چه ارتباطی بین سندرم روده تحریک‌پذیر و اضطراب وجود دارد؟

به گزارش مجله خبری نگار، افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر یا سندرم روده تحریک‌پذیر می‌دانند که استرس اغلب محرک علائم آنهاست و همین امر، مدیریت همزمان سندرم روده تحریک‌پذیر و اضطراب را به عنوان شرایط متقابل دشوار می‌کند.

طبق گزارش Live Science، اضطراب می‌تواند علائم سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) را تشدید کند، زیرا روده‌های ما به هورمون‌های استرسی که ما آزاد می‌کنیم، مانند کورتیزول و آدرنالین، پاسخ می‌دهند.

علائم کنترل نشده سندرم روده تحریک‌پذیر، به نوبه خود، می‌توانند سطوح بالاتری از اضطراب ایجاد کنند، زیرا ما سعی می‌کنیم زندگی روزمره را در کنار اختلالات، رژیم‌های غذایی محدودکننده و نگرانی در مورد محل دستشویی بعدی، هدایت کنیم.

سندرم روده تحریک‌پذیر چه ارتباطی با استرس و اضطراب دارد؟

روده گاهی اوقات به عنوان «مغز دوم» ما شناخته می‌شود، و بسیاری از ما می‌توانیم گواهی دهیم که احساس می‌کنیم احساسات شدید از «روده» ما ناشی می‌شوند.

طبق مطالعه‌ای که در مجله‌ی غذای دارویی منتشر شده است، انتقال‌دهنده‌های عصبی (مانند سروتونین یا دوپامین) که در دستگاه گوارش آزاد می‌شوند، همان‌هایی هستند که سیستم عصبی مرکزی برای برقراری ارتباط از آنها استفاده می‌کند.

شواهد نشان می‌دهد که باکتری‌های موجود در روده ما (میکروبیوم) در واقع از عصب واگ برای انتقال اطلاعات به مغز استفاده می‌کنند. وقتی احساس استرس می‌کنیم، مغز ما هورمون کورتیزول را در بدن ما آزاد می‌کند که می‌تواند این جوامع باکتری‌های روده را از بین ببرد، زیرا آنها به تغییرات هورمونی و عدم تعادل بسیار حساس هستند.

دکتر بریجت ویلسون، متخصص گوارش و متخصص تغذیه بالینی و تحقیقاتی، رابطه بین استرس و سندرم روده تحریک‌پذیر را اینگونه توضیح می‌دهد: «سیستم عصبی روده گاهی اوقات به عنوان مغز دوم ما شناخته می‌شود، زیرا نورون‌های آن مشابه هستند و از همان سیستم پیام‌رسانی نورون‌های مغز استفاده می‌کنند.»

ویلسون می‌افزاید: «عفونت در روده می‌تواند منجر به تغییراتی در میکروبیوم شود که با افزایش خطر اختلالات اضطرابی مرتبط دانسته شده‌اند و تغییرات هدفمند در میکروبیوتای روده ممکن است پاسخ مغز به استرس را کاهش دهد، بنابراین بازخورد دو طرفه است.»

بر اساس مقاله‌ای در مجله‌ی کلینیک‌های روانپزشکی آمریکای شمالی، اختلالات اضطرابی و خلقی به عنوان اختلال در مراکز عاطفی مغز توصیف می‌شوند، که مناطقی از مغز هستند که سروتونین و دوپامین را پردازش می‌کنند.

دکتر طارق محمود، مدیر پزشکی در Concepto Diagnostics، اضافه می‌کند: «تحقیقات نشان می‌دهد که ارتباط قوی بین سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری‌های روانی مانند اضطراب، افسردگی و استرس وجود دارد.» «گزارش شده است که رویداد‌های جدی زندگی، مانند جدایی، نیز می‌توانند علائم IBS را تحریک کنند.»

به گفته محمود، افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر ممکن است دائماً از حمله IBS بترسند و این باعث شود عادات غذایی خود را به طور اساسی تغییر دهند. این به نوبه خود، چرخه‌ای از اضطراب، اجتناب و حساسیت بیش از حد ایجاد می‌کند.

راه‌های مدیریت اضطراب

اضطراب یک وضعیت پیچیده سلامت روان است، اما راه‌هایی برای مدیریت آن وجود دارد. بر اساس مطالعه‌ای که توسط پزشک خانواده آمریکایی انجام شده است، نشان داده شده است که درمان شناختی رفتاری و سایر روان‌درمانی‌ها مفید هستند. وقتی با دارو‌ها یا درمان‌های جامع ترکیب شوند، می‌توانند علائم را به طور قابل توجهی کاهش دهند.

انتخاب سبک زندگی مانند ترک الکل و ترک سیگار می‌تواند به مدیریت اضطراب کمک کند، همانطور که ورزش منظم نیز می‌تواند.

راه‌های کنترل سندرم روده تحریک‌پذیر

دکتر ویلسون مشاوره با یک متخصص سلامت روده را برای مدیریت IBS توصیه می‌کند و می‌گوید: «IBS می‌تواند علل زیادی داشته باشد، بنابراین طیف وسیعی از رویکرد‌ها برای درمان آن وجود دارد: داروها، رژیم غذایی، مدیریت استرس، پری‌بیوتیک‌ها و پروبیوتیک‌ها همگی در درمان IBS مؤثر بوده‌اند. مشورت با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی که در سلامت روده تخصص دارد، برای تعیین بهترین استراتژی مدیریتی برای هر بیمار، مهم است.»

دکتر محمود می‌گوید: «پختن غذا در خانه با استفاده از مواد اولیه تازه می‌تواند به شما این امکان را بدهد که دقیقاً آنچه می‌خورید را پیگیری کنید و میزان FODMAP‌ها را در رژیم غذایی خود کنترل کنید.» از غذا‌های چرب، فرآوری شده و تند پرهیز کنید و بیش از سه وعده میوه در روز نخورید.

دکتر ویلسون افرادی را که از اضطراب و استرس رنج می‌برند تشویق می‌کند تا درمان‌های مختلف را امتحان کنند تا ببینند کدام یک برای آنها مؤثر است: «درمان‌هایی مانند هیپنوتیزم درمانی هدایت‌شده توسط روده، ذهن آگاهی، یوگا و درمان شناختی رفتاری، که همگی با هدف کاهش پاسخ مغز به استرس انجام می‌شوند، در کاهش علائم سندرم روده تحریک‌پذیر مفید بوده‌اند.»

یک بررسی در سالنامه پزشکی داخلی نشان داد که افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر در معرض خطر بیشتری برای تجربه حوادث قلبی عروقی و مرگ ناشی از خودکشی هستند.

همچنین مشخص شد که بسیاری از علائم پیرامون اضطراب، از جمله اختلال خواب، مه مغزی و تحریک‌پذیری، غیر اختصاصی هستند و این نشان می‌دهد که درمان مؤثر اضطراب می‌تواند کیفیت کلی زندگی را بهبود بخشد.

دکتر محمود اضافه می‌کند: «اضطراب ترس یا نگرانی است که باعث احساس ناراحتی می‌شود. بسته به شرایط، می‌تواند خفیف تا شدید باشد. این می‌تواند ناشی از عدم تعادل نوراپی نفرین و سروتونین در مغز باشد، مواد شیمیایی که به تعادل خلق و خوی شما کمک می‌کنند. همچنین می‌تواند ژنتیکی باشد.»