به گزارش مجله خبری نگار، میکائیل آقاساندیان روز پنجشنبه در این باره به خبرگزاری دولتی تاس افزود: اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حال حاضر سه عضو ناظر دارد: ایران، ازبکستان و کوبا؛ ما مولداوی را از این فهرست کنار میگذاریم.
وی اظهار داشت: در مورد عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به طور خاص، هنوز هیچ درخواستی وجود ندارد.
این مقام وزارت امور خارجه روسیه گفت: در هر صورت، هم وضعیت ناظر و هم عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به رضایت همه کشورهای عضو فعلی دارند که در درجه اول مزایای اقتصادی و اینکه آیا این برای انجمن ادغام مفید خواهد بود را در نظر میگیرند. ما قصد نداریم تنها به خاطر گسترش این اتحادیه، گسترش پیدا کنیم.
آقاساندیان درباره وضعیت ارتباط کشورهای ناظر با اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیز گفت: این کشورها با روند کار این اتحادیه آشنا میشوند و نگاه دقیقتری به مزایا و معایب کار مشترک در این اتحادیه پیدا میکنند و علاوه بر این، تفاهمنامههای دولتی میان این کشورها و اتحادیه تنظیم میشود.
وی افزود: کشورهای ناظر میتوانند در جلسات نهادهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به ویژه شورای عالی اقتصادی اوراسیا و شورای بین دولتی اوراسیا شرکت کنند. آنها میتوانند در این جلسات صحبت کنند و موضع خود را بیان کنند، اما در تصمیمگیری حق رأی ندارند.
مدیر اداره اول کشورهای مستقل مشترکالمنافع وزارت امور خارجه روسیه در عین حال یادآور شد: عضویت ناظر، این کشورها را ملزم به رعایت هنجارها و مقررات جاری در اتحادیه اقتصادی اوراسیا نمیکند و همچنین حقوق یک عضو کامل را اعطا نمیکند؛ بنابراین فعلاً، «پنج» همچنان «پنج» باقی میماند.
اشاره این دیپلمات روس به عضویت پنج کشور بلاروس، قزاقستان، روسیه، قرقیزستان و ارمنستان در اتحادیه اقتصادی اوراسیا است، اتحادیهای که سنگبنای آن سال ۲۰۱۴ میلادی نهاده شد و سپس، مولداوی، ازبکستان، کوبا و ایران به عضویت ناظر این اتحادیه درآمدند.
به نوشته خبرگزاری تاس، در سال ۲۰۱۸، مولداوی به عضویت ناظر اتحادیه اقتصادی اوراسیا درآمده بود، اما پس از به قدرت رسیدن نیروهای طرفدار اروپا در سال ۲۰۲۰ در این کشور، موضع خود را در مورد کشورهای مستقل مشترک المنافع و اتحادیه اقتصادی اوراسیا تغییر داد. پارلمان این کشور چندین توافقنامه امضا شده در چارچوب کشورهای مستقل مشترک المنافع را لغو و رئیسجمهور وقت این کشور نیز فعالیتهای مرتبط با اتحادیه اقتصادی اوراسیا را نادیده گرفت.
سخنان این مقام وزارت امور خارجه روسیه پس از آن مطرح شد که نصیر حمید معاون وزیر بازرگانی پاکستان اعلام کرد که این کشور قصد دارد به اتحادیه اقتصادی اوراسیا بپیوندد و در حال حاضر، در حال انجام مقدمات این کار است.
پیش از این جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا چهارم دیماه ۱۴۰۲ در آیینی در سنپترزبورگ موافقتنامه تجارت آزاد امضا کردند. بنا بر این توافقنامه که از ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ پس از تصویب در مجالس کشورهای طرف قرارداد اجرایی شد، طرفین تعرفههای گمرکی را برای حدود ۸۷ درصد اقلام کالایی در مبادلات تجاری خود به صورت کامل حذف کردند.
ایران در سال ۱۴۰۳ نیز به عنوان عضو ناظر به این اتحادیه پیوست.
محمدرضا عارف معاون اول رئیسجمهوری اسلامی ایران ۲۳ مردادماه ۱۴۰۴ قبل از رهسپاری به قرقیزستان به منظور شرکت در نشست نخستوزیران اتحادیه اقتصادی اوراسیا گفته بود: در دولت چهاردهم بدنبال این هستیم سازوکارهای عضویت ایران در این اتحادیه را فراهم کنیم که البته عضویت در اتحادیههای فرهنگی و سیاسی آسانتر از اقتصادی است و راهبرد این دولت مهیا کردن شرایط برای عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اوراسیا است.
دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین هشتم شهریور ۱۴۰۴ در پاسخ به پرسش خبرنگار ایرنا، از سخنان معاون اول رئیسجمهوری اسلامی ایران در زمینه علاقهمندی تهران به عضویت کامل در اتحادیه اقتصادی اوراسیا استقبال کرد.