به گزارش مجله خبری نگار-بروکسل: وقتی درباره آلودگی صحبت میکنیم، هوا و آب اولین چیزهایی هستند که به ذهن خطور میکنند. اما سر و صدا، که نامرئی است، به همان اندازه خطرناک است.
فصل تعطیلات تابستانی در حال اوج گرفتن است و چه کسی آرزوی فرار به یک روستای کوهستانی آرام یا یک ساحل خلوت را ندارد؟ اما رفتن به این مکانها، چه با ماشین، چه با قطار یا هواپیما، به سطح بالای آلودگی صوتی که میلیونها اروپایی را در سراسر قاره تحت تأثیر قرار میدهد، میافزاید.
طبق آخرین برآوردهای آژانس محیط زیست اروپا، بیش از یک نفر از هر پنج شهروند اتحادیه اروپا به طور مزمن در معرض سطوح مضر سر و صدای محیطی قرار دارند و این رقم در مناطق شهری رو به افزایش است. منابع اصلی این سر و صدا، حمل و نقل جادهای - هم در شهرها و هم در مناطق روستایی - و پس از آن راهآهن و فرودگاهها هستند.
سازمان بهداشت جهانی میگوید سر و صدا، درست پس از آلودگی هوا، دومین عامل بزرگ زیستمحیطی مشکلات سلامتی است. سر و صدا همچنین یکی از اهداف کلیدی اهداف کاهش آلودگی کمیسیون اروپا است. این کمیسیون قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ نسبت افرادی که از آلودگی صوتی مزمن رنج میبرند را در مقایسه با سطح سال ۲۰۱۷، ۳۰ درصد کاهش دهد.
اتحادیه اروپا در دستورالعمل آلودگی صوتی زیستمحیطی خود، آستانهای برای آلودگی صوتی تعیین کرده است. با این حال، این اتحادیه محدودیتهای صوتی یا اقداماتی را که کشورهای عضو باید در برنامههای عملیاتی مدیریت نویز خود لحاظ کنند، مشخص نمیکند. این موضوع تحت صلاحیت هر یک از کشورهای عضو است.
این دستورالعمل همچنین انتشار صدا را در منبع آنها تنظیم میکند، به عنوان مثال، با تصویب قانونی که میزان صدای تولید شده توسط وسایل نقلیه را محدود میکند. این محدودیتها معمولاً به سطح ۵۵ دسیبل یا بیشتر در روز و شب (۲۴ ساعت شبانهروز) و ۵۰ دسیبل در شب اشاره دارند. سطح ۵۵ دسیبل، سطح متوسط در نظر گرفته میشود، مانند معادل یک خیابان مسکونی یا یک مکالمه معمولی. سر و صدا چگونه به ما آسیب میرساند؟ سطح ۵۵ دسیبل ممکن است زیاد به نظر نرسد، اما سازمان بهداشت جهانی در مورد اثرات قرار گرفتن مزمن در معرض سر و صدای محیطی بر سلامت جسمی و روانی انسان هشدار داده است.
این سازمان در سال ۲۰۱۸ اعلام کرد: «زندگی در منطقهای که تحت تأثیر سر و صدای حمل و نقل قرار دارد، با افزایش خطر طیف وسیعی از مشکلات سلامتی، از جمله بیماریهای قلبی عروقی، متابولیک و سلامت روان مرتبط است.»
اگر استانداردهای سختگیرانهتر سازمان بهداشت جهانی (میانگین ۴۵، ۵۳ و ۵۴ دسیبل در طول روز برای سر و صدای ناشی از هواپیماها، جادهها و راهآهن به ترتیب) در اتحادیه اروپا اعمال شود، میزان مواجهه با این صدا از ۲۰٪ - یا حدود ۱۰۶ میلیون نفر - به بیش از ۳۰٪ افزایش مییابد.
قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سر و صدا سالانه در اروپا منجر به ۴۸۰۰۰ مورد جدید بیماری قلبی و ۱۲۰۰۰ مرگ زودرس میشود. علاوه بر این، تخمین زده میشود که بیش از ۲۲ میلیون نفر از ناراحتی مزمن شدید و ۶.۵ میلیون نفر از مشکلات خواب رنج میبرند. سر و صدای محیطی همچنین با اختلالات شناختی و روانی مرتبط است.
دکتر ماریا آنجلز بونماتی، از انجمن خواب اسپانیا، توضیح داد که سر و صدای شبانه مانع از آرامش و کنارهگیری لازم برای به خواب رفتن میشود.
بونماتی گفت: «این میتواند ما را ناگهان از خواب بیدار کند یا ما را در مراحل خواب سطحی نگه دارد که منجر به بدتر شدن کیفیت خواب در نتیجه تغییرات در ساختار آن میشود: ما دیرتر به خواب میرویم، زودتر از آنچه نیاز داریم از خواب بیدار میشویم یا زمان بیشتری را در خواب عمیق میگذرانیم، همراه با اختلال در خواب با حرکات سریع چشم.»
او افزود که تحمل سر و صدای روز با فشار خون بالا، استرس و افت خلق و خو مرتبط است. او توضیح داد: «برای شهروندان مهم است که اهمیت خواب و استراحت را برای همسایگان خود درک کنند. علاوه بر این، بسیار مهم است که نهادها از کالای گرانبهایی مانند سکوت محافظت کنند.»
علاوه بر سلامت انسان، سر و صدای محیطی اثرات منفی بر حیات وحش و آبزیان دارد و باعث اختلالات رفتاری، مشکلات ارتباطی و کاهش ظرفیت تولید مثل میشود. چه کسی مسئول این همه سر و صدا است؟ سر و صدای حمل و نقل به عنوان یکی از عوامل اصلی شناسایی شده است و ترافیک جادهای منبع اصلی آن است.
در ارزیابیای که در دسامبر سال گذشته - بر اساس دادههای مربوط به سال ۲۰۲۲ - منتشر شد، آژانس محیط زیست اروپا کاهش جزئی در میزان مواجهه با این سر و صدا را مشاهده کرد، اما در عین حال هشدار داد که این کاهش میتواند با مهاجرت بیشتر مردم به مناطق شهری و در نتیجه افزایش سطح ترافیک جبران شود.
با این حال، کاهش صدای هواپیما که در دادهها نشان داده شده است - که احتمالاً به دلیل همهگیری کووید-۱۹ بوده است - کوتاهمدت بود: همانطور که آژانس کنترل ترافیک هوایی اروپا (یوروکنترل) در اوایل تابستان امسال اشاره کرد، حجم ترافیک هواپیماها به سطح قبل از همهگیری بازگشته است، به طوری که در روزهای اوج ۳۷۰۰۰ پرواز و در نتیجه سر و صدا وجود دارد.
در فرانسه، دولت هفته گذشته شرایط سختگیرانهتری را برای پروازهای شبانه در فرودگاه اورلی پاریس اعلام کرد تا آلودگی صوتی را کاهش دهد، بدون اینکه تعداد پروازها را کاهش دهد، همانطور که فعالان محیط زیست و ساکنان محلی خواستار آن بودند.
وزارت حمل و نقل در بیانیهای اعلام کرد که اقدامات جدید شامل «اعمال مقررات منع رفت و آمد جزئی از ساعت ۱۰ شب برای پر سر و صداترین هواپیماها میشود - فقط بیصداترین هواپیماها اجازه فرود و پرواز پس از ساعت ۱۰ شب را خواهند داشت.»
برای محافظت از خواب ساکنان محلی، دومین فرودگاه شلوغ فرانسه بین ساعت ۱۱:۳۰ شب تا ۶:۰۰ صبح مشمول منطقه پرواز ممنوع است. دولت فرانسه همچنین پس از اعتراضات طولانی مدت طرفداران محیط زیست و ساکنان علیه آلودگی صوتی، طرحی ملی را برای ترویج استفاده از عایقهای صوتی در اطراف فرودگاههای بزرگ اعلام کرده است. توجه داشته باشید که تلاشها برای کاهش آلودگی صوتی در سراسر اروپا متفاوت است و اغلب تحت نظارت مقامات منطقهای یا حتی شهرداری قرار میگیرد.
دادههای موسسه حفاظت و تحقیقات محیط زیست ایتالیا (ESPRA) نشان داد که بخش بزرگی از جمعیت در معرض سطوح سر و صدایی هستند که از محدودیتهای توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی، چه به طور کلی و چه در شب، فراتر میرود.
با وجود این، بسیاری از مناطق فاقد قانون خاص آلودگی صوتی هستند و کمتر از دو سوم شهرداریها ابزاری برای مدیریت آلودگی صوتی تصویب کردهاند. طبق دادههای سال ۲۰۲۴ از پلتفرم دیجیتال SES، در اسپانیا تقریباً ۶۰ درصد از جمعیت در طول روز در معرض سطوح صوتی بیش از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی قرار دارند.
طبق گزارش آژانس محیط زیست اروپا، آلودگی صوتی سالانه باعث بیش از ۱۰۰۰ مرگ زودرس و ۴۰۰۰ بستری در بیمارستان میشود.
برخی از آلودگیهای صوتی را میتوان به انسانها نسبت داد: در مناطق تاریخی مادرید، بارسلونا و والنسیا، جایی که بسیاری از خانهها فاقد تهویه مطبوع هستند و باز کردن پنجرهها برای خنک شدن ضروری است، خواب راحت در تابستان غیرممکن است. اقدامات قانونی در مورد سر و صدا فراتر از میلهها گسترش یافته است و انجمنهای ضد سر و صدا در سراسر کشور ظهور کردهاند.
ایگناسیو برو، نویسنده اسپانیایی، اخیراً در روزنامه ال پایس نوشت: «تنها چیزی که ما را از کشورهای دیگر متمایز میکند این است که ما پرسروصداتر هستیم.» در آلمان، چندین ایالت از دولت فدرال در سال ۲۰۲۳ خواستند تا قوانین سختگیرانهتری را برای کاهش سر و صدای ترافیک وضع کند.
طبق آمار آژانس محیط زیست فدرال در همان سال، تقریباً ۸.۵ میلیون آلمانی فقط در جادههای اصلی در معرض سطوح سر و صدای تهدیدکننده سلامت قرار داشتند، در حالی که ۶.۴ میلیون نفر از سر و صدای ترافیک پر سر و صدای راهآهن رنج میبردند. گروه کاری محیط زیست آلمان از حداکثر سرعت مجاز ۳۰ کیلومتر در ساعت در مناطق پرجمعیت به عنوان ابزاری مؤثر برای کاهش سر و صدای جاده حمایت میکند.
در مقدونیه شمالی، که نامزد عضویت در اتحادیه اروپا است، سطح آلودگی صوتی تقریباً در حد میانگین اروپا است، اما از نظر گردشگری و شلوغی در مقایسه با بسیاری از مقاصد گردشگری محبوب، آرامتر است.
طبق آمار وزارت کشور مقدونیه، اوهرید، محبوبترین مقصد گردشگری، بیشترین تعداد شکایات مربوط به آلودگی صوتی را ثبت میکند. آیا وقت آن رسیده که روی گوشگیر سرمایهگذاری کنیم؟ گزارشی که ژانویه گذشته توسط دیوان محاسبات اروپا منتشر شد و سیاستهای کنترل آلودگی کمیسیون اروپا را بررسی میکرد، از آنها به دلیل وجود شکافها و تأخیر در ارزیابی و گزارش آلودگی صوتی توسط کشورهای عضو انتقاد کرد.
دادگاه همچنین با ابراز تاسف از اینکه هیچ مقدار آستانه یا هدفی برای کاهش سر و صدا در اتحادیه اروپا وجود ندارد، نوشت: «ما معتقدیم که فقدان اهداف اتحادیه اروپا برای کاهش سر و صدا، کشورهای عضو را به اولویتبندی اقدامات مؤثر برای کاهش آلودگی صوتی تشویق نمیکند.»
دیوان محاسبات اروپا افزود که شهرها به دلیل عدم هماهنگی بین مقامات، تردید در مورد اثربخشی اقدامات و مقاومت مردم، در انجام اقدامات مؤثر با مشکل مواجه هستند.
دادگاه توصیه کرد که تا سال ۲۰۲۹، اهدافی در سطح اتحادیه اروپا در چارچوب استراتژی کاهش نویز اروپا تعیین شود و این اهداف با اهداف توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی همسو شوند. ارزیابی پیشرفت به دلیل کمبود گزارشها دشوار است.
آژانس محیط زیست اروپا در ارزیابی خود برای سال ۲۰۲۵، با نگاهی به سال ۲۰۳۰، اعلام کرد که هدف کاهش ۳۰ درصدی تعداد افرادی که تحت تأثیر سر و صدای حمل و نقل قرار میگیرند، «دور از دسترس» است و پیشرفت در این زمینه در مقایسه با سطح پایه سال ۲۰۱۷، از ۲ درصد تجاوز نمیکند.
(دی پیای)