امیرعبداللهیان: سیاست خارجی دولت مبتنی بر دیپلماسی پویا است/ عربستان آماده گفتگو در سطح سیاسی است

به گزارش مجله خبری نگار،حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در برنامه"صف اول" پنجشنبه شب (۳۰ تیر) شبکه خبر درباره سیاست خارجی دولت گفت: سیاست خارجی دولت سیزدهم آقای دکتر رئیسی مبتنی بر دکترین سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند است. در چارچوب این دکترین سیاست خارجی دولت جدید یکی از اولویت‌های اساسی خودش را همکاری و تعامل هر چه بیشتر با همسایگان قرار داده و دیگر اولویت ما تمرکز بر همکاری با آسیاست. آسیا به عنوان پدیده نوظهور قرن جاری که در آن زندگی می‌کنیم و ظرفیت‌های فراوانی که این قاره دارد که بخشی از آن شامل همسایگان می‌شود.

وی ادامه داد: اگر هم در سفر‌های جناب آقای رئیس‌جمهور پیگیری کرده باشید و هم در رفت و آمد‌هایی که در سایر سطوح در حدود ۱۱ ماه گذشته انجام شده ملاحظه کرده باشید، ما سعی کرده‌ایم بخش‌های خاموش دیپلماسی همسایگی را فعال کنیم. در حوزه همسایگان شمالی ما و برخی از کشور‌هایی مثل ترکمنستان، آذربایجان و قزاقستان، این‌ها هر کدام ظرفیت‌های بسیار مهمی دارند.

وزیر امور خارجه کشورمان افزود: سفر جناب آقای دکتر رئیسی به تاجیکستان، ترکمنستان و روسیه در این حوزه از همسایگان ما و پس از آن در حوزه همسایگان حاشیه جنوبی خلیج فارس، قطر و عمان، همچنین سفر‌هایی که بنده و برخی از وزرا به دیگر کشور‌های همسایگان ما در حوزه‌های شرقی و غربی کشور داشتند با دستاورد‌هایی برای ما همراه بود. مثلاً اگر در حوزه‌ای همچون عراق حجم تبادل تجاری ما ۱۲ میلیارد دلار بود در ۱۰ ماه گذشته با اقداماتی که انجام شد به ویژه وزرای اقتصادی کابینه و معاونت دیپلماسی اقتصادی ما در وزارت امور خارجه توانستیم حجم تبادل تجاری را امروز به ۱۶ میلیارد دلار افزایش دهیم.

وی با بیان اینکه در تعامل خود با ترکمنستان هم به دلیل برخی سوءتفاهماتی که در مناسبات همسایگی ما وجود داشت، گفت: به دلیل اینکه ما از ترکمنستان گاز دریافت می‌کردیم، بخشی از تعاملات ما در این حوزه با مشکلات فنی مواجه شده بود، با مشکلات مالی به دلیل شرایط بانکی و تحریم‌هایی که وجود داشت، از این مرحله توانستیم به خوبی عبور کنیم. نه‌تن‌ها آن مشکلات را حل و فصل کنیم بلکه نسبت به ادامه سوآپ گاز از ترکمنستان برای برخی کشور‌ها که در مورد آذربایجان عملی شد و در دو هفته گذشته هم حجم آن به دو برابر افزایش پیدا کرد.

امیرعبداللهیان درباره حجم تبادل تجاری با همسایگان گفت: در حوزه سوآپ گاز و سوآپ نفت هر کدام از این‌ها برای کشور درآمد و ارزآوری دارد. ما در شروع به کار دولت جدید اعلام کردیم در حضور نمایندگان محترم مردم در مجلس شورای اسلامی و افکار عمومی که حداقل ۴۰ درصد از سهم فعالیت دستگاه سیاست خارجی در دولت سیزدهم به دیپلماسی اقتصادی تعلق می‌گیرد و اختصاص پیدا می‌کند. این کمک کرد که حجم تبادل تجاری ما با همسایگان افزایش بالایی داشته باشد. ما در بعضی از حوزه‌ها در کمترین حالت ۳۶ درصد افزایش حجم تبادل تجاری را داشتیم و در بیشترین حالت ۵۷۰ درصد افزایش حجم تبادل تجاری را داشتیم.

وی اضافه کرد: در دیپلماسی فعال همراه با همسایگان با چند اتفاق مهم انجام شد، اولین اتفاق اینکه ارزآوری برای کشور از موضع همسایگان توانست نقش مهمی را ایفا کند. دوم اینکه جمهوری اسلامی ایران ظرفیت ترانزیتی بالایی دارد و ما به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی که در آن قرار داریم خط ترانزیت شمال به جنوب و شرق و غرب بسیار خوب توانست در این حوزه و در این مقطع فعال شود.

امیرعبداللهیان تاکید کرد: در بحث انرژی ما یکی از دارندگان منابع بزرگ نفت و گاز در منطقه و در جهان هستیم و در بحث امنیت غذایی مسیر ترانزیتی ایران یک ظرفیت بسیار خوبی را فراهم کرده است. در برنامه‌های مختلف معاون اقتصادی وزارت امور خارجه توضیح خواهند داد، اما ما توانستیم برخی از این مسیر‌ها را به عنوان مثال مسیر ترانزیت هند پاکستان ایران به سمت ترکیه را فعال کنیم. دو سه مسیر دیگر را برای اولین بار توانستیم یا به صورت ریلی یا به صورت ترکیبی یعنی ریلی و بخشی بتوانیم این خط ترانزیت شمالی به جنوب را فعال نگه داریم.

وزیر امور خارجه ادامه داد: خوشبختانه ما برای اینکه بتوانیم خط ترانزیت شمال و جنوب را تکمیل کنیم یک مسیری باقی‌مانده در محدوده رشت و آستارا که توانستیم سرمایه‌گذار در این مورد پیدا کنیم و هم شخص آیت‌الله رئیسی روی این موضوع اهتمام داشتند و در دیدار‌هایی که با کشور‌هایی که می‌توانستند به ما کمک کنند این موضوع را پیش بردند و ما هفته‌های اخیر توانستیم این را نهایی کنیم و امیدواریم به زودی شاهد شروع این عملیات ریل‌گذاری خط آهن آستارا و رشت باشیم که این مسیر از حالت ترکیبی به یک مسیر کامل ریلی مبدل شود.

وی گفت: لذا در حوزه کارکرد وزارت خارجه برای کمک به اقتصاد کشور، تجارت کشور و ارزآوری کشور بدون توجه و نگاه به اینکه برجام به کجا خواهد رسید و در چه نقطه‌ای در توافق برجام قرار داریم با نگاه کردن به بی‌اثر کردن تحریم‌ها، استفاده از ظرفیت همسایگان و استفاده از ظرفیت قاره‌ای و قاره آسیا و تعامل با همه بخش‌های جهان فکر می‌کنم شروع خیلی خوبی در ده ماه گذشته دولت جمهوری اسلامی ایران توانست تجربه کند. انشاءالله در گام‌های بعدی با سرعت بیشتر و با وسعت و عمق بیشتر این کار‌ها را دنبال کنیم.

امیرعبداللهیان در پاسخ به سوالی در مورد ادامه مذاکرات ایران و عربستان سعودی در بغداد گفت: ما در حوزه همسایگان حاشیه جنوبی خلیج فارس بعد از اینکه در سال ۹۵ عربستان سعودی تصمیم به قطع روابط دیپلماتیک با ایران گرفت برخی از کشور‌های حوزه خلیج فارس در همراهی با عربستان سطح مناسبات دیپلماتیک شان با ایران را از سفیر به کاردار کاهش دادند. این وضعیت تا همین هفته‌های اخیر هم ادامه داشت با اقداماتی که در شروع به کار دولت جدید انجام شد، اولا کشور‌های حوزه خلیج‌فارس مانند سایر کشور‌ها برای مراسم تحلیف دکتر رئیسی دعوت شدند، ثانیاً تلاش شد که با برنامه‌های عملی از همه ظرفیت‌های سیاسی دیپلماتیک، امنیتی، تجاری، دیپلماسی پارلمانی، دیپلماسی علمی و از همه ظرفیت‌ها در تقویت مناسبات با این کشور‌ها استفاده کنیم.

او ادامه داد: درخصوص عربستان سعودی ما ۵ دور مذاکرات را داشتیم که عمدتاً مذاکرات در سطح امنیتی انجام شد، پیشرفت‌هایی در این ۵ دور مذاکره حاصل شد و توافقاتی در خصوص چگونگی برگزاری حج تمتع نیز انجام شد که در مجموع امسال حج خوبی را شاهد بودیم.

وی درباره اعزام سفیر توسط امارات به ایران گفت: امارات تصمیم گرفته سفیر به تهران اعزام کند و به زودی سفیر امارات وارد تهران می‌شود. کویت سفیر خود را معرفی کرده و ما هم موافقت خود را اعلام کردیم ظرف روز‌های آینده سفیر جدید کویت وارد تهران می‌شود.

وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: در آماده‌سازی برای بازگشایی سفارتخانه‌ها در هفته گذشته پیامی را از وزیر خارجه عراق دریافت کردیم که طرف سعودی این آمادگی را دارد که گفتگو‌ها از فاز امنیتی وارد فاز سیاسی و علنی شود و اعلام آمادگی کردیم که بتوانیم وارد فاز سیاسی شویم و در سطح سیاسی گفتگو‌ها ادامه پیدا کند و در نهایت منجر به بازگشت روابط دیپلماتیک عربستان و جمهوری اسلامی ایران به حالت طبیعی خود باشد.

وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا ما در چارچوب ائتلاف سازی در حال حرکت هستیم یا اینکه در چارچوب روابط دیپلماتیک و سیاسی و اقتصادی قابل تحلیل است، گفت: همانطور که در مناسبات روابط بین الملل در دو سه دهه گذشته مفاهیم دارای تحولات زیادی بودند خیلی از واقعیات صحنه روابط بین‌الملل در حال تغییر است. یک اتفاقی در اوکراین می‌افتد و ما شاهد تحولات پیامد‌ها و تکانه‌های زیاد در جهان هستیم.

وزیر خارجه ایران ادامه داد: کنشگران امروز نقش متفاوت از کنشگران دو دهه قبل دارند، نگاه به سیاست بین‌الملل با تغییرات عمیق و اساسی مواجه شده است اگر ما در این چارچوب بخواهیم با همان روش سنتی مسائل را پیگیری، تحلیل و ارزیابی کنیم و بر اساس آن برنامه اقدام خودمان را تنظیم کنیم و بخواهیم در آن ریل حرکت کنیم اصلاً نگاه به سیاست بین‌الملل با تغییرات عمیق و اساسی مواجه شده است؛ لذا اگر ما در این چارچوب بخواهیم با همان روش سنتی مسائل را پیگیری، تحلیل و ارزیابی کنیم و بر اساس آن برنامه اقدام خودمان را تنظیم کنیم و بخواهیم در آن ریل حرکت کنیم طبعاً ما واقع‌بینانه عمل نکردیم.

وی ادامه داد: امروز یک چالشی وجود دارد، آمریکا تلاش می‌کند و دست و پا می‌زند برای اینکه قدرت هژمون خود را حفظ کند. دیروز آمریکا قدرت هژمون خودش را اعمال می‌کرد، اما امروز آمریکا برای اینکه بتواند این را حفظ کند دست و پا می‌زند لذا اینکه تکیه کشور‌ها به آمریکا، نمی‌تواند منافع حداکثری یک ملت را تأمین کند.

امیر عبداللهیان تصریح کرد: ما معتقد هستیم کشور‌ها در سایه استقلال سیاسی خودشان، ما در سیاست خارجی دولت سیزدهم نگاه به شرق و نگاه به غرب، در چارچوب سیاست خارجی متوازن در دستور کارمان است. کار با اروپا، کار با آمریکای لاتین، کار با آفریقا، آسیا و همه بخش‌های جهان مورد توجه جدی ما است، اما به این معنی نیست که بخواهیم منافع خودمان را به یک کشور خاص گره بزنیم، چه در غرب و چه در شرق.

وی تاکید کرد: ما منافع خودمان را گره می‌زنیم به موضوعات و حوزه‌هایی که بیشترین دستاورد را برای کشور داشته باشد؛ لذا شاید گاهی اوقات به دلیل نوع نگاهی که در داخل کشور ما، در بین اندیشمندان ما، افراد اهل نظر و تحلیل وجود دارد، ممکن است شما یک دیداری را فرض کنید با آقای پوتین داشته باشید، به یک‌باره می‌بینید در فضای مجازی و رسانه‌ای کشور، برخی یک خطی را دنبال می‌کنند که این تابلوی نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی وزارت امور خارجه را جا به جا کنید! منتقل کنید جای دیگر! چرا شما دارید تغییر می‌دهید این نگاهی را که حضرت امام (ره) دنبال می‌کردند و مقام معظم رهبری روی آن تأکید دارند، در حالی که کاری که ما در دستگاه سیاست خارجی داریم انجام می‌دهیم، می‌گوییم در حوزه استقلال سیاسی، نه شرق، نه غرب، نه آمریکا، نه روسیه و نه هیچ طرف دیگر، اما در حوزه منافع کشور، منافع ملت، در حوزه استفاده از امکاناتی که در جهان وجود دارد و ما با ظرفیت‌هایی که داریم و می‌توانیم در جهان ارائه دهیم اتفاقاً شعار ما در دستگاه دیپلماسی هم شرق و هم غرب است، کار با همه بخش‌های جهان است.

وی در پاسخ به سوال مجری مبنی براینکه به نظر می‌رسد دیداری که دو روز پیش صورت گرفت، دیدار بسیار مهمی بود و در رسانه‌های مختلف بازتاب گسترده‌ای داشت، گفت: ما دو روز پیش شاهد سفر آقای اردوغان و آقای پوتین به تهران بودیم. اولاً هر رئیس کشوری وقتی می‌خواهد سفری را انجام دهد چه برای اجلاس دو جانبه و چه برای اجلاس چندجانبه، نگاه می‌کند که کجا دارد می‌رود، آن کشوری که میزبان است جایگاهش چیست. جمهوری اسلامی ایران امروز حقیقتاً در یک جایگاه ویژه، ممتاز و قابل احترام در جهان و در ابعاد مختلف خود قرار دارد.

وزیر خارجه ادامه داد: در حوزه علم و فناوری، در حوزه دفاعی، در سایر حوزه‌هایی که برای ما تولید قدرت می‌کنند، حتی در حوزه اقتصادی علی‌رغم اینکه در گذشته و دولت‌های گذشته آسیب‌هایی به اقتصاد ما وارد شده و اتکا و نگاه ما به یک جهت خاص و در بعضی از دولت‌ها صرفاً به غرب بوده که یک گشایش بزرگی حاصل شود، واقعاً تجربه ما نشان می‌دهد که ما حتماً اگر بتوانیم از ظرفیت موجود در غرب استفاده کنیم، علم، فناوری و هر امکان دیگری که وجود دارد یا در حوزه تجاری ما بتوانیم توانمندی‌های خودمان را برای ارزآوری به غرب هم مثل دیگر بخش‌های جهان ارائه دهیم و صادر کنیم.

وی تاکید کرد:، اما اینکه بخواهیم بنشینیم و منتظر باشیم که دیگران برای ما گشایش ایجاد کنند، تجربه نشان می‌دهد که غرب و به طور مشخص آمریکا می‌آید افغانستان را اشغال می‌کند، امروز در افغانستان، من این را به مقامات فعلی هیئت حاکمه موقت در افغانستان در ملاقاتم گفتم، با مقامات سازمان بین‌الملل و مقامات غربی که ملاقات داریم، این را به صراحت به آن‌ها همواره گفته‌ام که شما در یک ائتلاف به ریاست آمریکا به افغانستان رفتید، سال‌های متمادی در افغانستان ماندید، شما امروز از مردم افغانستان بپرسید آیا آمریکایی‌ها یک کلینیک دو اتاقه در کابل پایتخت افغانستان برای شما به جا گذاشته‌اند یا نه؟ هیچ چیز به جا نگذاشتند!

امیرعبداللهیان افزود: ما در راستای منافع‌مان و در راستای اولویت سیاست خارجی مبتنی بر همسایه‌محور و همسایه‌پایه بودن، یکی از همسایگانمان روسیه و یکی از همسایگانمان ترکیه است و این ظرفیت و جایگاه ایران است که همسایگان ما به دعوت جمهوری اسلامی ایران توجه نشان می‌دهند و اجلاسی که شاید بیش از سه سال و نیم برگزار نشده در این شرایط خاص در ایران برگزار می‌شود. واقعاً در تحولات منطقه حداقل در یک دهه اخیر که تحولات یک شتاب زیادی در منطقه گرفت، جمهوری اسلامی ایران همیشه در قسمت خوب تحولات منطقه بوده است. یعنی نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در کمک به ثبات، امنیت و دولت‌سازی در عراق.

او نسبت به نقش ایران در تحولات سوریه اظهار داشت: نقش سازنده جمهوری اسلامی ایران در کمک به تحولات سوریه و جلوگیری از پیروزی و حاکمیت تروریسم تکفیری و داعش بر سوریه و همچنین نقش جمهوری اسلامی ایران برای اینکه جنگ علیه یمن از طریق مسالمت‌آمیز حل و فصل شود. در این حوزه‌ها که شما به درستی به آن اشاره کردید، فراموش نکنید جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری بود که از آغاز جنگ در یمن اعلام کرد راه‌حل در یمن صرفاً سیاسی است و همه تلاش جمهوری اسلامی ایران بر این متمرکز شد تا به نقطه‌ای ما امروز رسیدیم که همگان اعتراف دارند که این جنگ، جنگ بی‌فایده‌ای در یمن است و مسائل باید از مسیر سیاسی حل و فصل شود.

وی ادامه داد: ما علاوه بر مناسبات دو جانبه‌ای که با تک تک این کشور‌های حوزه مقاومت داریم، آن‌ها در چارچوب حاکمیت، استقلال و تمامیت ارزی خودشان، ما آن‌ها را متحدین خودمان می‌دانیم و بر هیچ‌کس پوشیده نیست که ما برای کمک به متحدین‌مان در مبارزه با تروریست، برای کمک به امنیت منطقه، اگر آن نگاه بلند مقام معظم رهبری، اراده قوی سردار سلیمانی عزیز و مجموعه نیرو‌های مسلح ما در کنار ظرفیت مردمی و نیرو‌های مسلح کشور‌های متحد ما در منطقه به کار گرفته نمی‌شد امروز ما قطعاً در تهران امنیت نداشتیم. اما امروز ماهیت همکاری ما با متحدین‌مان متفاوت است. امروز آن‌ها ممکن است در سوریه در بخش‌هایی همچنان به کمک مستشاران نظامی ما نیاز داشته باشند، اما امروز ما وارد فاز جدیدی با این کشور‌ها شده‌ایم. تعامل اقتصادی، همکاری تجاری و ایجاد یک خط ترانزیت بین ایران، عراق، سوریه، لبنان و از آنجا به سمت مدیترانه، بخش‌هایی از آفریقا و بخش‌هایی از اروپا که همه کشور‌های موجود در این محور بتوانند از منافع آن برخوردار باشند.

وی در مورد آخرین خبر‌ها از پرونده فرمانده شهید حاج قاسم سلیمانی گفت: اولاً موضوع سردار سلیمانی واقعاً مسئله‌ای نیست که هیچ‌گاه به فراموشی سپرده شود. این مسئله آنقدر عمق دارد که حتی آقای پوتین در سفر جریان اخیرش به جمهوری اسلامی ایران، هم در دیدارش با مقام معظم رهبری، هم در دیدارش با جناب آقای دکتر رئیسی به جایگاه و نقش مهم سردار سلیمانی اشاره کردند و البته گفتند من برخی از این اقدامات آمریکایی‌ها را نمی‌فهمم و هیچ توجیهی ندارد برخی از این اقداماتی که انجام می‌دهند از جمله جنایتی که علیه سردار سلیمانی انجام دادند به عنوان یک شخصی که چنین نقش مهمی را در منطقه ایفا می‌کردند.

وی ادامه داد: ما حقیقتاً در وزارت امور خارجه آمدیم کمیته پیگیری حقوقی بین‌المللی که وجود داشت را کامل‌تر کردیم، به کار سرعت دادیم و یکی از سفرای حرفه‌ای خود را که در این حوزه که قبلاً سفیر ما در نمایندگی دائم سازمان ملل در ژنو بود را به‌عنوان دستیار و مسئول پیگیری پرونده حقوقی بین‌المللی ترور سردار سلیمانی و همراهانشان قرار دادیم. از طرفی قوه قضاییه ما جدی در این موضوع دارد کار می‌کند. امیدوار هستیم که این اقدامات ما بتواند به آن نقطه مطلوب برسد.

وزیر خارجه افزود: به ما گفتند که پمپئو ۲ میلیون دلار برای حفاظتش هزینه می‌کند چرا که او یکی از عوامل مربوط به ترور سردار سلیمانی است و در یک مقطعی در همین مذاکرات اخیر ما طرف آمریکایی به دنبال این بود که نگرانی خود را در قالب یک معامله با واسطه‌ها برطرف کند که دست رد قوی به سینه آن‌ها زده شد و این نشان دهنده این است که موضوع ترور و شهادت سردار سلیمانی زنده است و این موضوع بدون اینکه در مسیر حقوق و بین‌المللی ‍و پیگیری خودش به نتیجه برسد.

امیرعبداللهیان تاکید کرد: ما در دستگاه دیپلماسی انتقام خون سردار سلیمانی را در مجرای حقوقی و سیاسی در همه ابعاد وظیفه قطعی خودمان می‌دانیم.

وی با بیان اینکه یکی دیگر از موضوعاتی که وزارت امور خارجه دنبال می‌کند، موضوعات مربوط به ایرانیان خارج از کشور است، گفت: موضوع ایرانیان خارج از کشور موضوعی است که هم رهبر انقلاب در این مسئولیتی که من در آن هستم توصیه و تاکید زیادی دارند و هم آیت‌الله رییسی که دیروز خدمت ایشان بودم به من گفتند که هنوز به طور ملموس حس نمی‌کنم برای ایرانیان خارج از کشور در قالب شورای عالی ایرانیان اتفاق مهمی رقم خورده باشد و توصیه‌های مهمی داشتند که این جمعیت ایرانیان خارج از کشور حتما مورد توجه ویژه در دستگاه دیپلماسی قرار بگیرند.

وزیر امور خارجه گفت: کاری که ما در این مدت انجام دادیم و در سفرهایم در حوزه‌های مختلف جغرافیایی که حضور پیدا می‌کنم، یکی از برنامه‌هایم دیدار با ایرانیان مقیم است. اولاً شورای عالی ایرانیان را به معنای واقعی فعال کردیم و در ماه‌های اول شروع به کار دولت با حضور آیت الله رئیسی شاید بعد از ۸ سال که با حضور رئیس جمهور برگزار نشده بود، شورای عالی ایرانیان برگزار شد.

وی ادامه داد: ثانیا خروجی جلسه ما این شد که باید قانون جامع برای حمایت از ایرانیان خارج از کشور در اختیار داشته باشیم. مقرر شد کمیته‌ای برای این کار تشکیل شود، چون قرار است قانون تدوین شود و این جزو وظایفی است که مجلس باید انجام دهد. کمیته‌ای که با هماهنگی آقای قالیباف رئیس مجلس، آقای جلال زاده رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تشکیل شد و وزارت دادگستری و وزارت خارجه و همه بخش‌ها هم عضو این کمیته هستند که جلسات فشرده‌ای را برگزار کردیم.

وزیر خارجه افزود: ما به هفته‌های پایانی کار‌های کارشناسی این قانون رسیده‌ایم و یکی از مسائل مهمی که در این قانون برای آن باید چاره‌اندیشی تعیین تکلیف وضعیت برخی است ایرانیان دارای تابعیت مضاعف است. ما از نظر قوانین تابعیت کشور دیگری را به رسمیت نمی‌شناسیم و اتباع ما تابعیت ایرانی‌شان در هر جای دنیا باشند طبق قانون مورد قبول ما است. اما واقعیتی وجود دارد که ایرانی‌ها در کشور‌هایی که اقامت دارند به دلایل مختلف استاد دانشگاه، پزشک و یکی به دلیل تجارتی که دارد، تابعیت کشور دوم را اخذ کرده است.

وی افزود: این کار مهم در چارچوب آن قانون قرار است انجام شود که ببینیم آیا می‌توان در مجلس با یک مصوبه جدید وضعیت ایرانیان دو تابعیتی به گونه‌ای روشن شود که ایرانیان بتوانند با خاطر آسوده نسبت به خرید و فروش اموالشان و نسبت به اقداماتی که می‌خواهند انجام دهند، بدون اینکه تابعیت کدام کشور قانونی را دارند به فعالیت‌های خود ادامه دهند.

وزیر خارجه درباره ریزگرد‌ها نیز بیان کرد: بخشی از بحران‌های زیست محیطی به جنگ‌هایی برمی‌گردد که در دو سه دهه اخیر در منطقه رخ داده است. تا الان سه بار حضوری و چند بار تلفنی در این موضوع با متقی سرپرست وزارت خارجه افغانستان صحبت کردم. سفر‌هایی به کابل شد و پیشرفتی که داشتیم مقامات هیأت حاکمه سرپرستی می‌پذیرند حق آبه ایران باید تامین شود، ولی به لحاظ فنی می‌گویند مشکل بارش و ... وجود دارد. از نظر فنی هماهنگی‌هایی در حال انجام است. امسال آب را رها کردند، ولی برخی با کارشکنی آب را به سمت دیگری منحرف کردند و خود افغان‌ها نتوانستند استفاده کنند، ولی اقدامات ما در سطح سیاسی، امنیتی و اطلاعاتی با مقامات حاکم در افغانستان ادامه دارد و به هیچ وجه از آن نمی‌توانیم کوتاه بیاییم.

وی همچنین گفت: در مورد حق آبه ارس هشت ماه پیش با چاووش اوغلو توافق کرده تا کمیته مشترک آب تشکیل دهیم و هیأتی از ایران به ترکیه رفت و قرار است هیأتی به زودی از ترکیه به ایران بیاید. آقای رئیسی در دیدار با اردوغان دو بار بر این موضوع تأکید کرد و گفت که موضوع حق آبه ما از ارس موضوعی نیست که به راحتی از آن بگذریم و این انتظار را داریم که شاهد کاهش سر سوزنی از سهم خود در رود ارس نباشیم.

امیرعبداللهیان درباره سیاست ایران در قبال آمریکای لاتین و آفریقا نیز بیان کرد: در ۱۰ ماه و نیم گذشته ۴۷ هیئت رسمی از آفریقا به ایران سفر کرد و قرارداد‌های مختلفی منعقد شد و البته بخش خصوصی جلوتر و موفق‌تر بوده است و کمیسیون‌های مشترکی در این حوزه برگزار شده و توانستیم به توافقات خوبی دست یافته و همکاری‌ها را سرعت ببخشیم. آنچه تا الان انجام شده لازم بوده، ولی کافی نیست و باید قدم‌های قوی‌تری برداشت. آفریقا همچنان قاره بکر است و در آفریقا ظرفیت‌های فراوانی وجود دارد.

وزیر خارجه در خصوص مذاکرات رفع تحریم‌ها نیز اظهار کرد: نگاه سیاست خارجی دولت سیزدهم به برجام این است که دولت باید برنامه توسعه اقتصادی پایدار را بدون نگاه به برجام دنبال کند. وزارت خارجه برای توسعه اقتصادی پایدار باید همه ظرفیت مطلوب خودش را به کار بگیرد، ولی از طرف دیگر وزارت خارجه برای لغو تحریم‌ها باید در میز مذاکره حضور داشته باشد که این نه یک مذاکره بلکه یک کارزار مذاکراتی است. ما الان در نقطه‌ای هستیم که متن آماده‌ای در مقابل ماست که در بیش از ۹۵ الی ۹۶ درصد محتوا با همه طرف‌ها اتفاق نظر داریم، ولی در این متن همچنان یک نقص مهم وجود دارد و اینکه ما باید از مزایای کامل اقتصادی توافق برخودار شویم. ما نمی‌خواهیم از یک روزنه دو بار گزیده شویم.

امیرعبداللهیان تاکید کرد: برای برخوردار شدن از مزایای کامل اقتصادی برجام، آمریکایی‌ها باید تعهدات و تضمین‌هایی را بپذیرند. این طور نیست که بگوییم در قرارداد بین‌المللی تضمین معنا ندارد، قرارداد برای اجرا نوشته می‌شود و برای قاب کردن در طاقچه خانه که قرارداد نمی‌خواهیم. برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار جدی هستیم. توافقی یک طرفه هم نمی‌خواهیم که همه منافع ما را تامین کند و طرف‌های مقابل را هم می‌فهیم و برای این تلاش می‌کنیم و برای اینکه به این ویژگی برسیم هنوز آمریکایی‌ها ما را مطمئن نکردند که می‌توانیم از منافع کامل اقتصادی برجام برخوردار شویم.