به گزارش مجله خبری نگار، محققان آمریکایی اثر غیرمنتظرهای از جایگزین محبوب شکر، سوکرالوز، که اغلب با نام تجاری اسپلندا فروخته میشود، کشف کردهاند. نتایج این مطالعه که در مجله Nature Metabolism منتشر شده است، نشان میدهد که این شیرینکننده ممکن است به طور متناقضی گرسنگی را به جای سرکوب، افزایش دهد.
این آزمایش شامل ۷۵ داوطلب بود که در روزهای مختلف سه نوع نوشیدنی به آنها پیشنهاد شد: آب، نوشیدنی با شکر معمولی و نوشیدنی حاوی سوکرالوز. برای از بین بردن درک ذهنی از طعم، تمام نوشیدنیها به گونهای تهیه شدند که ویژگیهای طعمی یکسانی داشته باشند. پس از نوشیدن هر نوشیدنی، دانشمندان تصویربرداری رزونانس مغناطیسی از مغز انجام دادند و غلظت گلوکز را در خون شرکت کنندگان تجزیه و تحلیل کردند.
دادههای به دست آمده تفاوتهای قابل توجهی را در واکنش بدن به شیرینکنندههای مختلف نشان داد. هنگام نوشیدن نوشیدنی با قند معمولی، افزایش مورد انتظار در سطح گلوکز خون مشاهده شد که منجر به کاهش فعالیت هیپوتالاموس، مرکز مغز که اشتها را تنظیم میکند، شد. با این حال، پس از مصرف نوشیدنی حاوی سوکرالوز، دقیقاً برعکس اتفاق افتاد: سطح گلوکز بدون تغییر باقی ماند و برعکس، هیپوتالاموس فعالیت بیشتری نشان داد که احساس گرسنگی را تحریک میکرد. این اثر به ویژه در افراد دارای اضافه وزن مشهود بود.
محققان این پدیده را با این واقعیت توضیح میدهند که سوکرالوز، اگرچه صدها برابر شیرینتر از شکر است، اما عملاً هیچ کالری ندارد. این اختلاف بین طعم شیرین و کمبود کالری میتواند بدن را گیج کند: گیرندههای زبان سیگنال دریافت مواد مغذی را ارسال میکنند، اما هیچ تقویت انرژی واقعی رخ نمیدهد. در نتیجه، مغز مکانیسمهایی را فعال میکند که فرد را مجبور به جستجوی منابع انرژی اضافی میکند و در نتیجه اشتها افزایش مییابد.
علاوه بر تأثیرات آن بر اشتها، تحقیقات مدرن سایر خواص بالقوه خطرناک سوکرالوز را آشکار کرده است. به طور خاص، این جایگزین قند میتواند تعادل میکروفلور روده را مختل کند، تعداد باکتریهای مفید را کاهش دهد و فرآیندهای التهابی را در دستگاه گوارش افزایش دهد. با توجه به نقش مهم میکروبیوتای روده در حفظ ایمنی و متابولیسم، چنین تغییراتی میتواند پیامدهای گستردهای برای سلامت داشته باشد.
مطالعات آزمایشگاهی همچنین توانایی سوکرالوز را در ایجاد آسیب به DNA، به ویژه شکستن رشتهها، نشان دادهاند. چنین تغییراتی میتواند به طور بالقوه منجر به جهش و اختلال در عملکرد طبیعی سلول شود. اگرچه مکانیسم این اثر هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما یافتهها نشان میدهد که نیاز به ارزیابی ایمنی کاملتری از این مکمل غذایی وجود دارد.
این یافتهها به ویژه در زمینه استفاده گسترده از سوکرالوز در صنایع غذایی قابل توجه است. این شیرینکننده در تولید بسیاری از محصولات رژیمی استفاده میشود: از نوشیدنیهای غیرالکلی گرفته تا ماست، شیرینیجات و حتی آدامس. بسیاری از مصرفکنندگان محصولات حاوی سوکرالوز را انتخاب میکنند، زیرا معتقدند که این محصولات به کنترل وزن و سطح قند خون کمک میکنند.
این یافتهها، استفاده از سوکرالوز برای کاهش کالری در رژیم غذایی را زیر سوال میبرد، زیرا در درازمدت، این شیرینکننده نه تنها ممکن است در کاهش وزن مؤثر نباشد، بلکه با افزایش گرسنگی، پرخوری را نیز تشویق میکند. علاوه بر این، تأثیر منفی بالقوه بر میکروبیوتای روده و یکپارچگی DNA، نیاز به مطالعه بیشتر در مورد پیامدهای طولانی مدت مصرف منظم این شیرین کننده را نشان میدهد.
کارشناسان توصیه میکنند در مورد محصولات حاوی شیرینکنندههای مصنوعی، از جمله سوکرالوز، احتیاط کنید و در صورت امکان، محصولات طبیعی با میزان متوسطی از قند معمولی را انتخاب کنید. برای افرادی که سعی در کاهش وزن یا کنترل سطح قند خون خود دارند، یک استراتژی مؤثرتر میتواند کاهش مصرف کلی قند به جای جایگزینی قند با شیرینکنندههای مصنوعی باشد.