به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز، دکتر بشری حسن زمانی کلیهها را یکی از ارگانهای بسیار مهم و حیاتی در بدن معرفی و اظهار کرد: بطور معمول حدود یک هزار لیتر در دقیقه خون از کلیه عبور کرده و تسویه میشود و بر قسمتهای مختلفی از بدن تأثیر میگذارد، در واقع عملکرد کلیهها باعث تنظیم آب و الکترولیتها از جمله، سدیم و پتاسیم و اسید و باز میشود و بنابراین، اختلال در کلیه منجر به اختلال در آب و سدیم بدن خواهد شد، لذا افرادی که دچار مشکلات کلیوی هستند، ممکن است با بروز ورم به مراکز درمانی مراجعه کنند.
وی، کاهش مزمن کارکرد کلیه را زمینه ساز ایجاد علائمی نظیر؛ دردهای استخوانی و شکستگیهای خود به خودی، اثرات منفی بر کلسیم، فسفر و هورمون پاراتیروئید، کم خونی، کاهش انعقاد پذیری خون نظیر خون دماغ، ایجاد خون در ادرار یا دفع خون از دستگاه گوارش، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ عنوان کرد و افزود: مهمترین اثر کارکرد نامطلوب کلیه بر قلب و عروق، را افزایش پرفشاری خون عنوان کرد که پرفشاری خون نیز میتواند، باعث نارسایی کلیه میشود.
دکتر حسن زمانی از دیگراختلالات کارکرد کلیه را ایجاد سکته قلبی، تجمع آب دور قلب و افزایش احتمال نارسایی قلبی برشمرد و اضافه کرد: بسیاری از بیمارانی که دچار نارسایی کلیوی هستند، یک بوی نامطبوع فلزی در دهان خود احساس میکنند، که به علت تبدیل اوره به آمونیاک در دهان است و این بوی نامطبوع از تنفس آنها قابل استشمام است.
فوق تخصص بیماریهای کلیه و فشار خون دانشگاه، درباره آثار کارکرد نامطلوب کلیه در سیستم بدنی خانمها هم گفت: کارکرد نامطلوب کلیه در بانوان باعث کاهش استروژن، کاهش احتمال باروری و اختلال در قاعدگی، سقط و زایمان زودرس میشود، بر همین اساس مادرانی که نارسایی کلیوی دارند، حدود ۲۰ درصد حاملگی موفق خواهند داشت.
وی همچنین گفت: علاوه بر خانم ها، در مردان نیز کارکرد نامطلوب کلیهها باعث کاهش تستسرون میشود و میتواند اختلالات جنسی و اختلال در توانایی باروری را برای فرد به همراه داشته باشد. همچنین اگر فردی یک یا چند نوبت نارسایی حاد کلیه را تجربه کرده باشد، احتمالا در آینده مستعد ابتلا به نارسایی مزمن کلیه خواهد شد.
فوق تخصص بیماریهای کلیه و فشار خون، ریسک فاکتورهای ابتلا به نارسایی کلیه را دیابت، فشار خون بالا، وزن کم زمان تولد، چاقی در دوران کودکی و بزرگسالی، مصرف بیش از اندازه نمک، مصرف سیگار، سن بالای ۶۰ سال، بیماریهای ژنتیکی برشمرد و تاکید کرد: چنانچه فردی مبتلا به دیابت نوع یک است، پنج سال بعد از شروع دیابت باید میزان دفع آلبومین در ادرار او اندازه گیری، اما در دیابت نوع دو بررسیها در هنگام تشخیص و سپس به طور سالانه انجام شود؛ چرا که اولین نشانه آسیب کلیه، دفع آلبومین در کلیه است و طبق فرموهای موجود یک پزشک متخصص برای ارزیابی میزان کارکرد کلیه، کراتین سرم را اندازه گیری میکند.
وی اضافه کرد: در سنین نوجوانی میزان کراتین سرم، بین ۱۱۵ تا ۱۲۰ سی سی به ازای ۷۳/۱ متر مربع در دقیقه است، که به مرور زمان با افزایش سن میزان کارکرد کلیه به طور خودکار به میزان یک سی سی در دقیقه کم میشود.
فوق تخصص بیماریهای کلیه و فشار خون با اشاره به اهمیت تاثیرگذاری داروهای گیاهی بر عملکرد کلیه هم گفت: در بین بیماران ما به دلیل مصرف بیش از اندازه برخی داروهای گیاهی مثل گلپوره، نارسایی کبد و کلیه دیده شده که منجر به دیالیز بیمار هم شده است، در مواردی نیز مصرف بی اندازه شیرین بیان برای رفع مشکلات گوارشی، باعث کاهش پتاسیم شده و بیمار با علائم فلجی به بیمارستان مراجعه کرده است. همچنین برخی از بیماران در باشگاهها به توصیه مربیهای خود و به دلیل مصرف کراتین، مصرف بیش از اندازه کلسیم دچار نارسایی حاد و مزمن کلیه شده و در نهایت مجبور به پیوند کلیه در سنین جوانی میشوند.
تاثیر مصرف بی رویهی داروها، در بروز نارسایی کلیه
فوق تخصص بیماریهای کلیه و فشار خون دانشگاه، با تأکید بر توجه عمومی به مصرف صحیح مسکنها گفت: مصرف بی رویه برخی داروها مثل نوافن، ژلوفن، ناپروکسن، باعث افزایش فشار خون و نارسایی کلیه میشوند و از طرف دیگر مصرف انواع مسکن ها، کمبود ویتامینها A، کمبود زینک، کمبود آهن و سوء تغذیه مادر در بارداری باعث کاهش نفرونهای جنین و کاهش عمکلرد کلیه جنین میشود. ذکر این نکته نیز مهم است که حدود ۴۰ درصد علل نارساییهای کلیه در اطفال، مربوط به بیماریهای مادرزادی و ژنتیک است و کودکان دچار نارسایی کلیه نیز دچار تأخیر در بلوغ میشوند. همچنین ایجاد اختلالاتی در سیستم ادراری کودک نظیر تنگی مجاری ادراری و برگشت ادراری باعث نارسایی کلیه یا مثانه نوروژنیک (مثانهای که عملکرد مناسبی ندارد) در اطفال میشود.
وی بر رعایت نکات پیشگیرندهای همچون محدودیت در مصرف نمک، کنترل کردن وزن و توجه به مصرف داروها تاکید کرد و گفت: افرادی که دارای فاکتورهای خطر ابتلا به نارسایی کلیه هستند باید چکاپ اولیه را انجام دهند، چون با کاهش عملکرد کلیه، نمیتوان اقدام خاصی برای بیمار انجام داد. همچنین در این مرحله بیمار کاندید دیالیز و پیوند کلیه میشود، که فرآیندی زمان بر و رنج آور است و میتواند بر کیفیت زندگی بیمار اثر منفی بر جای گذارد.