به گزارش مجله خبری نگار، یک تیم بینالمللی از دانشمندان کشف کردهاند که شکل، اندازه و زاویه سطحی که خون روی آن قرار میگیرد، به طور قابل توجهی بر نحوه خشک شدن آن و ردپایی که از خود به جا میگذارد، تأثیر میگذارد. این الگوهای پیچیده - از ترکها گرفته تا حلقهها و چینها - میتوانند اطلاعات مهمی را برای پزشکی قانونی، پزشکی و فیزیک سیالات ارائه دهند. این مطالعه در مجله Langmuir منتشر شده است.
برخلاف آب یا قهوه، خون یک سوسپانسیون کلوئیدی اشباعشده با سلولها، پروتئینها و نمکها است. وقتی خشک میشود، الگوهای ریزساختاری ایجاد میکند که به تعامل پیچیده اجزای سلولی، پروتئینها و فرآیندهای تبخیر بستگی دارد.
در طول آزمایش، محققان خشک شدن قطرات خون با حجمی از یک تا ۱۰ میکرولیتر را روی سطوحی که در زوایای مختلف - از افقی تا ۷۰ درجه - کج شده بودند، مشاهده کردند. آنها با استفاده از یک میکروسکوپ نوری، یک دوربین پرسرعت و یک پروفیلومتر، نحوه تأثیر گرانش بر توزیع اجزای خون را ثبت کردند.
روی یک سطح افقی، خون الگوهای متقارنی شبیه به یک حلقه قهوه که توسط ترکهای شعاعی احاطه شده بود، تشکیل میداد. اما روی سطوح شیبدار، این الگو به طرز چشمگیری تغییر میکرد: تحت تأثیر جاذبه، گلبولهای قرمز خون به سمت پایین جریان مییافتند و باعث عدم تقارن میشدند. در سمت "صعودی" قطره، ترکها نازک و متراکم بودند، در حالی که در سمت "نزولی"، ضخیمتر و پراکندهتر بودند. در قطرات بزرگتر، خون به شکل یک "دم" بلند کشیده میشد که نشان دهنده جابجایی قابل توجه سلولها بود.
برای توضیح این اثرات، دانشمندان یک مدل نظری ساده ساختند که نشان میدهد چگونه تنش مکانیکی به طور ناهموار در امتداد لبههای یک قطره در حال خشک شدن تجمع مییابد.
در علم پزشکی قانونی، از تجزیه و تحلیل لکههای خون برای بازسازی وقایع در صحنههای جرم استفاده میشود. تحقیقات جدید نشان میدهد که حتی شیب جزئی سطح یا تغییر در حجم قطره میتواند به طور چشمگیری بر شکل لکه تأثیر بگذارد، که برای تفسیر دقیق شواهد بسیار مهم است.