صباح زنگنه: جمهوری اسلامی امروز محور تحولات منطقه است

به گزارش مجله خبری نگار صباح زنگنه با بیان اینکه کل منطقه در حال عبور از مرحله تحول است، اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران محور تحولات منطقه است. حضور مقامات اماراتی در تهران در کنار گفتگو‌ها بین ایران و عربستان و حضور فعال جمهوری اسلامی در اجلاس‌های منطقه‌ای موید این موضوع است.

وی افزود: لازم است جمهوری اسلامی ایران با قرائت واقع‌بینانه و فراگیر از تحولات منطقه، ابتکار عمل را بیش از گذشته در دست بگیرد و روابط منطقه‌ای را در جهت همکاری و حول محور هماهنگی منطقه‌ای پیش ببرد.

نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی تصریح کرد: عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای، افق‌های تازه‌ای برای تحقق سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران گشود.

زنگنه با بیان اینکه ایران جزء پایه‌گذاران سازمان همکاری اقتصادی اکو بوده و دبیرخانه این سازمان در تهران قرار دارد، افزود: نقش موثر جمهوری اسلامی در سازمان همکاری اقتصادی اکو، این امکان را فراهم می‌کند که کشورمان بتواند با سازمان‌های منطقه‌ای دیگر مثل شورای همکاری خلیج فارس، اتحادیه کشور‌های جنوب شرق آسیا (آسه‌آن)، سازمان شانگ‌های و دیگر سازمان‌ها در اروپا، بالکان و قفقاز جنوبی همکاری کند.

وی با اشاره به عضویت ایران در سازمان همکاری اقتصادی اکو و سازمان شانگ‌های گفت: برای همکاری با این دو سازمان باید چشم‌انداز روشنی داشته باشیم و برای تحقق آن چشم‌انداز برنامه ریزی کنیم و از نقش سایر کشور‌های عضو به صورت مشارکتی برای توسعه و رفاه کل منطقه استفاده کنیم.

تحریم‌ها وقتی اثرگذارند که توان تولید ثروت، علم و فناوری ضعیف شود

این کارشناس ارشد مسائل بین الملل افزود: وقتی جمهوری اسلامی ایران در سازمان اکو و سازمان همکاری شانگ‌های نقش فعال‌تری ایفا کند خود به خود سازمان‌های منطقه‌ای دیگر مثل شورای همکاری خلیج فارس یا آسه‌آن و دیگر سازمان‌های منطقه‌ای هم برای استفاده از ظرفیت‌های ایران تلاش خواهند کرد و جایگاه منطقه‌ای و جهانی جمهوری اسلامی به این ترتیب ارتقا می‌یابد.

زنگنه، ترانزیت و توریسم به ویژه توریسم سلامت را از جمله زمینه‌های همکاری بین ایران و کشور‌های منطقه عنوان کرد و افزود: علاوه بر این، زمینه‌های همکاری گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی وجود دارد که باید برای آن‌ها برنامه ریزی کرد.

نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی با بیان اینکه موضوع تحریم، یک موضوع اساسی و بنیادی است که باید به آن توجه کرد، گفت: زمانی تحریم‌ها اثرگذار می‌شوند که توان تولید ثروت و علم و فناوری در کشور ضعیف شود.

زنگنه افزود: اقتصاد به ویژه حوزه فناوری‌های جدید را باید برای تامین نیاز‌های کشور تقویت کنیم و تولید ناخالص ملی را بالا ببریم وگرنه تحریم‌ها گزنده‌تر و اثرگذارتر خواهند بود. اگر مبانی و ساختار‌های اقتصادی را به شکل درست و با چشم‌انداز صحیح بازتعریف نکنیم، نمی‌توانیم در برابر تحریم‌ها مقاومت زیادی نشان دهیم.

وی گفت: بنابراین در درجه اول باید به توان داخلی توجه جدی‌تری کرد. استفاده از فناوری‌های جدید مثل های‌تک و فناوری اطلاعات می‌تواند زمینه یک جهش واقعی در تولید ثروت ملی و افزایش توان ملی را در پی داشته باشد.

این دیپلمات پیشین کشورمان بر استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای تاکید کرد و افزود: طبیعتاً کشوری که دور خود سیم خاردار بکشد از قافله پیشرفت عقب خواهد ماند و رقیبان منطقه‌ای از آن جلو خواهند زد. این موضوع در توان ایستادگی و مقاومت مردم هم اثر خواهد گذاشت، زیرا مردم وضع کشور را با کشور‌های مشابه یا رقبای منطقه‌ای مقایسه می‌کنند و وقتی که احساس کنند ضعیف ترند روحیه تلاشگری و خلاقیتشان دچار آسیب می‌شود.

ابتدا از مزیت‌های نسبی داخلی و بعد مزیت‌های همسایگان استفاده کنیم

زنگنه، توجه به توانایی‌های ملی و تولید داخلی، از بین بردن موانع و کاهش مقررات زائد را مرحله اول و مهمترین مرحله برای پیشرفت کشور ارزیابی کرد و گفت: مرحله دوم، بهره بردن از فضای پیرامونی و منطقه‌ای و مرحله سوم، توجه به نقش و جایگاه جمهوری اسلامی ایران در روابط بین‌المللی، فراتر از کشور‌های پیرامونی و نزدیک است.

وی افزود: این سه مرحله می‌توانند هم‌زمان هم مورد توجه قرار گیرند و تقویت داخل در اولویت اول قرار گیرد و مسائل منطقه‌ای در اولویت دوم و ارتباط وسیع‌تر با کل جهان به غیر از رژیم صهیونیستی در اولویت سوم قرار گیرد.

نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری اسلامی با بیان اینکه زمینه‌های همکاری ایران و کشور‌های همسایه متعدد و متنوع است، گفت: البته بخش‌های اقتصادی ایران و تعدادی از کشور‌های منطقه مشابه هم و مبتنی بر صادرات انرژی از جمله نفت و گاز است.

زنگنه، تقریبا اقتصاد نصف همسایگان ایران را مبتنی بر انرژی ارزیابی کرد و افزود: این کشور‌ها می‌توانند برای جلوگیری از نوسانات غافلگیر کننده در بازار‌های جهانی مثل بازار نفت و گاز با هم همکاری کنند.

وی، توان جمهوری اسلامی ایران به لحاظ صنعتی، دسترسی به منابع انرژی ارزان‌قیمت و داشتن نیروی انسانی جوان و تحصیل کرده را یادآور شد و گفت: این عوامل می‌توانند تحولی واقعی و جدی در تولید ملی ایران ایجاد کنند و کشور‌های همسایه و حتی کشور‌هایی که پایه‌های اقتصادی مشابه ایران دارند را به همکاری با جمهوری اسلامی به خاطر این مزیت‌های نسبی ترغیب کند.

این دیپلمات پیشین کشورمان خاطرنشان کرد: از طریق توسعه همکاری‌ها با همسایگان در حوزه گردشگری، صدور خدمات فنی و مهندسی و صادرات محصولات کشاورزی می‌توان زمینه عبور از بحران‌های اقتصادی را فراهم کرد.

زنگنه، سیاست همسایگی را اولویت همه دولت‌های گذشته در شعار ارزیابی کرد و افزود: برخی از دولت‌ها به این سیاست بیشتر و برخی دیگر کمتر توجه می‌کردند و اولویت هایشان تا حدودی متفاوت بود؛ مهم این است که دولت سیزدهم بتواند شعار‌های خود را عملیاتی کند.

ارتباطات بین‌المللی به موازات ارتباط با همسایگان پیگیری شود

وی با بیان اینکه تقویت بنیه داخلی در کنار ارتباط معقول و منطقی با همسایگان بسیار اساسی و مهم است، گفت: گام‌های خوبی برای حل مشکلات با ترکمنستان و جمهوری آذربایجان به ویژه در حوزه سواپ گاز برداشته شد. لازم است همین رویکرد را در مورد صادرات گاز به ترکیه نیز دنبال کنیم تا در آینده دچار مشکل نشویم.

این کارشناس ارشد مسائل راهبردی، صادرات گاز به امارات متحده عربی، سلطنت عمان، عراق و پاکستان و صادرات برق به کشور‌های همسایه از جمله عراق، افغانستان، پاکستان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان و حتی ترکیه در فصولی از سال را از جمله قابلیت‌های کشور در حوزه انرژی ارزیابی کرد و گفت: هر کدام از این کشور‌ها شرایط خاص خودشان را دارند و ضعف و ناتوانی یا نداشتن یک چشم انداز روشن در دستگاه‌های دولتی مثل وزارت نفت، وزارت نیرو و وزارت صمت می‌تواند به این پتانسیل‌های همکاری همسایگان آسیب بزند. اگر این وزارتخانه‌ها چشم انداز روشن، هماهنگ و منسجمی با یکدیگر و با وزارت خارجه داشته باشند موفقیت‌های خوبی در حوزه روابط اقتصادی با همسایگان رقم خواهد خورد.

زنگنه با بیان اینکه اغلب کشور‌های همسایه تحت تاثیر فشار اقتصادی و سیاسی آمریکا برای مبادلات مالی با ایران مشکل دارند، گفت: صرفا توجه به همسایگان بدون در نظر گرفتن اخلالی که دیگر قدرت‌ها می‌توانند در این ارتباط ایجاد کنند مشکلات را حل نمی‌کند. سیاست همسایگی بدون توجه به اخلال قدرت ها، یک سیاست نیم‌بند خواهد بود؛ لذا رعایت همه ملاحظات در مورد ارتباطات اقتصادی بین‌المللی در کنار اولویت دادن به ارتباطات اقتصادی با همسایگان باید گام به گام و به صورت موازی پیگیری شود.