به گزارش مجله خبری نگار،رابطه ما با حیوانات خانگی در دهههای اخیر به طرز چشمگیری تغییر کرده است. مالکیت حیوانات خانگی در بالاترین حد خود قرار دارد و بسیاری از خانوادهها حداقل یک حیوان خانگی دارند. سالانه مبالغ هنگفتی صرف مراقبت از کوچولوهای پشمالوی ما میشود.
اگرچه داشتن حیوان خانگی با فواید بیشماری برای سلامت روان و جسم همراه است، اما حیوانات خانگی ما میتوانند ناقل بیماریهای عفونی نیز باشند که گاهی اوقات به ما منتقل میشوند.
برای اکثر افراد، این خطر کم است. با این حال، برخی افراد، مانند زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماریهای ناشی از حیوانات هستند. بنابراین، درک خطرات و انجام اقدامات احتیاطی لازم برای جلوگیری از عفونتها بسیار مهم است.
بیماریهای عفونی منتقل شده از حیوانات به انسان، بیماریهای مشترک بین انسان و دام نامیده میشوند. بیش از ۷۰ عامل بیماریزا از حیوانات اهلی به عنوان عوامل قابل انتقال به انسان شناخته شدهاند.
گاهی اوقات حیوان خانگی آلوده به یک پاتوژن مشترک بین انسان و حیوان ممکن است بیمار به نظر برسد. با این حال، اغلب هیچ علامت قابل مشاهدهای وجود ندارد و این امر باعث میشود که شما به راحتی آلوده شوید، زیرا شما گمان نمیکنید که حیوان خانگی شما ناقل میکروب است.
بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان میتوانند مستقیماً از حیوانات خانگی به انسان منتقل شوند، مثلاً از طریق تماس با بزاق، مایعات بدن و مدفوع، یا به طور غیرمستقیم، مثلاً از طریق تماس با رختخواب، خاک، غذا یا آب آلوده.
تحقیقات نشان میدهد که شیوع بیماریهای مشترک بین انسان و دام مرتبط با حیوانات خانگی کم است. با این حال، تعداد واقعی عفونتها احتمالاً کمتر از حد واقعی است، زیرا بسیاری از بیماریهای مشترک بین انسان و دام قابل گزارش نیستند یا ممکن است مسیرهای انتقال متعدد یا علائم مشترکی داشته باشند.
سگها و گربهها مخازن اصلی عفونتهای مشترک بین انسان و دام (به معنی عوامل بیماریزا که به طور طبیعی در جمعیت آنها ساکن هستند) ناشی از ویروسها، باکتریها، قارچها و انگلها هستند. در مناطق بومی آفریقا و آسیا، سگها منبع اصلی هاری هستند که از طریق بزاق منتقل میشود.
سگها همچنین اغلب باکتری کاپنوسیتوفاگ را در دهان و بزاق خود حمل میکنند که میتواند از طریق تماس نزدیک یا گاز گرفتن به انسان منتقل شود. اکثریت قریب به اتفاق افراد بیمار نمیشوند، اما این باکتریها گاهی اوقات میتوانند در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، باعث عفونت شوند و منجر به بیماری شدید و گاهی مرگ شوند.
بیماریهای مشترک بین انسان و گربه شامل تعدادی از بیماریهای منتقله از طریق مدفوعی-دهانی مانند ژیاردیازیس، کمپیلوباکتریوز، سالمونلوز و توکسوپلاسموز میشود. این بدان معناست که شستن دستها یا پوشیدن دستکش هنگام دست زدن به ظرف خاک گربه بسیار مهم است.
گربهها همچنین میتوانند گاهی اوقات از طریق گاز گرفتن و خراشیدن، عفونتها را منتقل کنند، از جمله بیماری خراش گربه که به درستی نامگذاری شده و توسط باکتری بارتونلا هنسلا ایجاد میشود.
سگها و گربهها نیز مخازن باکتری استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متیسیلین (MRSA) هستند و تماس نزدیک با حیوانات خانگی یک عامل خطر مهم برای انتقال بیماری مشترک بین انسان و حیوان محسوب میشود.
اما فقط سگها و گربهها نیستند که میتوانند بیماریها را به انسان منتقل کنند. پرندگان خانگی گاهی اوقات میتوانند اورنیتوز، یک عفونت باکتریایی که باعث ذاتالریه میشود را منتقل کنند. تماس با لاکپشتهای خانگی با عفونت سالمونلا در انسان، به ویژه در کودکان خردسال، مرتبط دانسته شده است. حتی ماهیهای خانگی نیز با تعدادی از عفونتهای باکتریایی در انسان، از جمله ویبریوز، مایکوباکتریوز و سالمونلوز، مرتبط هستند.
تماس نزدیک با حیوانات - و به ویژه برخی رفتارها - خطر انتقال بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان را افزایش میدهد. یک مطالعه در هلند نشان داد که نیمی از صاحبان حیوانات خانگی به حیوانات خانگی خود اجازه میدهند صورتشان را لیس بزنند و ۱۸٪ به سگهایشان اجازه میدهند که تختهایشان را با آنها به اشتراک بگذارند. (به اشتراک گذاشتن تخت، مدت زمان قرار گرفتن در معرض عوامل بیماریزای منتقل شده توسط حیوانات خانگی را افزایش میدهد.) همین مطالعه نشان داد که ۴۵٪ از صاحبان گربه به گربههای خود اجازه میدهند که روی سینک آشپزخانه بپرند.
بوسیدن حیوانات خانگی همچنین با عفونتهای گاه به گاه مشترک بین انسان و دام در صاحبان حیوانات خانگی مرتبط بوده است. در یک مورد، زنی در ژاپن پس از بوسیدن منظم صورت سگ خود، به دلیل عفونت پاستورلا مولتیکدا به مننژیت مبتلا شد. این باکتریها معمولاً در دهان سگها و گربهها یافت میشوند.
همچنین احتمال بیشتری وجود دارد که کودکان خردسال رفتارهایی انجام دهند که خطر ابتلا به بیماریهای منتقله از حیوانات را افزایش میدهد، مانند قرار دادن دست در دهان پس از لمس حیوانات خانگی. همچنین احتمال کمتری وجود دارد که کودکان پس از تعامل با حیوانات خانگی دستهای خود را به درستی بشویند.
اگرچه هر کسی که از طریق حیوان خانگی خود با یک عامل بیماریزای مشترک بین انسان و دام تماس پیدا کند، میتواند بیمار شود، اما برخی از افراد بیشتر احتمال دارد که به بیماری شدید مبتلا شوند. این افراد شامل جوانان، سالمندان، زنان باردار و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند.
برای مثال، اگرچه اکثر افراد آلوده به توکسوپلاسموز بیماری خفیفی دارند، اما این بیماری میتواند تهدیدکننده زندگی باشد یا باعث نقص مادرزادی در جنین شود.
تعدادی از اقدامات بهداشتی و مراقبت از حیوانات خانگی وجود دارد که میتواند خطر بیماری را کاهش دهد. این موارد شامل شستشوی منظم دستها، جلوگیری از تماس حیوانات خانگی با ظروف تهیه غذا، استفاده از دستکش هنگام تمیز کردن و مراقبتهای پیشگیرانه دامپزشکی است. به ویژه برای افرادی که در معرض خطر بیشتری برای بیماری هستند، اقدامات احتیاطی برای کاهش قرار گرفتن در معرض عوامل بیماریزای مشترک بین انسان و دام بسیار مهم است.