخورد می‌کند و کوتاه‌ترین طول‌موج‌ها، یعنی نور آبی، بیشتر از سایر رنگ‌ها پراکنده می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود تا ما آسمان را به رنگ آبی ببینیم. بیشتر بخوانید تا ۲۰ سال دیگر، هیچ ستاره‌ای را در آسمان نمی‌بینیم، اما چرا؟ چرا رنگ آسمان آبی است؟ تماشا کنید: جادوی ریگ‌های روان سفید‌رنگ در ترکیب با درخشش ستارگان آسمان نور خورشید تقریبا تمامی طول موج‌های طیف الکترومغناطیسی از جمله اشعه ایکس، فرابنفش، مادون قرمز و نور مرئی و … را در بر دارد. بخشی که ما می‌بینیم همان طیف نور مرئی است که هر رنگ آن طول موج مشخصی دارد. رنگ‌های آبی و بنفش طول موج کوتاه‌تری دارند و هنگام ورود به جو زمین بیشتر در حال پراکندگی هستند. از سوی دیگر چشم انسان حساسیت کمتری به رنگ بنفش دارد و همین موضوع باعث می‌شود تا آسمان به رنگ آبی باشد. بیل نای، دانشمند مشهور، می‌گوید: «مولکول‌های هوا دقیقا یک اندازه و فاصله‌ای معینی دارند که نور آبی را خیلی بیشتر از نور قرمز پراکنده می‌کنند.» چرا غروب‌ها سرخ و نارنجی می‌شوند؟ اما چرا هنگام غروب یا طلوع آفتاب، آسمان سرخ رنگ می‌شود؟ دلیل این موضوع نیز در همین پدیده قرار دارد. زمانی که خورشید به نسبت زمین پایین‌تر می‌آید، نور آن باید مسیر طولانی‌تری را در جو طی کند. در این حالت نور آبی به طور کامل پراکنده می‌شود و آنچه از آن باقی می‌ماند، رنگ‌های قرمز و نارنجی هستند. به همین دلیل آسمان هنگام غروب و طلوع طیف‌های خیره‌کننده از رنگ‌های قرمز و نارنجی به خود می‌گیرد. همچنین بخوانید اقیانوس‌های اولیه زمین، سبز رنگ بودند، نه آبی! تصویر عجیب از آسمان سبز رنگ مریخ به زمین مخابره شده آسمان صورتی رنگ استرالیا، مردم را تا سر حد مرگ ترساند، اما دلیل خنده داری داشت از طرف دیگر، ابر‌ها نیز می‌توانند در رنگ آسمان نقش داشته باشند. وقتی قطرات آب موجود در ابر به اندازه‌ای بزرگ شوند که بتوانند همه طول موج‌های نور را به یک اندازه پراکنده کنند، ابر‌ها به رنگ سفید دیده می‌شوند. این پدیده پراکندگی مای (Mie scattering) نام دارد. اگر ابری ضخیم‌تر باشد و نور کمتری از آن عبور کند، به رنگ خاکستری در می‌آید. جالب‌تر اینکه گاهی ابر‌ها در نبود نور مستقیم خورشید کمی آبی به نظر می‌رسند، زیرا رنگ آسمان اطراف خود را بازتاب می‌دهند. جمع بندی زیبایی خیره‌کننده طلوع یا غروب‌های سرخ حاصل ترکیب دو پدیده علمی است. پراکندگی رایلی که نور آبی را حذف می‌کند، و پراکندگی مای که رنگ‌های گرم را در ابر‌ها تقویت می‌کند. این همکاری طبیعت است که تصاویر شاعرانه و آسمان‌های چشم‌نوازی را خلق می‌کند تا بسیاری از ما با گوشی هوشمندمان تصاویر جذابی آن ثبت کنیم.