به گزارش مجله خبری نگار،اختلال شناختی یکی از مشکلات بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیه است. این بیماری میتواند کیفیت زندگی را به طور جدی مختل کند و اغلب منجر به افزایش خطر زوال عقل در بیماران میشود. تحقیقات نشان میدهد که پیوند کلیه میتواند اختلال شناختی را معکوس کند، که نشان میدهد این اختلال قابل درمان است. با این حال، مکانیسمهای دقیقی که منجر به اختلال شناختی میشوند تا حد زیادی نامشخص هستند.
یک مطالعه جدید که توسط مرکز پزشکی دانشگاه لایپزیگ انجام شده است، یافتههای تحقیقاتی پایه مهمی را ارائه میدهد که میتواند برای توسعه رویکردهای درمانی برای بیماری مزمن کلیه مورد استفاده قرار گیرد. نتایج در مجله Kidney International منتشر شده است.
میکروگلیاها سلولهای ایمنی تخصصی در مغز هستند که نقش کلیدی در تغییر عملکردهای عصبی دارند. فعال شدن این سلولها اغلب با فرآیندهای التهابی مرتبط است که به نوبه خود بر مغز و عملکردهای شناختی تأثیر میگذارند.
سیلک زیمرمن، نویسنده اول این مطالعه و محقق در مرکز پزشکی دانشگاه لایپزیگ، توضیح میدهد: «در مطالعه حاضر، ما توانستیم نشان دهیم که بیماری مزمن کلیه (CKD) منجر به فعال شدن سلولهای میکروگلیال میشود که اثرات منفی متعددی بر مغز دارد و به ویژه، هموستاز پتاسیم را در سلولهای عصبی مختل میکند.»
برای مطالعه مکانیسمهای بیماری مزمن کلیه در مغز، محققان لایپزیگ یک مدل موش جراحی ایجاد کردند که در آن پنج ششم بافت کلیه برداشته شد. این مطالعه نشان داد که این موشها در آزمونهای شناختی عملکرد بدتری داشتند و گردش پتاسیم عصبی کمتری نشان دادند.
تجزیه و تحلیل بیان ژن نشان داد که چندین مسیر سیگنالینگ مرتبط با بیماریهایی مانند آلزایمر، هانتینگتون و پارکینسون در خوشههای سلولی عصبی موشهای مبتلا به بیماری مزمن کلیه تحت تأثیر قرار گرفتهاند.
تجزیه و تحلیل رویکردهای تجربی، چه در کشت سلولی و چه در مدلهای موشی، نشان داد که بیماری مزمن کلیه، سد سلولهای اندوتلیال مغز را مختل میکند. بنابراین، محققان لایپزیگ نشان دادند که سمیت اورمیک پیشرونده در نارسایی کلیه، نفوذپذیری عروق در مغز را تغییر میدهد.
این اختلال در سد خونی-مغزی به مواد سمی اجازه میدهد تا به مغز برسند و باعث واکنشهای التهابی شوند. این فرآیند به نوبه خود، تعادل پتاسیم را در سلولهای میکروگلیا مختل میکند.
محققان توانستند با مسدود کردن یک گیرنده روی سلولهای عصبی با یک مهارکننده، هموستاز پتاسیم را در سلولها بازیابی کنند که این امر همچنین باعث کاهش اختلال شناختی میشود.
پروفسور برند ایسرمن، یکی از نویسندگان این مطالعه، میگوید: «بنابراین ما مکانیسمی را در مغز شناسایی کردهایم که نقش محوری در ایجاد اختلال شناختی ایفا میکند؛ و معتقدیم که درمان این مکانیسم برای بهبود عملکرد شناختی در بیماران مبتلا به این اختلال کافی است.» «مطالعه ما نشان میدهد که تنظیم جریان پتاسیم در سلولهای میکروگلیال و حفظ عملکرد نورونی میتواند رویکردهای امیدوارکنندهای برای درمان اختلال شناختی باشد. ما امیدواریم که یافتههای ما به درک بهتر این مکانیسمها و توسعه درمانهای هدفمند برای اختلال شناختی در بیماری مزمن کلیه کمک کند.»