بورس؛ جامانده بازار‌ها

به گزارش مجله خبری نگار/وطن‌امروز: اکثر قریب به اتفاق کارشناسان بازار سرمایه در آخرین روز‌های فعالیت این بازار در سال ۱۴۰۱ بر این باور بودند با توجه به وضعیت اقتصادی کشور، بورس محلی مناسب برای سرمایه‌گذاران در سال ۱۴۰۲ خواهد بود؛ مضاف بر اینکه معتقد بودند تحت تأثیر وجود ارزندگی در قیمت سهام شرکت‌ها، این احتمال وجود دارد سهامداران بتوانند به شرط نگاه بلندمدت به این بازار، بازدهی معقول و قابل توجهی را از بازار سرمایه در مقایسه با دیگر بازار‌های مالی کسب کنند، اما شک و تردید سهامداران نسبت به بازار سهام باعث شد با وجود پیش‌بینی اکثر کارشناسان مبنی بر وجود آینده‌ای روشن پیش روی این بازار، سرمایه‌گذاران خرد از ورود نقدینگی به این بازار دوری کنند و همین امر منجر شد در روز‌های پایانی سال ۱۴۰۱ معاملات بورس کم‌رونق شود و ارزش معاملات این بازار کاهش یابد. با این حال کارشناسان پیش‌بینی کردند که در سال ۱۴۰۲ بازار سرمایه در میان‌مدت و بلندمدت روند خوب و رو به بالایی خواهد داشت. به هر حال بازار سهام با وجود تمام افت‌هایی که طی سال ۱۴۰۱ تجربه کرد، اما بازدهی ۴۳ درصدی در مجموع سال را به ثبت رساند.

*آغاز بهاری بورس

پنجم فروردین ۱۴۰۲ نخستین روز معاملاتی بازار سرمایه در سال جدید بود. فعالان بازار سهام امیدوار بودند سال جدید بورس وضع خوبی داشته باشد. اگرچه طولانی شدن تعطیلات بین ۲ روز معاملاتی یعنی ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ تا ۵ فروردین ۱۴۰۲ معمولا باعث می‌شود اثرات مثبت پایان سال کمتر به بازار سال جدید کشیده شود، اما دید مثبتی که فعالان بازار سهام به سال ۱۴۰۲ داشتند، نوید یک بازار صعودی در نخستین روز معاملاتی سال ۱۴۰۲ را می‌داد. البته ناگفته نماند که همیشه در روز‌های معاملاتی نیمه اول فروردین معمولا حجم و ارزش معاملات کم است. با وجود این در پایان نخستین هفته معاملاتی بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ شاخص کل بورس تهران نسبت به پایان اسفند یک کانال بالا آمد. در واقع در حالی که در انتهای اسفند شاخص به کانال ۱.۹ میلیونی صعود کرده بود، در نخستین روز‌های سال جدید به کانال ۲ میلیونی رشد کرد.

در پایان هفته سوم فروردین نیز شاخص کل بورس با افزایش ۱۸,۳۵۷ واحدی به سطح ۲ میلیون و ۱۳۷ هزار واحدی و شاخص کل هم‌وزن نیز با افزایش ۱۳,۳۳۴ واحدی به سطح ۶۵۱ هزار واحد رسید. معاملات بورس، اما در آخرین روز معاملاتی هفته چهارم فروردین در حالی انجام شد که نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با افت ۱۰ هزار و ۳۸۵ واحدی - معادل ۰.۵ درصد این شاخص - رو‌به‌رو شد. بازار سرمایه در حالی فروردین ۱۴۰۲ را به پایان رساند که معاملات این بازار در ۳۰ فروردین در شرایطی رقم خورد که نماگر اصلی بازار سرمایه با افت هزار و ۳۰۴ واحدی - معادل ۰.۱ درصد این شاخص - رو‌به‌رو شد. به این ترتیب شاخص کل در پایان معاملات این روز در سطح ۲ میلیون و ۳۲۴ هزار واحدی ایستاد. تحلیل شاخص بورس در فروردین امسال نشان می‌دهد که به طور کلی در این ماه شاخص کل بورس نسبت به اسفندماه سال ۱۴۰۱ رشد چشمگیری را ثبت کرد.

*اردیبهشت صعودی بازار سرمایه

با ورود به دومین ماه از سال ۱۴۰۲ بازار سهام نخستین هفته فعالیت خود را با صعود پشت سر گذاشت و با وجود اینکه تنها سه روز معاملاتی داشت، اما ارزش معاملات خرد در سطوح بالا حفظ شد. بازار سهام در حالی نخستین هفته اردیبهشت را به پایان رساند که تمامی شاخص‌های بازار رشد هفتگی را ثبت کردند. در همین حال حضور پررونق معامله‌گران، ارزش معاملات خرد را در سطوح بالا حفظ کرد تا نشانه روشنی از خروج قطعی بازار سهام از رکود باشد. این هفته شاخص کل بورس بازدهی ۱.۷۵ درصدی را ثبت کرد و از ۲ میلیون و ۳۲۴ هزار و ۱۳۲ واحد در لحظه نخست معاملات هفته، به ۲ میلیون و ۳۶۵ هزار و ۲۸۸ واحد در آخرین ساعت معاملات رسید و در نهایت، هفته موفقیت‌آمیزی را پشت سر گذاشت. شاخص بورس هفته دوم اردیبهشت را نیز در حالی به پایان رساند که شاخص کل بورس با کاهش ۳,۶۵۱ واحدی به سطح ۲ میلیون و ۵۱۴ هزار واحد رسید. نگاهی به آمار و ارقام پایانی دادوستد‌های هفته دوم اردیبهشت بورس نشان می‌دهد با وجود افت اندک شاخص کل، اما ارزش معاملات خرد توانست با عبور از سطح ۲۳ هزار میلیارد تومانی، رکورد ۲ ساله خود را بشکند.

در آخرین روز معاملاتی هفته سوم اردیبهشت پس از یک تنفس مصنوعی شاخص کل که در میانه هفته رقم خورد، امید‌ها به پایان اصلاح بورس زنده شد، اما شاخص کل در این تاریخ هم روی قرمز خود را به سهامداران نشان داد. همین امر سبب شد بار دیگر ترس از ریزش بازار سهام در دل بورسی‌ها زنده شود. به عبارت دیگر در پایان هفته سوم اردیبهشت بازار سهم روند نزولی خود را در پیش گرفت و شاخص کل به سطح ۲ میلیون و ۲۲۷ هزار واحد رسید. کارشناسان در رابطه با اصلاح یا ریزش شاخص، معتقد بودند شاخص با در پیش گرفتن استراتژی پول‌بک به سقف تاریخی سال ۹۹ قصد کاهش ارتفاع را دارد، بنابراین با وجود سنگینی اصلاح بورس، روز‌های سرخ بازار سهام اجتناب‌ناپذیر است.

آخرین هفته اردیبهشت و در واقع آخرین روز معاملاتی هفته چهارم، بورس در حالی کار خود را آغاز کرد که شاخص کل بورس با رشد ۱۹ هزار و ۹۶۹ هزار واحدی به ۲ میلیون و ۳۲۱ هزار واحد رسید. به این ترتیب پس از روز‌های اصلاحی بازار سهام در هفته ماقبل، شاخص کل توانست در ۳ روز متوالی سبز رنگ و از عرضه‌های سنگین خارج شود. به اعتقاد کارشناسان بورس، در پایان اردیبهشت بالاخره از فاز عرضه هیجانی خود فاصله گرفت و نماگر‌های بازار سرمایه در معاملات توانستند گامی مثبت بردارند.

*حرکت کند شاخص در خردادماه

هفته نخست خرداد سال جاری، تنها ۳ روز معاملاتی برای بازار سرمایه رقم خورد. شاخص کل در این ۳ روز ابتدایی خرداد توانست روند صعودی خود را ادامه دهد و به این ترتیب نماگر اصلی بازار سهام ۱۵ هزار واحد دیگر به ارتفاع خود افزود. تحلیل‌ها نشان می‌دهد بازار سهام در ابتدای معاملات تحت تاثیر تقاضای نسبی خریداران، تا ۰.۹۲ درصد بالا رفت، اما رفته‌رفته با شروع فاز دوم معاملات، این نماگر اندکی پایین آمد و در سطح ۲ میلیون و ۳۴۵ هزار واحد در سومین روز از نخستین هفته خردادماه به کار خود خاتمه داد.

معاملات بورس در دومین هفته خرداد در حالی آغاز شد که از همان دقایق ابتدایی، بازار سهام با عرضه‌های سنگین از سوی فروشندگان روبه‌رو بود. همین امر سبب شد عموم نماد‌ها در نقشه بازار سهام، رنگ سرخ به خود بگیرند و از ارزش پرتفوی اهالی بازار سرمایه بکاهند. این در حالی است که اواسط هفته بازار سهام به معامله‌گران روی خوش نشان داد. به این ترتیب شاخص کل بورس با ۱۸ هزار واحد رشد روبه‌رو شد تا اینکه در آخرین روز از هفته دوم خرداد بازار سرمایه با افت قیمت سهام روبه‌رو شد و بیش از ۱۷ هزار واحد عقب نشست. به این ترتیب بازار سهام با ریزش دسته‌جمعی نماد‌های بزرگ و کوچک روبه‌رو شد و شاخص کل در پله ۲ میلیون و ۲۷۱ هزار واحدی قرار گرفت.

معامله‌گران بازار بورس در پایان هفته سوم خرداد و پس از رشد شاخص کل در میانه هفته، شاهد نزول اندک این نماگر بودند، چراکه برآیند معاملات بورس سبب شد تا نماگر اصلی بازار سهام حدود هزار و ۱۰۰ واحد معادل ۰.۰۵ درصد افت کند و به ارتفاع ۲ میلیون و ۲۸۸ هزار واحد بازگردد. آخرین روز معاملاتی هفته در حالی پایان یافت که شاخص کل باز هم به دنبال دلار حرکت کرد و پس از نزول سه روزه، در ۲ روز متوالی افزایش ارتفاع داد. به طوری که با نزدیک شدن دلار به کریدور ۵۰ هزار تومان، شاخص کل نیز به کانال ۲.۲ میلیون واحدی نزدیک شد. در پایان هفته چهارم شاخص کل در ارتفاع ۲ میلیون و ۱۸۲ هزار واحدی به کار خود خاتمه داد.

نماگر اصلی تالار شیشه‌ای نیز با افزایش ۲۶ هزار و ۹۰۹ واحدی که معادل ۱.۲۵ درصد این شاخص است، رو‌به‌رو شد. تثبیت نرخ دلار در کانال ۴۹ هزار تومانی سبب شد رشد شاخص کل، چشمگیرتر از روز‌های گذشته باشد. ۳ ماهه نخست امسال در حالی به پایان رسید که معاملات بورس در آخرین روز از بهار ۱۴۰۲ به گونه‌ای پایان یافت که نماگر‌های بازار سرمایه افزایشی بودند. هرچند صعود شاخص‌های بورس، آنطور که باید و شاید قدرتمند نبود. معاملات بورس در ۳۱ خردادماه سال جاری در حالی انجام شد که شاخص کل در سطح ۲ میلیون و ۱۷۳ هزار واحدی ایستاد. به طوری که نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با افزایش ۶ هزار و ۹۴۰ واحدی که معادل ۰.۳۲ درصد این شاخص است، مواجه شد.

*بازار سرخ تابستان

تابستان امسال، بازار سرمایه کار خود را نزولی آغاز کرد و در پایان نخستین هفته از تیرماه سرخپوش شد. به گفته کارشناسان بازار سرمایه، این اتفاق به دنبال افشای تصمیم دولت برای افزایش ۲ هزار تومانی نرخ خوراک پتروشیمی‌ها شدت گرفت تا جایی که ۲ گروه فرآورده‌های نفتی و محصولات شیمیایی در راس گروه‌های قرمز بازار قرار گرفتند. بورس از یک سو اهرم قیمت دلار را از دست داد و به دلیل روند کاهشی آن، توان رشد دوباره را نداشت و از سوی دیگر هر روز با تصمیمات خلق‌الساعه روبه‌رو شد. از جمله زمانی که گفته شد رشد نرخ دلار فرآورده‌های ویژه نفتی قرار است با قیمت حواله مرکز مبادله یعنی حدود ۳۸ هزار تومان محاسبه شود و دیگر قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان نیمایی در این موضوع، محلی از اعراب ندارد. این خبر سیگنال مثبتی برای بازار سهام بود، اما به دنبال فشار‌های انجمن قیر، این تصمیم تنها یک روز دوام آورد و به سرعت ملغی شد. یا انتشار نامه محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور درباره افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها از ۵ هزار تومان به ۷ هزار تومان که حاشیه‌ساز شد. این خبر موج ریزشی جدیدی را در بازار سهام ایجاد کرد به نحوی که بازار رشد خفیف روز‌های نخست هفته را به آسانی از دست داد و دوباره نزولی شد.

این روند تا اواسط هفته دوم تیرماه ادامه داشت تا اینکه بورس در آخرین روز هفته دوم تیرماه در حالی کار خود را آغاز کرد که شاخص کل بورس با افزایش ۱۸ هزار و ۶۹۴ واحدی روی کانال ۲ میلیون و ۲۰۲ هزار و ۱۰۰ واحد آرام گرفت.

اما معاملات بازار سرمایه در شروع هفته سوم تیرماه به نحوی رقم خورد که روند صعودی هفته ماقبل آن متوقف و برآیند معاملات سبب از دست رفتن کانال ۲.۲ میلیون واحدی شد. به گفته کارشناسان و تحلیلگران بازار سرمایه، از آنجا که در هفته‌های منتهی به تیرماه نوسان قابل توجهی در بازار‌های خودرو، دلار و مسکن دیده نشد، لذا می‌توان گفت نزول بورس در آغاز هفته سوم تیرماه هم به دنبال صعود هفته ماقبل شاخص‌های بازار سهام بود.

به هر حال هفته سوم تیرماه در حالی به پایان رسید که سهام بسیاری از شرکت‌ها با کاهش قیمت روبه‌رو شد. این روند در پایان بورس، سبب از دست رفتن کانال ۲.۱ میلیون واحدی شد به طوری که شاخص کل سقوط آزادی با ارتفاع حدود ۵۷ هزار واحدی را تجربه کرد، اما این روند چندان ادامه پیدا نکرد و شاخص کل بورس در شروع معاملات آخرین روز از آخرین هفته تیرماه با رشد ۸۹۲۸ واحدی، به ۲ میلیون و ۹ هزار واحد رسید. در پایان معاملات نیز در نهایت با رشد بیش از ۱۶ هزار واحدی مواجه شد.

*ادامه روند کاهشی در مرداد

بازار سرمایه در نخستین روز از مردادماه سال جاری در حالی کار خود را آغاز کرد که شاخص کل بورس با کاهش ۶ هزار و ۱۹۵ واحدی به سطح یک میلیون و ۹۷۶ واحد رسید و این روند را تا پایان هفته نخست مرداد ادامه داد. به این ترتیب هفته نخست مرداد در حالی به پایان رسید که شاخص کل تمایلی به تثبیت در بالای کانال ۲ میلیون واحد را نداشت. به عبارت دیگر معاملات بورس در این بازه زمانی در حالی رقم خورد که نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با افت هزار و ۳۳۵ واحدی که معادل ۰.۰۷ درصد شاخص کل بود روبه‌رو شد. در نهایت شاخص کل در پایان معاملات هفته نخست مردادماه در سطح ۲ میلیون واحدی ایستاد. بررسی آمار مالکیت افراد حقیقی حکایت از خروج سرمایه حقیقی‌ها از بازار سهام داشت. شاخص ورود و خروج سرمایه در پایان این روز، خبر از خروج ۸۶ میلیارد تومانی پول از سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی می‌داد.

هفته سوم مرداد بازار‌های مالی در روند کاهشی قرار داشتند، اما بازار سهام توانست با بازدهی مثبت بسته شود. بازار‌های مالی با سیاست‌های بانک مرکزی در بیشتر روز‌های هفته کاهش قیمت داشت و سکه پرچمدار بیشترین کاهش قیمت در بازار‌های مالی بود. اما معاملات سومین هفته مردادماه به گونه‌ای رقم خورد که پورتفوی سهامداران را تا حدودی بزرگ‌تر کرد، چرا که شاخص‌های بورسی طی این هفته، به دنبال رشد قیمت دلار توانستند بر ارتفاع خود بیفزایند به طوری که شاخص کل در این هفته توانست با رشد ۲.۱۷ درصدی از ارتفاع یک میلیون و ۹۹۳ هزار واحد به ۲ میلیون و ۳۶ هزار واحد برسد. با این حال سهام شرکت‌های کوچک بازار مانند شرکت‌های بزرگ مورد استقبال نبودند، چرا که شاخص هم‌وزن در معاملات این هفته بازار سرمایه ۱.۰۲ درصد رشد کرد و از تراز ۷۰۵ هزار و ۹۱۷ واحد به ارتفاع ۷۱۳ هزار و ۱۴۸ واحد رسید.

نگاهی به معاملات آخرین روز از هفته چهارم مرداد نشان می‌دهد بورس به دنبال بهانه‌ای برای ریزش بیشتر بوده و حتی برخی اخبار آنچنان که عموم تصور می‌کردند روی بورس تاثیری نگذاشته است، اما ترس ناشی از ریزش‌های سنگین در دل سهامداران وجود داشت و اجازه نمی‌داد بازار سهام راه خودش را برود. به این ترتیب معاملات بورس در پایان هفته چهارم مردادماه به گونه‌ای بسته شد که شاخص کل، باز هم مثل همیشه راه کاهش ارتفاع را در پیش گرفت به طوری که نماگر اصلی تالار شیشه‌ای با افت ۴ هزار و ۴۹۷ واحدی که معادل ۰.۲۳ درصد این شاخص است، روبه‌رو شد. بر این اساس شاخص کل در پایان معاملات در سطح یک میلیون و ۹۷۳ هزار واحدی ایستاد.

به این ترتیب بازار سهام در حالی معاملات مردادماه را به پایان رساند که شاخص کل ریزشی بود و ارزش و حجم معاملات نیز به کمترین میزان خود طی ماه‌های اخیر رسید. برخی فعالان بازار از ایجاد حباب منفی در بورس خبر دادند و رکود بورس را کمی عجیب دانستند به طوری که گویا بازار سهام شاهد معاملات سراسر رانتی است. در دقایق ابتدایی معاملات آخرین روز مردادماه بازار منفی، اما نسبتا متعادل دنبال می‌شد و ناگهان سهم‌های خودرویی با رنج منفی روبه‌رو شدند و حتی نوسان منفی آن‌ها به ۵ رسید.

*بازدهی ۸.۲ درصدی بازار در شهریور

در شهریورماه و پس از شایعاتی مبنی بر آزادسازی قیمت خودرو، بازار سرمایه روند صعودی در پیش گرفت به طوری که شاخص کل در پایان معاملات روز ۴ شهریور با لیدری خودرویی‌ها توانست جهش بزرگی را به ثبت برساند. گفته‌های وزیر صمت نیز در جهت‌گیری بازار سرمایه بی‌تاثیر نبود؛ عباس علی‌آبادی در گفت‌وگویی مدعی شد امکان توقف تولید در صورت ادامه یافتن قیمت‌گذاری دستوری وجود دارد. به هر حال شاخص کل بورس در نخستین روز از نخستین هفته شهریور با رشد ۳ هزار و ۷۳۱ واحدی در ارتفاع یک میلیون و ۹۵۰ هزار و ۳۲۵ واحدی قرار گرفت.

شاخص بورس در هفته دوم شهریور تحت تاثیر اخبار حذف ارز نیمایی قرار گرفت و روزگار خوش پتروشیمی‌ها، اوضاع و احوال کلیت بازار را خوب کرد به طوری که شاخص‌های بورسی در پایان هفته دوم توانستند بر ارتفاع خود بیفزایند و پرتفوی اهالی سرمایه را سبز کنند. در واقع معاملات بورس به نحوی رقم خورد که شاخص کل با رشد ۱۴ هزار و ۸۴۰ واحدی که معادل ۰.۶۹ درصد این شاخص است روبه‌رو شد. بر این اساس شاخص کل در پایان معاملات ۱۴ شهریور در سطح ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار واحدی ایستاد.

اما چرخ معاملاتی بازار سرمایه در ابتدای هفته سوم شهریور برگشت و روند صعودی ۲ هفته‌ای بازار سرمایه به اتمام رسید و شاخص‌های بورسی با کاهش ارتفاع شدیدی روبه‌رو شدند به طوری که شاخص کل حدود یک درصد و شاخص هموزن ۱.۳۲ درصد افت کرد. در ابتدای هفته سوم شهریورماه و در حالی که معاملات میدان فردوسی خبر از رشد قیمت دلار می‌داد، بازار سرمایه در کمال ناباوری پس از صعود حدود ۱۵ روزه خود گارد نزولی گرفت. در رسانه‌ها نیز خبر خاصی که بازار را منفی کند وجود نداشت.

کارشناسان معتقدند این روند نزولی را می‌توان تا حدودی به افزایش قیمت خودرو مرتبط دانست. به این ترتیب می‌توان گفت با احتمال مطرح شده، پول از بورس خارج و وارد بازار خودرو شده است. بر اساس آمار‌ها معاملات بورس در ابتدای هفته سوم شهریور به نحوی رقم خورد که شاخص کل پس از چند روز افزایش ارتفاع بالاخره به روند صعودی خود پایان داد به طوری که در پایان روز معاملاتی، شاخص کل، با ریزش ۲۱ هزار و ۳۰۸ واحدی که معادل ۰.۹۹ درصد این شاخص است روبه‌رو شد. بر این اساس شاخص کل در پایان معاملات در سطح ۲ میلیون و ۱۲۹ هزار واحدی قرار گرفت.

هفته چهارم بازار سرمایه در حالی به پایان رسید که شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات روز چهارشنبه، ۲۲ شهریور با ۳۰۸ واحد کاهش در ارتفاع ۲ میلیون و ۱۲۶ هزار واحدی ایستاد. اما در آخرین روز از شهریورماه سال جاری با ایستادن شاخص بورس در سطح ۲ میلیون و ۱۲۱ هزار و ۱۸۸ واحدی، بازدهی بورس در شهریور به مثبت ۹.۴۴ درصد رسید. شاخص کل در این ماه ۷ روز نزولی را پشت سر گذاشت و در ۱۲ روز صعود کرد و افزایش تراز ۱۸۲ هزار و ۹۶۳ واحدی را تجربه کرد.

به این ترتیب بورس در ۶ ماه نخست سال جاری ۸.۲ درصد برای سهامداران بازدهی داشت.