بومی‌سازی فناوری‌های پایه درمان ناباروری؛ راهبرد اساسی جهاد دانشگاهی قم

به گزارش مجله خبری نگار،دکتر راحیل جنتی‌فر، در گفت‌و‌گو اظهار کرد: مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی قم از سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را آغاز کرد و به طور رسمی در سال ۱۳۸۸ خدمات تشخیصی و درمانی خود را ارائه کرد. در ابتدا خدمات IVF، تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم و تزریق داخل رحمی (IUI) در این مرکز انجام می‌شد، اما امروزه پس از گذشت چندین سال، طیف گسترده‌ای از خدمات پیشرفته در زمینه ناباروری ارائه می‌شود.

عضو هیئت علمی گروه پژوهشی بیولوژی تولیدمثل جهاد دانشگاهی قم افزود: از جمله مهم‌ترین خدمات تخصصی این مرکز، تشخیص ناهنجاری‌های ژنتیکی جنین قبل از تولد است که در این روش، جنین‌ها قبل از انتقال به رحم، از لحاظ ژنتیکی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و جنین‌های سالم انتخاب و منتقل می‌شوند و در این زمینه موفقیت‌های بارداری بسیار خوبی داشتیم، همچنین در حوزه فریز تخمک، اسپرم و جنین به صورت گسترده فعالیت می‌کنیم؛ این خدمات به افرادی که به دلیل شرایط خاص، مانند ابتلا به سرطان در شرایط فعلی قادر به بارداری نیستند، فرصت حفظ ذخیره باروری را می‌دهد.

جنتی‌فر درباره چالش‌های پیش‌رو مانند تحریم و نوسانات ارز، ادامه داد: با توجه به تحریم‌های گسترده و مشکلات وارداتی، تمام تلاش خود را به کار بستیم تا با دستیابی به دانش فنی تولید محصولات داخلی، از وابستگی به واردات کاسته و امنیت تأمین مواد را تضمین کنیم، به عنوان مثال، به دانش فنی تولید روغن محیط مینرال، محیط فریز و ذوب جنین و محیط فریز و ذوب اسپرم دست یافتیم، همچنین در زمینه تشخیص کمبود پروتامین در اسپرم، کیت‌های تشخیصی داخلی نیز اقداماتی انجام شده است.

وی اضافه کرد: امیدواریم با اخذ مجوز‌های لازم از سازمان غذا و دارو، بتوانیم این محصولات را تولید و با قیمت‌های مناسب در اختیار بیماران قرار دهیم، در واقع این اقدام نه تنها هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه امنیت تأمین مواد را در بلندمدت تضمین می‌کند. در گروه پژوهشی بیولوژی تولید مثل، طرح‌های جدیدی تعریف شده است که بر بهبود کیفیت جنین و افزایش موفقیت بارداری متمرکز هستند.

جنتی‌فر عنوان کرد: یکی از این طرح‌ها، انتقال سیتوپلاسم و میتوکندری از تخمک‌های سالم به تخمک‌های ضعیف در زنان بالای ۳۵ تا ۴۰ سال است. هدف این است که با بهبود کیفیت تخمک، کیفیت جنین، بتوان درصد بارداری را افزایش داد، همچنین با استفاده از علم هوش مصنوعی؛ طرح‌هایی در حال پیگیری است که از جمله آن، انتخاب اسپرم با کیفیت بالا و انتخاب بهترین جنین بر اساس تصاویر و ویژگی‌های رشدی با کمک الگوریتم‌های هوش مصنوعی است.

عضو هیئت علمی گروه پژوهشی بیولوژی تولیدمثل جهاد دانشگاهی قم با بیان اینکه در حوزه نانوفناوری نیز پیشرفت‌هایی حاصل شده است، گفت: به عنوان مثال، در یکی از طرح‌های موفق، از نانوذرات طلا برای تشخیص کمبود پروتامین استفاده شد که نتایج بسیار مطلوبی داشت و می‌تواند در آینده به عنوان یک روش تشخیصی سریع، دقیق و کم هزینه مورد استفاده قرار گیرد.

این جنین شناس ادامه داد: همکاری‌های بسیار خوبی بین بخش جنین‌شناسی و گروه پژوهشی بیولوژی تولید مثل جهاد دانشگاهی قم و دانشگاه‌های معتبر داخلی و خارجی برقرار است و طرح‌های مشترکی با دانشگاه‌های علوم پزشکی قم، اراک، تهران و سایر مراکز اجرایی شده است، همچنین، با شرکت‌های تولیدکننده محصولات درمانی نیز همکاری‌ها و طرح‌های مشترکی صورت گرفته است.

وی اضافه کرد: یکی از مهم‌ترین طرح‌های آتی، طراحی میکروفلوئیدیک‌ها برای جداسازی اسپرم در قالب همکاری با دانشگاه صنعتی امیرکبیر است، این دستگاه می‌تواند اسپرم‌های سالم و با کیفیت بالا را از سایر اسپرم‌ها جدا کند. این همکاری‌های بین‌رشته‌ای نه تنها به بهبود خدمات درمانی کمک می‌کنند، بلکه امکان استفاده از دانش رشته‌های مختلف را مانند مهندسی، فیزیک و نانوفناوری در درمان ناباروری را فراهم می‌کنند، همچنین، دانش فنی و تجربیات این مرکز در اختیار دانشگاه‌های دیگر قرار می‌گیرد و از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی، کارگاه‌های تخصصی و راهنمایی پایان‌نامه‌های دانشجویی به توسعه ظرفیت علمی کشور کمک می‌شود.

جنتی‌فر با اشاره به ضعف آگاهی عمومی در رابطه با خدمات مرکز درمان ناباروری قم، گفت: متأسفانه هنوز بسیاری از شهروندان و هموطنان از ظرفیت‌ها و خدمات تخصصی مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی قم اطلاع کامل ندارند. ما در استان قم، تنها مرکزی هستیم که قادر به انجام بررسی سلامت ژنتیکی جنین‌ها قبل از انتقال آن هستیم، همچنین خدماتی مانند بانک فریز تخمک، اسپرم و جنین و فریز بافت تخمدان در آینده را ارائه می‌دهیم.

عضو هیئت علمی گروه پژوهشی بیولوژی تولیدمثل جهاد دانشگاهی قم یادآور شد: اگر بتوانیم سطح آگاهی عمومی را در رابطه با خدمات مرکز درمان ناباروری دانشگاهی افزایش دهیم و اطلاعات بیشتری درباره طرح‌های پژوهشی و خدمات بنیادی این مرکز را در اختیار مردم قرار دهیم، می‌توانیم به بیماران بیشتری به ویژه کسانی که دچار سقط مکرر، شکست در لقاح آزمایشگاهی (IVF)، کاهش ذخیره تخمدان و شکست لانه گزینی جنین هستند، خدمات بهتر و تخصصی‌تری ارائه دهیم.