روابط ترکیه-ایران؛ عرصه رقابت و همکاری برای حل مشکلات منطقه

به گزارش مجله خبری نگار،ترکیه همواره یکی از شرکای مهم تجاری ایران در سال‌های اخیر بوده، کشوری که همواره هم در حوزه صادرات و هم در حوزه واردات در بین چهار شریک اول کشورمان قرار داشته است.

این کشور همسایه، با وجود اشتراکات فراوان، در قرون مختلف تضاد‌ها و تعارض منافعی را نیز با کشورمان داشته، اما مدل فعلی حکمرانی در این کشور حفظ و کسب منافع حداکثری با وجود تعارض و تضاد است. نمونه‌های فراوانی نیز در این خصوص در برابر کشور‌های مختلف، پیمان‌ها و اجلاس ها، نزاع‌ها و جنگ‌ها و برخورد با گروه‌های پیرامونی می‌توان برشمرد.

با وجود اختلاف‌ها و تضاد‌های فراوان در سیاست‌های منطقه‌ای و بین المللی، طراحی کریدور‌ها و دالان‌های تجاری، حمایت‌ها و ایستادگی‌ها در برابر برخی از کشور‌های همسایه رقیب اقتصادی و به دست آوردن بازار‌ها و منافع تجاری از سیاست‌های مهم دولت اردوغان در دو دهه اخیر است.

بر همین اساس با وجود عضویت ترکیه در ناتو، حمایت از گروه‌های مخالف با بشار اسد در سوریه، ایجاد روابط گرم با رژیم صهیونیستی، تقویت کشور‌های ترک زبان، تلاش در راه اندازی کریدور بین نخجوان و آذربایجان و موارد بسیار دیگر، اما در حوزه اقتصادی، گردش و چرخش این کشور به سمت منافع حداکثری است و هیچ خط قرمزی را نمی‌توان برای این کشور متصور شد.

بر همین اساس روابط ترکیه با ایران با وجود اختلافات بسیار در حوزه‌های امنیتی، اقتصادی و در برخی موضوعات منطقه ای، به رسمیت نشناختن تحریم‌های آمریکا، ترانزیت بین الملل و... همکاری مناسبی بوده است.

نمود عینی آن را می‌توان در تقویت سازمان همکاری اقتصادی اکو، راه اندازی کریدور ITI (اسلام آباد، تهران، استانبول) هم در مسیر جاده‌ای و هم ریلی، اجرای کنوانسیون تیر و تیر الکترونیک، رشد تجاری ایران و ترکیه و حضور موثر در اجلاس آستانه دانست.

در حوزه تجارت هم این کشور همواره شریک مهم ایران بوده است. در نیمه نخست امسال، ۵ میلیارد و ۳۰۶ میلیون دلار بین ایران و ترکیه تبادل کالا شده که ۲ میلیارد و ۶۲۶ میلیون دلار آن صادرات ایران به ترکیه و ۲ میلیارد و ۶۸۰ میلیون دلار آن نیز صادرات ترکیه به ایران بوده است.

صادرات ۶ ماهه کشورمان به ترکیه ۱۱ درصد کل صادرات ۲۴ میلیارد و ۲۵۱ میلیون دلاری کشور در نیمه نخست امسال را به خود اختصاص داده که در این مدت نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۴ درصد ارزش صادراتمان به ترکیه افزایش یافته است.

۱۰ درصد از کل واردات ۲۶ میلیارد و ۳۱ میلیون دلاری به کشور در نیمه نخست امسال نیز از ترکیه بوده که این میزان نیز بیش از ۱۰ درصد نسبت به نیمه نخست سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است. این در حالی است که در نیمه نخست سال قبل، نسبت به نیمه نخست سال ۱۳۹۹ نیز در صادرات کالای ایرانی به ترکیه با رشد ۲۴۷ درصدی و در واردات از ترکیه نیز ۳۳ درصد رشد را شاهد بودیم.

همکاری‌های اقتصادی، تجاری، ترانزیتی و امنیتی با وجود رقابت‌های منطقه‌ای یکی از مولفه‌های همگرایی ایران و ترکیه در سال‌های اخیر بوده که این موضوع را می‌توان با طراحی مناسب و اراده دو کشور به عنوان فرصتی برای جهان اسلام و منطقه، برای حل مشکلات منطقه‌ای و تقویت مناسبات نگریست.