به گزارش مجله خبری نگار/برنا،کاوشگر قدیمی ناسا، وویجر ۱ در مسیر خروج از منظومه شمسی قرار دارد و قرار است در اواخر سال ۲۰۲۶ به یک نقطه عطف تاریخی در سفر فضایی خود برسد. این کاوشگر به زودی اولین فضاپیمایی خواهد شد که به فاصلهای میرسد که ارسال یک سیگنال رادیویی از زمین به آن ۲۴ ساعت زمان میبرد؛ یعنی فاصلهای برابر با یک روز نوری.
بر اساس نظریه نسبیت اینشتین سرعت نور بالاترین سرعت ممکن در جهان است و هیچ چیزی نمیتواند از آن سریعتر حرکت کند. این سرعت حدود ۱۸۶ هزار مایل بر ثانیه (۲۹۹ هزار و ۳۸۸ کیلومتر بر ثانیه) است. هرچند این رقم بسیار بالا به نظر میرسد، اما در مقیاس کیهانی فاصلههای عظیم فضا باعث میشود حتی چنین سرعتی نیز محدودیت ایجاد کند و تاخیرهای قابل توجهی را به وجود آورد؛ موضوعی که در مأموریتهای زمینی معمولی قابل مشاهده نیست.
شاید اولین نمونه ملموس این تاخیر در زمان فرود مأموریتهای آپولو بر ماه رخ داد. تصاویر ویدئویی فضانوردان در سطح ماه نشان میدهد که بین ارسال پیام فضانورد و دریافت پاسخ از مرکز کنترل زمینی حدود ۲.۶ ثانیه تاخیر وجود داشت. دلیل آن فاصله ماه از زمین بود که حدود ۳۶۳ هزار کیلومتر است و سیگنال رادیویی برای طی این فاصله به حدود ۱.۳ ثانیه زمان نیاز دارد.
این تاخیر در سیارات دیگر طولانیتر میشود: برای مریخ تا حدود ۴ دقیقه برای مشتری تا ۵۲ دقیقه و برای پلوتو (که هنوز برخی آن را سیاره میدانند) حدود ۶.۸ ساعت طول میکشد؛ بنابراین طبیعی است که ماموریتهای اعماق فضا نیازمند فضاپیماهای خودران و مستقل باشند. اگر این فضاپیماها باید برای هر حرکت منتظر دریافت فرمان از زمین میماندند، بسیاری از کاوشگرها قبل از انجام مأموریت خود، در معرض نابودی قرار میگرفتند.
کاوشگر وویجر ۱ در آستانه رسیدن به فاصله یک روز نوری از زمین
کاوشگر وویجر ۱ که سال ۱۹۷۷ پرتاب شد پس از عبور از کنار مشتری و زحل مسیر یکطرفهای به سمت فضای میانستارهای در پیش گرفت و اکنون پس از نزدیک به نیم قرن، همچنان فعال است. این کاوشگر با وجود عبور از مناطق بسیار سرد و پرتابشخورده مرزی منظومه شمسی، توانسته عملکرد خود را حفظ کند و ناسا اعلام کرده که قصد دارد تا پایان عمر منبع انرژی هستهای آن این فعالیت ادامه یابد.
همزمان با وویجر ۱، وویجر ۲ نیز در مسیر خروج از منظومه شمسی قرار دارد و فاصله آن از زمین کمتر از وویجر ۱ است. بر اساس اعلام ناسا وویجر ۱ در حال حاضر حدود ۱۵.۷ میلیارد مایل (۲۵.۳ میلیارد کیلومتر) از زمین فاصله دارد و ارسال یک پیام به آن حدود ۲۳ ساعت و ۳۲ دقیقه طول میکشد. پیشبینی میشود که در ۱۵ نوامبر ۲۰۲۶، فاصله آن از زمین به ۱۶.۱ میلیارد مایل (۲۵.۹ میلیارد کیلومتر) برسد و مدت زمان ارسال یک سیگنال به آن دقیقا به ۲۴ ساعت افزایش یابد. در همین زمان وویجر ۲ حدود ۱۹.۵ ساعت نوری از زمین فاصله خواهد داشت.
با وجود این فاصلههای شگفتانگیز هر دو کاوشگر هنوز از طریق شبکه پیگیری اعماق فضا ناسا (Deep Space Network) با مرکز کنترل در زمین در ارتباط هستند. اما چالش اصلی این است که از اواخر سال آینده هر فرمان ارسالشده به وویجر ۱ حدود دو روز زمان لازم دارد تا حتی تایید دریافت شود. این موضوع، مدیریت و نگهداری کاوشگر دوردست را به فرآیندی کند و پرتنش برای مهندسان ناسا تبدیل میکند.
این رویداد بار دیگر اهمیت و قابلیتهای خارقالعاده فضاپیماهای خودران و فناوری ارتباطات در فواصل عظیم کیهانی را به نمایش میگذارد و یادآوری میکند که حتی سریعترین سرعت ممکن در جهان هم در برابر وسعت فضا، محدودیت خود را دارد.