الجولانی در روسیه؛ بازتعریف روابط دمشق-مسکو و تأمل درباره تهران

به گزارش مجله خبری نگار،روزنامه چاپ لندن در گزارشی درباره سفر اخیر «احمد الشرع» معروف به «ابو محمد الجولانی» که خود را رئیس‌جمهور موقت سوریه می‌خواند، نوشت: به دور از مقایسه میان احمد الشرع و «بشار اسد»، در خصوص سفر الشرع به مسکو، نشانه‌های این سفر فراتر از روابط شخصی است. تاریخ روابط میان رؤسای اتحاد جماهیر شوروی سابق و سوریه و نیز میان «ولادیمیر پوتین» و بشار اسد نشان می‌دهد که مسکو به شدت نیازمند دستیابی به تأثیر در سوریه و کنترل دسترسی به آب‌های گرم دریای مدیترانه است. استقبال پوتین از الشرع در روز چهارشنبه گذشته نشان داد که روسیه آماده است رویکردی مشابه «پادشاهی رفت و پادشاهی دیگر آمد» در قبال سوریه اتخاذ کند.

العربی‌الجدید با اشاره به این موضوع که «الجولانی با روس‌ها بر اساس منافع متقابل تعامل کرد»، نوشت: پوتین از جهت‌گیری به سوریه برای مقابله با تکفیری‌ها به منظور جلوگیری از بازگشت آنها به روسیه در سال ۲۰۱۵، به استقبال از شخصیتی که زمانی علیه روسیه در جبهه‌های ادلب سوریه جنگیده بود، تغییر موضع داد. این اقدام روسیه در واقع تلاشی است برای بازگشت به ریشه‌ها و تعمیق تفاهم دمشق-مسکو که در سال ۱۹۷۱ منجر به استقرار پایگاه نظامی دریایی شوروی در ساحل سوریه شد و روسیه آن را به ارث برده است.

طبق این گزارش، در مقابل، الشرع با چراغ سبز کشور‌های عربی و آمریکا و در ارتباط با همکاری‌های اقتصادی و اجتماعی، در‌های خود را به روی روسیه باز کرده است. جایگاه روسیه در سوریه تا زمانی که امکان حضور ترکیه، آمریکا و کشور‌های عربی محفوظ باشد، همچنان غیرقابل جایگزینی است.

در ادامه این گزارش آمده است: برای درک کامل واقعیت، باید پذیرفت که برخی منافع قابل چشم‌پوشی یا جایگزینی سریع نیستند و نیاز به رویکرد متفاوتی برای بازتعریف روابط دارند، همان‌طور که در روابط مسکو-دمشق مشهود است. این امر به معنای توجیه اقدامات نیست. سوریه جدید به عنوان مثال، به حاکمیت کامل اوکراین بر کریمه اعتراف دارد، در حالی که سوریه تحت بشار اسد بیشتر تحت نفوذ روسیه قرار داشت.

العربی الجدید نوشته «دیدار پوتین و الشرع به این معنا نیست که پوتین همان قدرت ۲۰۱۵ را دارد یا الشرع فاقد اختیار است، بلکه نشان می‌دهد که آشفتگی در روابط سوریه-روسیه همواره با تاریخچه روابط این دو کشور همخوانی ندارد».

این روزنامه چاپ لندن در ادامه نوشته است که «الشرع با پرسشی مشخص مواجه است: آیا پس از روسیه به ایران سفر خواهد کرد؟ اگر چنین کند، بر چه اساس؟ و این بازدید چه تاثیری بر گروه‌های مقاومت در منطقه، به‌ویژه حزب‌الله که دمشق ارتباط مستقیم با آن ندارد، خواهد داشت؟»

العربی الجدید با بیان اینکه «روابط ایران و سوریه متفاوت از روابط دمشق و روسیه است»، ادعا کرد: ایران از طریق حضور مستقیم و حمایت از متحدانش در جنگ سوریه، سعی در تعمیم ایدئولوژی خود بر سوریه دارد و این امر ابعاد ایدئولوژیک دارد نه صرفاً منافع ژئوپلیتیک. هرگونه رابطه سوریه با ایران موجب واکنش کشور‌های عربی، ترکیه و مهم‌تر از همه آمریکا خواهد شد که از الجولانی حمایت می‌کند.

پیش از این، «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در یک کنفرانس خبری و در پاسخ به سوال ایسنا در ارتباط با روابط ایران و سوریه گفته بود: موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سوریه، به‌ویژه پس از تحولات مرتبط با تغییرات سیاسی در این کشور، بار‌ها به‌صورت شفاف اعلام شده است. تأکید ما همواره بر احترام به یکپارچگی سرزمینی، حفظ حاکمیت ملی سوریه بوده است و بر این موضوع تأکید کرده‌ایم که سوریه باید بتواند از خود در برابر اشغالگری و تجاوزات مستمر رژیم صهیونیستی دفاع کند. این موضع کاملاً روشن و اصولی ماست. آینده سوریه باید بدون هرگونه دخالت و مداخله خارجی، توسط مردم این کشور تعیین و تضمین شود.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران خاطرنشان کرد: در خصوص روابط دوجانبه نیز تأکید کرده‌ایم که در این زمینه تعجیلی نداریم. در عین حال که جمهوری اسلامی ایران آماده تعامل با همه کشور‌های منطقه است، معتقد است که ثبات و امنیت در سوریه، لازمه ثبات و امنیت در کل منطقه است. ما تحولات سوریه را با دقت رصد می‌کنیم و معتقدیم تصمیم‌گیری درباره نحوه تعامل سوریه با دیگر کشور‌ها از جمله کشور‌های منطقه، بر عهده حاکمان و مسئولان سوریه است.