طراحی نظام حکمرانی داده کشور مبتنی بر انتظارات دولت و بخش خصوصی

به گزارش مجله خبری نگار، نظام حکمرانی داده از جمله موضوعاتی است که با آغاز به کار دولت سیزدهم مورد توجه قرار گرفت؛ در واقع حکمرانی داده ازجمله مواردی بود که در سال ۱۴۰۰ در برنامه پیشنهادی وزیر ارتباطات برای تصدی سمت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت سیزدهم منتشر شد.

به صورت کلی نظام حکمرانی داده شامل موضوعاتی مانند انبارش، پردازش، تبادل، به اشتراک گذاری، تنظیم‌گری، بهره‌برداری، امنیت، مالکیت، حریم خصوصی، طبقه بندی داده‌ها و کلان داده‌ها است که طی آن سازمان فناوری اطلاعات ایران به عنوان متولی و ۹ دستگاه دیگر به عنوان همکار در نظر گرفته شده‌اند که البته با توجه به شناختی که از حوزه وجود دارد از برخی دستگاه‌های دیگر با هدف شناخت مشکلات و مسائل این حوزه نیز دعوت به همکاری شده است.

تحکیم و تقویت حکمرانی فضای مجازی، قاعده‌مندسازی دسترسی به داده‌ها، بهینه‌سازی و افزایش کارآمدی نظام تصمیم‌گیری کشور، ارتقای سطح هوشمندی در تصمیم‌گیری نظام‌های ملی کشور و مواردی از این قبیل، اهدافی هستند که در سند راهبردی کشور در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفته‌اند و ریشه آن‌ها در نظام حکمرانی داده کشور گنجانده شده است؛ بنابراین به دلیل اهمیت این موضوع چندی پیش مجلس تکلیفی را به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای تهیه برنامه عملیاتی استقرار نظام حکمرانی داده محول کرده است. بر اساس بند پ ماده ۱۰۷ لایحه برنامه هفتم توسعه، برنامه عملیاتی استقرار و پیاده سازی چرخه هوشمندسازی، اصلاح فرایند‌ها و استقرار نظام حکمرانی داده مبنا را ظرف یکسال از لازم الاجرا شدن این قانون تهیه کرده و به مرحله اجرا در آورند.

در این راستا به تازگی حامد منکرسی- معاون سیاست‌گذاری و اعتباربخشی سازمان فناوری اطلاعات ایران- در حاشیه برگزاری بیست‌و چهارمین نمایشگاه تلکام- به تبیین مفهوم نظام حکمرانی داده پرداخت و اظهار کرد: نظام حکمرانی داده به عموم رویه‌ها، فرآیندها، سیاست‌ها و هنجار‌های مرتبط با داده گفته می‌شود که برای اطمینان از کیفیت، صحت و امنیت داده‌ها انجام می‌شود.

وی عدم شفافیت اختیارات حاکمیت و بخش خصوصی و نیز ورود غیرنظام‌مند دولت به حوزه کسب و کار‌ها را از جمله چالش‌های نظام داده کشور دانست و گفت: سازمان فناوری اطلاعات ضمن پیگیری تدوین نظام حکمرانی داده با هدف شفاف‌سازی انواع داده‌ها و نقش‌ها، حقوق و مسولیت‌های هریک از ذینفعان، متولی پایگاه داده‌های باز کشور نیز هست که به زودی نسخه جدیدی از این پایگاه داده را برای استفاده عموم ذینفعان به اشتراک خواهد گذاشت.

منکرسی از بروز مشکلات و چالش‌هایی یاد کرد که کسب و کار‌ها در استفاده از داده‌های دولتی با آن مواجه هستند و تشریح کرد: در حال حاضر تبادل داده میان کسب و کار‌ها و دولت دارای ضعف‌هایی است که برای حل آن پیشنهاد می‌شود، کارگروهی نظیر کارگروه تعامل‌پذیری دولت الکترونیکی برای کسب و کار‌ها ایجاد شود تا با ایجاد بازارگاه داده به تسهیل امور کسب و کار‌ها کمک کند.

معاون سیاستگذاری و اعتباربخشی درباره نتایج حاصله از تجربه‌نگاری سایر کشور‌ها در حوزه نظام حکمرانی داده تصریح کرد: سازمان فناوری اطلاعات ایران با همکاری دانشگاه علم و صنعت، مطالعات تطبیقی در وضعیت نظام حکمرانی داده در ۱۱ کشور جهان نظیر آمریکا، استرالیا، کانادا، روسیه، چین، روسیه، اتحادیه اروپا، امارات و ... انجام داده است. نتایج به دست آمده نشان داد، کره جنوبی با نگاه به مدل‌های غربی و با تمرکز بر توسعه محصولات و توانمندی‌های بومی توانسته است جایگاه ۱۵ را در میان کشور‌های جهان در حوزه نظام حکمرانی داده کسب کند. از این روی، کره جنوبی می‌تواند الگوی مناسبی برای نظام حکمرانی داده در کشور باشد.

در انتهای این نشست فرایند تدوین سند نظام حکمرانی داده به عنوان یکی از ۳۹ سند ذیل سند راهبردی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی تشریح شد. سازمان فناوری اطلاعات ایران متولی تدوین این سند بوده است که با همکاری دانشگاه علم و صنعت ایران و مشارکت بیش از ۲۰ دستگاه دولتی و نهاد‌های صنفی انجام پذیرفته است.

بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی مخابرات، فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال (تلکام) ازشنبه ۲ لغایت ۵ دی‌ماه در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی درحال برگزاری است.